FAKE NEWS W PIGUŁCE

Dezinformacja wokół wojny w Ukrainie nie ustępuje. W ostatnim czasie w mediach społecznościowych krąży ilustracja, z której wynika, że czołowi ukraińscy politycy bardzo się wzbogacili dzięki wojnie. Na grafice porównano ich rzekome majątki z lutego z tymi z grudnia 2022 roku. Przykładowo, prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski ma posiadać 1,5 mld dolarów, a minister obrony Oleksii Reznikov – 1,3 mld dolarów.

Zgromadzenie dużych sum pieniędzy przez ukraińskich polityków miał rzekomo umożliwić „polski podatnik”. 

Źródło: www.facebook.com

Komentarze pod grafiką świadczą o tym, że internauci uwierzyli w przedstawione na niej wyliczenia. „Widac ze szybko sie dorobil na tej prezydent urge,niedosc ze banderowcy to jeszcze zlodzieje”; „Właśnie po to są wojny…żeby żydzi i banderowskie szumowiny mogli się szybko bogacić kosztem życia zwykłych ludzi” – pisali użytkownicy Facebooka.

Ilustracja znalazła się także na Twitterze.

To przerobiona grafika – w oryginale nie dotyczyła polityków i przedstawiała inne kwoty

Na dole ilustracji widzimy logo BBC. Rzecznik tego medium przekazał redakcji factcheckingowej Reutersa, że krążącą po sieci grafika jest przerobiona. Wersja z ukraińskimi politykami nie została opublikowana przez to medium.

Do stworzenia grafiki wykorzystano dane zgromadzone przez ukraińską edycję „Forbesa”. „W grudniu majątek 20 najbogatszych ludzi w kraju spadł o ponad 20 mld dolarów w porównaniu z początkiem lutego 2022 roku” – czytamy w artykule na stronie magazynu.

Jakie błędy popełniono przy przeróbce?

Na grafice widzimy rzekomą wartość majątków polityków w lutym i grudniu 2022 roku:

• Wołodymyra Zełenskiego – prezydenta Ukrainy,
• Ołeksija Reznikowa – ministra obrony Ukrainy,
• Dmytro Kułebę – ministra spraw zagranicznych Ukrainy,
• Wołodymyra Kliczkę – prawdopodobnie chodzi o jego brata, Witalija Kliczkę, który jest merem Kijowa (jego zdjęcie widnieje na ilustracji),
• Mychajły Podolaka – doradcy prezydenta.

Treść posta sugeruje, że zwiększenie stanów posiadania tych polityków nastąpiło w wyniku wojny w Ukrainie.

Pomyłka z imieniem mera Kijowa to niejedyny błąd popełniony na grafice. Jak słusznie zauważa Konkret24, treść ilustracji wygląda, jakby została przetłumaczona z wykorzystaniem aplikacji Google Lens, pozwalającej na tłumaczenie tekstu przy użyciu aparatu. Używając tego programu, przetłumaczony tekst wyświetla się właśnie w formie zaokrąglonych pól – tak, jak to widzimy na grafice.

Fałszywy przekaz z Rosji

Jak podaje Konkret24, grafika przedstawiająca majątki ukraińskich polityków pojawiła się także w rosyjskojęzycznym internecie. Fakt, że zawiera napisy nie po ukraińsku, dodatkowo podkreśla użycie aplikacji do tłumaczenia.

Polski podatnik płaci za fortuny „banderowców” – znane dezinformujące narracje

W poście zawierającym przerobioną grafikę, pokazującą rzekome wzbogacenie się ukraińskich polityków, napisano, że „polski podatnik miał całkiem spory w tym udział”. Ilustracja ma wskazywać „fortuny banderowców”.

Wyraz „banderowcy”, nawiązujący do nazwiska Stepana Bandery, negatywnie wartościuje Ukraińców, przedstawiając ich jako zbrodniarzy. Stwierdzenie, że to Polacy ufundowali ogromne majątki ukraińskich polityków, również ma za zadanie wywołać niechęć do nich.