Obalamy fałszywe informacje pojawiające się w mediach społecznościowych oraz na portalach internetowych. Odwołując się do wiarygodnych źródeł, weryfikujemy najbardziej szkodliwe przykłady dezinformacji.
Wojna w Izraelu to plan realizacji „Niebiańskiej Jerozolimy”? Fałsz
Popularna teoria spiskowa powraca w świetle ostatnich wydarzeń na Bliskim Wschodzie.
fot. Pixabay / Modyfikacje: Demagog
Wojna w Izraelu to plan realizacji „Niebiańskiej Jerozolimy”? Fałsz
Popularna teoria spiskowa powraca w świetle ostatnich wydarzeń na Bliskim Wschodzie.
FAKE NEWS W PIGUŁCE
- 8 października na profilu Adar Blumenstein pojawiło się nagranie, w którym można usłyszeć tezę, że ostatni atak na Izrael to rzekomo pretekst, aby przenieść Żydów do Ukrainy w ramach realizacji planu „Niebiańskiej Jerozolimy” (czas nagrania 4:09). W materiale usłyszymy też, że Ukraińcy nie planują powrotu do swojego kraju (czas nagrania 1:50) oraz że świat milczy na temat działań Izraela w Strefie Gazy w przeszłości (czas nagrania 2:44).
- Niebiańska Jerozolima to teoria spiskowa. Nie ma dowodów na plany przeniesienia państwa Izrael w inny rejon świata.
- Badania przeprowadzane wśród ukraińskich uchodźców wskazują, że spora część z nich planuje powrócić do domu w Ukrainie.
- O naruszeniu praw człowieka wobec mieszkańców Strefy Gazy pisały zarówno organizacje pozarządowe, jak i Wysoki Komisarz ONZ ds. Praw Człowieka, Departament Stanu USA oraz media.
W sobotę 7 października palestyńska organizacja Hamas rozpoczęła operację zbrojną przeciwko Izraelowi. Atak przeprowadzony został ze Strefy Gazy, skąd dokonano ostrzału rakietowego, w następstwie którego na terytorium Izraela pojawili się uzbrojeni członkowie Hamasu. Szacuje się, że w trakcie pierwszego dnia zginęło 700 osób, w tym cywile.
Dzień po tym wydarzeniu, 8 października, na profilu Adar Blumenstein pojawił się film, którego autor stwierdza, że ten atak jest kolejnym etapem realizacji izraelskiego planu przeniesienia swojego państwa: „Na naszych oczach wypełnia się projekt Niebiańskiej Jerozolimy. Będzie wielka ucieczka Żydów z terenów Izraela na tereny Ukrainy, zamieszkają tam, gdzie są teraz wolne tereny, będą budować tam swoje nowe państwo” (czas nagrania 4:09).
W materiale mężczyzna podkreśla także, że ukraińscy uchodźcy, którzy uciekli przed pełnoskalową rosyjską inwazją, nie będzie chciało wrócić do kraju: „Teraz jak już miliony Ukraińców zostało w Polsce, nie będzie wracało, (…) teraz na te tereny przeniosą się Żydzi, pseudożydzi syjoniści z Izraela, którzy tylko czekali, aż będzie można” (czas nagrania 1:50). W materiale wideo słychać również, że międzynarodowa opinia publiczna nie zwracała uwagi na działania Izraela w Strefie Gazy: „Izrael robi najgorsze rzeczy na świecie, niszcząc Strefę Gazy w taki sposób, że żadne konwencje międzynarodowe nie mają rubryki na to. Ale świat milczy, to są ich wewnętrzne sprawy” (czas nagrania 2:44).
Materiał wideo w krótkim czasie zdobył spore zasięgi: zebrał ponad 8,5 tys. reakcji i został udostępniony ponad 5,5 tys. razy. Wśród komentarzy widać poparcie dla tez pojawiających się w filmie, w tym m.in. zarzuty, że ostatnie wydarzenia to „fałszywa flaga” oraz że: „Plan niebiańskiej jerozolimy istniał od dawna. Teraz go realizują. Syjonisci zawładneli światem” [pisownia oryginalna].
Niebiańska Jerozolima to wielokrotnie obalana teoria spiskowa
Na temat rzekomych planów przeniesienia Izraela do Ukrainy pisaliśmy w przeszłości przy okazji dezinformacji pojawiającej się wraz z rozpoczęciem pełnoskalowej rosyjskiej inwazji w lutym 2022 roku. Już wtedy zwracaliśmy uwagę, że teoria spiskowa o tzw. Niebiańskiej Jerozolimie opiera się na niewiarygodnych źródłach, w tym na plotkach i na niepotwierdzonych hipotezach historycznych.
