Edukacja 
Ekologia 
Klimat 
Energetyka 
Fact-checking 
Rosja 
UE 
Ukraina 
Wybory 
Skopiuj link
Drukuj
Udostępnij
6 min czytania
Fake News
Obalamy fałszywe informacje pojawiające się w mediach społecznościowych oraz na portalach internetowych. Odwołując się do wiarygodnych źródeł, weryfikujemy najbardziej szkodliwe przykłady dezinformacji.
6 min czytania
USA posiada grunty rolne w Ukrainie? To fake news!
USA posiada grunty rolne w Ukrainie? To fake news!
Post powiela dezinformację na temat zakupu ziemi w Ukrainie przez amerykańskie firmy, mimo że tamtejsze prawo w rzeczywistości tego zabrania.
FAKE NEWS W PIGUŁCE
- W poście opublikowanym na fanpage’u GlosGminny.pl pojawiły się nieprawdziwe informacje, według których amerykańskie firmy Monsanto, Dupont i Cargill, należące rzekomo do koncernów Vanguard, BlackRock i Blackstone, kupiły w Ukrainie 17 mln hektarów gruntów rolnych.
- Amerykańskie firmy nie zakupiły 17 mln ha gruntów rolnych w Ukrainie. W tym kraju obowiązuje prawo, które nie pozwala na zakup ziemi przez obcokrajowców.
- Firmy Monsanto, Dupont i Cargill nie należą do koncernów Vanguard, BlackRock i Blackstone. Jedynie w przypadku firmy Dupont wymienione korporacje posiadają w niej udziały, które jednak nie przekraczają 7,66 proc./spółkę.
Na fanpage’u GlosGminny.pl, który często powiela dezinformacje, został 29 maja 2022 roku opublikowany post. Czytamy w nim, że trzy amerykańskie korporacje Cargill, Dupont i Monsanto kupiły 17 mln ha gruntów rolnych w Ukrainie. Dodatkowo 5 proc. gruntów zostało zakupionych przez Chiny. We wpisie znajduje się sugestia, że inwazja na Ukrainę jest częścią międzynarodowego spisku, którego celem było m.in. wzbogacenie się wyżej wymienionych podmiotów. Wspomniana sugestia, a także wymienione wcześniej informacje o zagranicznych firmach, które zakupiły ukraińskie grunty rolne, nie są prawdziwe.
Źródło: www.facebook.com
Z komentarzy opublikowanych pod postem można wnioskować, że niektórzy internauci dali się zwieść dezinformacji: „Sama prawda” – czytamy w jednym z komentarzy. „Chyba niezbyt oficjalne informacje?” – napisał użytkownik Facebooka, który udostępnił post.
Monsanto, Dupont i Cargill posiadają w Ukrainie 17 mln ha gruntów rolnych? Prawo zabrania wykupu ziemi przez obcokrajowców
Ukraińskie prawo zabrania obcokrajowcom zakupu ziemi w Ukrainie. Od 1 lipca 2021 roku obowiązują regulacje, które dopuściły możliwość obrotu gruntami rolnymi. Jak czytamy w analizie Ośrodka Studiów Wschodnich, przez dwa i pół roku obowiązuje w Ukrainie okres przejściowych, w którym ziemię do 100 ha mogą nabywać wyłącznie osoby fizyczne.
„Od 1 stycznia 2024 r. prawo to zostanie rozszerzone także na osoby prawne, a maksymalna powierzchnia areału wzrośnie do 10 tys. ha. Akt nie zezwala na kupowanie działek przez obcokrajowców (w tym zarejestrowane na Ukrainie podmioty prawne, których beneficjentami końcowymi są cudzoziemcy bądź spółki zagraniczne)”.
„Spichlerz świata? Rozwój rolnictwa na Ukrainie”, Ośrodek Studiów Wschodnich
Nie jest zatem prawdą, że trzy amerykańskie korporacje wykupiły 17 mln ha, a Chiny – 5 proc. gruntów rolnych Ukrainy. Potwierdza to także dr Hanna Bazhenova, historyk i prawnik, ekspert Instytutu Europy Środkowej, z którą skontaktował się Demagog.org.pl:
„Trudno obecnie komentować kwestię sprzedaży gruntów rolnych na Ukrainie, kiedy rynek ziemi jest de facto zawieszony. Od lutego 2022 r. rejestry są zamknięte i kupno-sprzedaż ziemi się nie odbywa. Wspomniane w tekście amerykańskie firmy działają na rynku ukraińskim już od 25 lat i jedynie mogą dzierżawić ziemię. Według prawodawstwa ukraińskiego zagraniczne osoby prawne, jak też cudzoziemcy nie mają prawa kupować gruntów rolnych na Ukrainie”.
Dr Hanna Bazhenova dla Demagoga
Fałszywym doniesieniom dotyczącym zakupu ziemi przez amerykańskie koncerny przyglądał się także serwis Fakehunter.pap.pl, który zauważył, że:
„Różne źródła podają różne wartości łącznego areału ziem rolnych na Ukrainie, co zapewne zależy od używanej ich definicji. Zwykle podaje się areał od 28 do 33 mln hektarów ziemi realnie nadającej się do uprawy (analiza Ośrodka Studiów Wschodnich mówi o 28 mln ha upraw w 2019 roku, a raport „Ukrainian Agribusiness” o 33,5 mln ha gruntów uprawnych w Ukrainie – przyp. Demagog). Zatem podawana w zgłoszonym materiale liczba 17 mln ha oznaczałaby, że ponad połowa rzeczywiście uprawianych gruntów miałaby być własnością amerykańskich firm. To nie tylko byłoby niezgodne z obowiązującymi na Ukrainie przepisami, ale nie mogłoby zostać niezauważone, chociażby przez bardzo czułe na tym punkcie ukraińskie środowiska polityczne”.
Tym samym również sugestia, że Amerykanie wysyłają broń do Ukrainy z powodu ochrony swoich firm, które wykupiły 17 mln ha gruntów rolnych, nie ma pokrycia w faktach.
Włochy mają 16,7 mln ha gruntów rolnych? To fake news!
W poście znalazła się także nieprawdziwa informacja na temat wielkości gruntów rolnych we Włoszech (do której przyrównano nieprawdziwe dane o wielkości ukraińskiej ziemi rzekomo kupionej przez amerykańskie korporacja). W rzeczywistości areał pod uprawę rolną we Włoszech wynosi nie 16,7 mln ha, lecz – jak pokazują najnowsze dane serwisu OurworldInData.org – 12,41 mln ha (2018 rok). Wielkość użytkowanych gruntów rolnych spada we Włoszech od 1970 roku, kiedy było ich 20,18 mln ha, a wartość zbliżoną do informacji w poście osiągnęła w 1990 roku (16,84 mln ha).
Spadkowy trend potwierdza także branżowy serwis Farmer.pl, który w 2020 roku donosił:
„Według oficjalnych danych, w ciągu ostatnich 25 lat Włochy straciły kolejne 28 proc. gruntów rolnych. W 1995 roku rolnictwo miało do dyspozycji jeszcze 16,3 miliona hektarów, dziś według włoskiego urzędu statystycznego (Istat) jest to jeszcze 12,8 miliona hektarów”.
Monsanto, Dupont i Cargill należą do Vanguard, BlackRock i Blackstone? Żadna z firm nie jest większościowym udziałowcem
W poście znajduje się nieprawdziwa informacja, że firmy Monsanto, Dupont i Cargill należą do koncernów Vanguard, BlackRock i Blackstone.
Monsanto to amerykańska firma biotechnologiczna, która od 2018 roku należy do niemieckiej korporacji Bayer. W jej przypadku – spośród wymienionych powyżej podmiotów – jedynie BlackRock znalazł się w dziesiątce jej największych udziałowców, do którego należy 0,01 proc. udziałów firmy.
Dupont to jeden z największych koncernów chemicznych na świecie, działający także w Polsce. Trudno jednak stwierdzić, że należy on do wymienionych wyżej firm. Z informacji udostępnionych przez CNN wynika, że Vanguard posiada 7,66 proc. udziałów firmy Dupont, BlackRock – 4,33 proc., a Blackstone nie należy do 10 największych udziałowców firmy.
Cargill to jedna z największych amerykańskich firm, której przychody – według informacji „Forbesa” z 2020 roku – wyniosły ponad 114 mld dolarów amerykańskich. Firma zajmuje się m.in. sprzedażą żywności oraz zarządzaniem ryzykiem finansowym. Właścicielem jest rodzina Cargill-MacMillan. 88 proc. firmy należy do ok. 90 jej członków.
To nie jest pierwszy raz, kiedy te trzy fundusze pojawiają się w dezinformacyjnych wpisach. Wcześniej wykorzystywane były np. przy fałszywych informacjach dotyczących pandemii koronawirusa, o czym przeczytasz w tej analizie.
Podsumowanie
Post powiela nieprawdziwe informacje o amerykańskich firmach, które przejęły ukraińskie grunty rolne. Tym samym znajduje się w nim sugestia, że Stany Zjednoczone czerpią korzyści z wojny rosyjsko-ukraińskiej. Taka narracja wpisuje się w strategię rosyjskiej dezinformacji promującej pogląd, że Amerykanie sprowokowali inwazję Rosji na Ukrainę, a Rosja podjęła działania obronne.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter
POLECANE DLA CIEBIE
