Analiza w pigułce

W piątek 26 lipca kandydat na prezydenta USA Donald Trump spotkał się z premierem Izraela Benjaminem Netanjahu. Amerykańska stacja informacyjna CNN wspomina, że to pierwsze oficjalne spotkanie tych polityków odkąd trzy lata temu zakończyła się kadencja Trumpa jako prezydenta USA.

W podobnym czasie na TikToku pojawiło się nagranie przedstawiające spotkanie polityków. Widzimy, że Benjamin Netanjahu podaje rękę Trumpowi, jednak ten wstaje i odchodzi bez uściśnięcia jego dłoni. Dołączono do niego napis [pisownia oryginalna]: „!!SZACUN!! Syjonista nie doświadczył jednak uścisku przyszłego prezydenta USA… #MAGA”. Natrafiliśmy na ten materiał wideo również na YouTubie oraz na platformie X (gdzie udostępnił je m.in. poseł Konrad Berkowicz oraz polityk Marcel Pająk).

Źródło: TikTok, 23.07.2024

Filmik zdobył duże zasięgi. Na TikToku polubiło go ponad 30 tys. razy i skomentowało ponad 5 tys. internautów oraz internautek. Kolejne ponad 9 tys. osób udostępnił nagranie dalej. Nagranie przekonało wybranych internautów [pisownia oryginalna]: „Wie co robi brawo” – napisał jeden z komentujących. Z drugiej strony pojawiły się też głosy sceptyczne: „Filmik jest dobrze poprzycinany, Trump przed wstaniem podał mu reke.

Donald Trump odwiedził premiera Izraela, ale w 2017 roku

Fragment materiału udostępniony na TikToku przedstawia wydarzenie z przeszłości. A konkretnie sprzed 7 lat. 22 maja 2017 roku Donald Trump, wówczas prezydent Stanów Zjednoczonych, odwiedził Jerozolimę, gdzie spotkał się premierem Benjaminem Netanjahu. Potwierdza to oficjalna strona Białego Domu oraz ambasady Izraela.

Oryginalny film z tego wydarzenia znajdziemy m.in. na stronie amerykańskiej telewizji C-SPAN. Na YouTubie obejrzysz również transmisję z konferencji prasowej, na której politycy wystąpili razem [1, 2].

Co istotne, nagranie przedstawione na TikToku zostało wycięte z kontekstu. Widzimy jedynie moment, w którym Donald Trump wstaje od stołu, a Benjamin Netanjahu podaje mu rękę.

Trump uścisnął wtedy rękę Netanjahu. I to dwa razy

Natomiast na oryginalnym nagraniu z tego wydarzenia zauważymy, że politycy uścisnęli sobie rękę zarówno tuż przed tym momentem, jak i zaraz po nim. Na początku podali sobie dłonie, gdy jeszcze siedzieli [czas nagrania 05:20], a chwilę później, gdy Trump już wstał i po chwili odwrócił się, jeszcze raz podał rękę Netanjahu [czas nagrania 05:33]. 

Potwierdza to również brytyjska telewizja Sky News. To z filmu opublikowanego przez ten serwis pochodzi fragment wycięty do tiktoka, ponieważ widoczne jest na nim logo tej stacji. W dłuższym fragmencie opublikowanym przez Sky News widzimy, że Donald Trump podał rękę Netanjahu dwukrotnie.

Znana technika dezinformacji – manipulacja kontekstem

Odpowiednio przycięte nagranie potrafi wprowadzić w błąd. Nawet gdy film jest prawdziwy, to za pomocą montażu lub wycięcia wybranego fragmentu można nadać mu inny wydźwięk. Ponadto stare nagranie (np. sprzed kilku lat jak w omawianym przypadku) bez odpowiedniego podpisu może mylnie sugerować, że oglądamy aktualne wydarzenia.

To popularna technika tworzenia fałszywych informacji. Z tego powodu to ważne, aby upewnić się, że oglądane przez nas zdjęcia i nagrania nie zostały wycięte z ich oryginalnego kontekstu i czasu powstania. Ponadto istotne jest upewnienie się, że zostały odpowiednio podpisane.