Zgodnie z tą teorią spiskową Żydzi mają plan przeniesienia się na Ukrainę z uwagi na to, że Żydzi aszkenazyjscy są potomkami Chazarów, którzy w przeszłości zamieszkiwali część terytoriów współczesnej Ukrainy. Według niektórych kontrowersyjnych przekazów mieszkańcy tamtych terenów masowo przechodzili na judaizm. Jednakże badacze nie uznają tekstów, które wskazują na masową konwersję Chazarów w VIII wieku, za w pełni wiarygodne.
Innym dowodem na rzekomy plan przejęcia przez Izrael ukraińskich ziem miały być słowa Henry’ego Kissingera, byłego sekretarza stanu USA, który miał rzekomo stwierdzić, że państwo Izrael przestanie istnieć i że przeniesie się do nowej ziemi obiecanej w Ukrainie. Informacja o tym, że Henry Kissinger powiedział takie słowa, była popularna w 2012 roku po tym, jak została opublikowana – bez odpowiedniego kontekstu – w kolumnie plotkarskiej „New York Post”. Autorką tego tekstu była Cindy Adams, nazywana „pierwszą damą plotek”. Pod koniec września tego samego roku na stronie The Times of Israel pojawił się krótki artykuł, w którym Tara Butzbaugh, pracująca w biurze polityka, zdementowała tę informację.
Według ekspertów z Cyber Policy NASK wątek „Nowej Chazarii” czy „Nowej Jerozolimy” wpisuje się w jedną z rosyjskich matryc oddziaływania dezinformacyjnego, czyli tematów, wokół których najczęściej tworzone są fake newsy (s. 9).
Ukraińcy nie chcą wracać do domu? Badania wśród uchodźców wskazują co innego
Zgodnie z tym, co możemy usłyszeć w nagraniu, teoria „Niebiańskiej Jerozolimy” zakłada, że ukraińscy uchodźcy, którzy opuścili swój kraj w wyniku rosyjskiej inwazji, nie będą chcieli wrócić, a tym samym zrobią miejsce dla Żydów: „Teraz jak już miliony Ukraińców zostało w Polsce, nie będzie wracało, (…) teraz na te tereny przeniosą się Żydzi, pseudożydzi syjoniści z Izraela, którzy tylko czekali, aż będzie można” (czas nagrania 1:50).
Od 24 lutego 2022 roku Ukrainę opuściło ponad 5,8 mln uchodźców (dane z 3 października 2023 roku). Zgodnie z informacjami z 25 września 2023 roku w Polsce przebywa ok. 950 tys. Ukraińców uciekających przed konfliktem. Jak wskazują badania (1, 2, 3) przeprowadzone wśród uchodźców, spora część z nich planuje powrót do ojczyzny.
Agencja Praw Podstawowych Unii Europejskiej (FRA) przeprowadziła między sierpniem a wrześniem 2022 roku ankietę wśród 10 krajów wspólnoty (s. 11). Brali w niej udział obywatele Ukrainy, którzy pojawili się w tych państwach tuż po 24 lutego 2022 roku (s. 12). Ankieta dotyczyła m.in. planów na przyszłość. Jak się okazało, największy odsetek (35 proc.) ankietowanych deklarował chęć powrotu do kraju (s. 26).
Podobną ankietę przeprowadziło w czerwcu 2023 roku biuro Wysokiego Komisarza Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. uchodźców (UNHCR). Mimo że odradza ono Ukraińcom powrót do kraju, z uwagi na toczące się tam działania wojenne, to 76 proc. badanych chce powrócić do kraju. Wyniki te pokrywają się też z badaniami przeprowadzonymi przez ukraińskie organizacje pozarządowe, np. Center for Economic Strategy. Zgodnie z ich ankietą ponad 60 proc. Ukraińców przebywających obecnie za granicą planuje powrócić do ojczyzny.
Świat milczy na temat działań Izraela w Strefie Gazy? To nieprawda
W omawianym materiale mężczyzna sugeruje także, że działania Izraela w Strefie Gazy pozostają niezauważone przez społeczność międzynarodową: „Izrael robi najgorsze rzeczy na świecie, niszcząc Strefę Gazy w taki sposób, że żadne konwencje międzynarodowe nie mają rubryki na to. Ale świat milczy, to są ich wewnętrzne sprawy” (czas nagrania 2:44).
