FAKE NEWS W PIGUŁCE

W mediach społecznościowych popularnością cieszą się porównania prognoz pogody. Te mają rzekomo dowodzić zmian wprowadzonych przez media po to, by wywołać panikę przed globalnym ociepleniem. W Demagogu mierzyliśmy się już z dezinformacją w tej kwestii. W jednej z naszych analiz możesz przeczytać o rzekomej zmianie kolorów służących do obrazowania temperatur przez brytyjską telewizję.

Ostatnio na Facebooku pojawił się post, w którym zanegowano powagę zmiany klimatu, sugerując, że media manipulują obrazami map pogodowych. Zgodnie z opisem czerwone barwy na mapach w prognozach pogody służą „zmianie lata w piekło i apokalipsę” w oczach odbiorców. Wykorzystanie czerwonych barw określono jako „dramaturgię”. Do wpisu dołączono porównanie map służących do prognozowania pogody – sprzed kilku lat i obecnie. Ma ono udowadniać zmianę w sposobie prezentowania wysokich temperatur przez telewizję tak, by wywoływały strach wśród odbiorców.

Źródło: www.facebook.com

Porównanie map widoczne we wpisie zostało już wcześniej opublikowane przez zagranicznych użytkowników mediów społecznościowych (1, 2, 3). Najnowszy post cieszy się popularnością na Facebooku, gdzie zdobył ponad 700 reakcji i ponad 100 komentarzy, a udostępniono go ponad 1,3 tys. razy.

Reakcje internautów świadczą o tym, że przyjęli oni informacje zawarte w poście jako zgodne z prawdą. „Zawsze tak bywalo i nic nowego…niech przestaną straszyć bo to lato” – napisał jeden z komentujących. Inny użytkownik stwierdził, że „po po ostatnich »straszakach « kolej na zmiany klimatyczne”.

Porównanie map to manipulacja – media nie straszą kolorami w prognozach

Według informacji zamieszczonej na grafice w poście pierwsza mapa pochodzi z 21 czerwca 2017 roku, druga zaś z tego samego dnia w 2022 roku. W przeszłości wysokie temperatury miały być obrazowane za pomocą zielonych barw, podczas gdy obecnie niższe temperatury mają być prezentowane poprzez czerwone odcienie, by dodać „dramaturgii”. 

Różne kolory na dwóch mapach nie dowodzą manipulowania przez telewizję informacjami na temat temperatur. Zdjęcia przedstawiają mapy z prognoz pogody prezentowanych przez dwa różne programy. Pierwsza, z 2017 roku, została pierwotnie wykorzystana na kanale Hessischer Rundfunk, niemieckiego regionalnego nadawcy działającego w Hesji. Druga, z 2022 roku, pochodzi z niemieckiego programu informacyjnego „Tagesschau” emitowanego na kanale Das Erste.

W ostatnich latach nie zmieniano kolorów na mapach wskazanych programów

Leo Hickman, dziennikarz specjalizujący się w tematach związanych z klimatem, tłumaczy, na czym polega manipulacja w postach dokonujących porównania map. Zwrócił uwagę na to, że mapy pochodzą z różnych programów i służą odmiennym celom, przez co ich porównywanie jest błędem.

You will no doubt have seen climate sceptics sharing this comparative image below in an attempt to say the media is "manipulating" us to be alarmed about the extraordinary heatwave.

But, as ever, it's the sceptics who are doing the manipulating. Let me explain how…

THREAD 1/4 pic.twitter.com/WGdeLOEpIj

— Leo Hickman (@LeoHickman) July 22, 2022

Dziennikarz zamieścił na Twitterze wpis pokazujący, jak wyglądała mapa termiczna w programie „Tagesschau” na kanale Das Erste 5 lat temu. Okazuje się, że w czerwcu 2017 roku, gdy temperatury były wysokie, również prezentowano je za pomocą intensywnie czerwonych kolorów (czas nagrania 14:48).

Chcąc dokonać porównania między mapami, powinniśmy zestawić ze sobą obrazy z tego samego programu służące do przekazania informacji na ten sam temat. Leo Hickman przedstawił takie porównanie, z którego jasno wynika, że obrazowanie temperatur za pomocą kolorów nie uległo zmianie, by wzbudzać strach wśród odbiorców.

So let's now compare apples with apples rather than apples with pears…

Here are the heatmaps shown side-by-side for the same days in 2017 and 2022.

Feel like you've been manipulated by the media?

Or manipulated by climate sceptics with a clear agenda to deceive? pic.twitter.com/bZhnMp74lc

— Leo Hickman (@LeoHickman) July 22, 2022

Z kolei mapy topograficzne prezentowane na kanale Hessischer Rundfunk nadal wyglądają podobnie jak w 2017 roku i wciąż są w utrzymane w zielonych barwach. Widać to np. w prognozie pogody z 21 czerwca 2022 roku (czas nagrania 12:44).

Globalne ocieplenie istnieje i nie powinniśmy go lekceważyć

Zmiana klimatu jest realnym zagrożeniem. Temperatura na Ziemi wzrasta. Lato ubiegłego roku było w Europie najcieplejszym w historii pomiarów. Temperatura przewyższyła o 1 stopień Celsjusza średnią z lat 1991–2020. Wśród przyczyn wzrostu temperatur na Ziemi wymieniane są: spalanie węgla, ropy i gazu, wycinanie lasów i hodowla zwierząt gospodarskich produkujących podczas trawienia duże ilości metanu.

Wzrost może wydawać się niewielki, ale w rzeczywistości zmiana średniej temperatury na planecie o 2 stopnie Celsjusza – w porównaniu z epoką przedindustrialną – jest zagrożeniem dla ludzi, gospodarek i ekosystemów. Więcej na ten temat możesz przeczytać w naszych analizach (1, 2) na temat raportu Międzyrządowego Zespołu ds. Zmiany Klimatu ONZ (IPCC).

Podsumowanie

Omawiane porównanie prognoz pogody kwestionuje zagrożenia wywołane zmianą klimatu. Ich analiza prowadzi jednak do innego wniosku – obrazy mające demaskować rzekomą manipulację mediów, w istocie same stanowią przykład manipulacji, który prowadzi do negowania realnego problemu wynikającego ze zmiany klimatu.