W rzeczywistości naruszenia praw człowieka w Strefie Gazy są opisywane i monitorowane zarówno przez ONZ i USA, jak i przez organizacje pozarządowe (1, 2, 3).
W kwietniu 2021 roku Humans Right Watch (HRW) opublikowało analizę „A Threshold Crossed. Israeli Authorities and the Crimes of Apartheid and Persecution” („Przekroczona Granica. Władze Izraela a Zbrodnie Apartheidu i Prześladowania”). W tekście opisane są działania władz Izraela dyskryminujących Palestyńczyków zamieszkujących m.in. Strefę Gazy. Analiza zwraca uwagę na ograniczenia nałożone na ten obszar, uniemożliwiające swobodny przepływ ludzi i towarów.
HRW opisuje również, że w okresie od 2009 roku do marca 2017 roku rząd Izraela nie zezwolił żadnemu mieszkańcowi Strefy Gazy na przeniesienie się na Zachodni Brzeg, czyli do innej enklawy Palestyńczyków. Tekst zwraca uwagę także na izraelskie operacje wojskowe w Strefie Gazy, które skończyły się śmiercią cywilów.
Wydarzeniom w tym rejonie świata na bieżąco przygląda się także Wysoki Komisarz ONZ ds. praw człowieka. W raporcie z lutego 2023 roku opisano m.in. wspomnianą blokadę Strefy Gazy, która została uznana za niezwykle szkodliwą dla swobody przemieszczania się i korzystania z praw gospodarczych i społecznych, jak również dla dostępu do specjalistycznej opieki medycznej (s. 4). ONZ od wielu lat zajmuje się badaniem przypadków łamania praw człowieka w Strefie Gazy. Wśród podejmowanych działań można wyróżnić np. utworzenie misji mającej zbadać interwencje militarne z lat 2008–2009.
Na naruszanie praw człowieka przez Izrael zwracają uwagę także sojusznicy tego państwa. Departament Stanu USA opublikował raport za 2022 roku, w którym stwierdza:
„Istotne kwestie związane z prawami człowieka obejmowały wiarygodne doniesienia o: bezprawnych lub arbitralnych zabójstwach; arbitralnych lub niesprawiedliwych zatrzymaniach, w tym Palestyńczyków w Izraelu i na terytoriach okupowanych; restrykcjach wobec Palestyńczyków mieszkających w Jerozolimie, w tym arbitralnej lub bezprawnej ingerencji w prywatność, rodzinę i dom; znacznej ingerencji w wolność pokojowych zgromadzeń i zrzeszania się; arbitralnej lub bezprawnej ingerencji w prywatność; karanie członków rodziny za domniemane przestępstwa popełnione przez krewnego; ograniczenia wolności słowa i mediów, w tym cenzurę”.
O wydarzeniach w Strefie Gazy informowały także międzynarodowe media. W maju 2021 roku BBC donosiło o rozpoczęciu śledztwa przez ONZ. O nalotach izraelskich sił powietrznych w tym samym roku pisała także redakcja France24.
Izrael prowokował wszystkie wojny? Historia wskazuje co innego
W materiale wideo usłyszymy także rzekome argumenty, jakie mają przedstawiać mieszkańcy Izraela szykujący się do przeniesienia swojego państwa: „»Tu jest już zbyt niebezpiecznie, są organizacje, które chcą zabić, którym zależy na zniszczeniu Izrael (…) my nie możemy w tym miejscu egzystować, z takimi sąsiadami«. Co z tego, że sami doprowadzili do tej… wszystkie wojny, bo od kiedy istnieje Izrael, tam się nie kończy wojna za wojną” (czas nagrania 2:22).
Choć mężczyzna przekonuje, że to Izrael był zawsze prowodyrem konfliktów, to w przeszłości kilkukrotnie zdarzyło się, że to właśnie to państwo było celem ataków. Przykładem może być I wojna izraelsko-arabska z 1948 roku. Konflikt ten powiązany był z powstaniem Izraela na terenie Palestyny, czemu sprzeciwiały się państwa arabskie, takie jak Egipt, Irak, Syria czy Liban, które zaatakowały nowopowstałe państwo.
Innym przykładem konfliktu, w którym to Izrael był celem ataku, jest wojna Jom Kippur z 1973 roku, kiedy to sprzymierzone siły Egiptu i Syrii rozpoczęły inwazję w dniu żydowskiego święta religijnego.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter