FAKE NEWS W PIGUŁCE

„W Gdańsku już nie wypłacisz gotówki z banku” – głosi napis widoczny na nagraniu udostępnionym w mediach społecznościowych 14 lipca 2023 roku. Występujący w nim mężczyzna twierdzi, że w Gdańsku „masz jedną placówkę, w której możesz wypłacić własne pieniądze” (czas nagrania 00:20).

W takim stanie rzeczy autor materiału wideo upatruje spisku mającego na  celu zabranie  ludziom dostępu do gotówki (czas nagrania 00:54).

Źródło: www.facebook.com

Post, w którym udostępniono omawiany film, cieszy się bardzo dużą popularnością. Zdobył ponad 9,8 tys. polubień i ponad 1,3 tys. komentarzy. Wyświetlono go niemal 450 tys. razy. Wśród komentarzy znajdziemy następujące głosy: „Brawo!!! Uświadamiajmy nasze dzieci i wnuki i szykujemy się na duży protest, bez tego będziemy cyfrowymi niewolnikami jak w filmach o przyszłości!”, „To do motłochu nie dociera. Najważniejsze dla nich to żeby żyd dawał pieniądze. Motłoch myśli że za darmochę dostają. Ich wnuki i dzieci będą szabesgojami. Za miskę ryżu”.

Nagranie zostało wcześniej opublikowane na TikToku, gdzie zamieścił je użytkownik o nazwie www.tomaszkreft.pl. Na tej platformie materiał zdobyło ponad 9,8 tys. polubień i ponad 880 komentarzy. Użytkownicy TikToka pisali pod filmem m.in.: „ Spoloczensteo jest ślepe ! Zaskakuje mnie jak mało ludzie wiedzą i widzą”, „serio już takie problemy z wypłatą”. 

Czy w Gdańsku naprawdę można wypłacić pieniądze tylko w jednym miejscu?

W filmie słyszymy, że „w całym Gdańsku jest tylko jeden bank, w którym możesz wypłacić pieniądze w kasie i chodzi tutaj o bank ING” (czas nagrania 00:00).

Zacznijmy od tego, że w Polsce klienci banków mają dostęp do bankomatów. Gdańsk nie jest w tym przypadku wyjątkiem. Wystarczy wyszukać taki automat w internecie lub przejść się ulicami miasta, by odnaleźć jeden z nich. Przykładowe wyszukiwanie bankomatów w Mapach Google pokazuje, że nie jest to trudno dostępne urządzenie w tym mieście.

W jednych placówkach wypłacimy gotówkę bezpośrednio u doradcy, w innych użyjemy bankomatu

W nagraniu pada stwierdzenie, że Gdańsk liczy „1,5 czy tam 2 mln” mieszkańców (czas nagrania 00:16). W rzeczywistości jest ich niespełna 0,5 mln, co wciąż jednak czyni tę miejscowość jedną z największych w Polsce. W związku z tym w Gdańsku znajduje się szereg placówek bankowych, w których można wypłacić gotówkę. Część z nich umożliwia wypłatę w bankomatach, w niektórych można dokonać wypłaty przy udziale doradcy.

Jak podkreśla w komentarzu dla nas Przemysław Przybylski, rzecznik prasowy Credit Agricole, w oddziałach tego banku „nie ma żadnego problemu z wpłatami/wypłatami gotówki przez wpłatomaty/bankomaty”. Dodaje jednak, że „nie w każdej placówce wpłat i wypłat można dokonywać w kasie przy pomocy doradcy bankowego”. W przypadku tego banku spośród czterech placówek w Gdańsku „jedna prowadzi obsługę kasową, natomiast pozostałe są tzw. placówkami bezgotówkowymi, w których doradcy bankowi nie zajmują się obsługą wpłat i wypłat gotówkowych”.

Podobnie wygląda to w przypadku innych banków. Przykładowo: Santander Bank Polska dysponuje 10 oddziałami w Gdańsku. Obsługa gotówkowa funkcjonuje w placówkach przy ul. 3 Maja, Miszewskiego, Kołobrzeskiej i Kadmowej.

Z kolei Alior Bank ma w mieście cztery placówki, spośród których trzy oferują obsługę kasową. Joanna Nagierska z Działu Komunikacji Korporacyjnej tego banku podaje w komentarzu dla Demagoga, że „klienci mogą wypłacać gotówkę we wszystkich oddziałach Alior Banku obsługujących transakcje gotówkowe, na terenie całej Polski”.

Również mBank dementuje informację, jakoby w Gdańsku nie dało się wypłacić gotówki. Piotr Rutkowski, zastępca rzecznika prasowego mBanku, przekazał nam, że „w każdym oddziale mBanku zarówno w Gdańsku, jak i całej Polsce można wypłacić gotówkę”. Na pytanie o wypłaty w mieście odpowiedział także Departament Komunikacji Banku Pekao S.A., który poinformował nas, że „w oddziałach banku w Gdańsku można bez problemu wypłacić gotówkę”.

Banki nie utrudniają dostępu do gotówki

Według informacji przedstawionych w filmie banki mają utrudniać dostęp do gotówki na terenie Gdańska (czas nagrania 00:45).

Agnieszka Kubajek z Departamentu Public Relations Millennium Banku podkreśla:

Z czego wynika fakt, że czasem pieniądze wypłaca bankomat zamiast człowieka? Jak wyjaśnia Przemysław Przybylski, rzecznik prasowy Credit Agricole, brak możliwości wypłaty gotówki z udziałem pracownika banku nie wynika ze złej woli, a z czasu i możliwości samych doradców. W momencie, gdy wypłatą pieniędzy zajmuje się maszyna, człowiek posiadający kompetencje w tym zakresie może poświęcić uwagę rozmowie z klientem:

Wypłatę dużej sumy gotówki trzeba zgłosić – to nic nowego

Jeden z użytkowników TikToka zasugerował, że autor nagrania mógłby wypłacić pieniądze „w każdym bankomacie”. Mężczyzna publikujący wideo odpowiedział: „wypłać z bankomatu 200k”, sugerując, że jest to niemożliwe. Jak wygląda wypłata tak dużych sum gotówki? 

Przede wszystkim, trzeba ją wcześniej zgłosić (awizować), aby pracownicy mogli przygotować określoną sumę na konkretny dzień. Jak tłumaczy portal finanse.rankomat.pl „nie wynika to ze złej woli bankierów czy procedur kontrolnych. Tych pieniędzy po prostu w oddziale nie ma”.

Kwoty graniczne, których wypłaty trzeba zgłosić z wyprzedzeniem, ustalają poszczególne banki. Przykładowo: w mBanku chęć wypłaty kwoty wyższej niż 100 tys. należy zgłosić co najmniej dwa dni przed możliwym jej wypłaceniem. W Santander Consumer Banku wypłatę od 10 do 60 tys. zł trzeba awizować minimum dzień przed jej otrzymaniem, a sumy powyżej 60 tys. najpóźniej dwa dni przed planowaną wypłatą. We wspomnianym w filmie (czas nagrania 00:00) ING Banku Śląskim również należy awizować wypłatę większych sum pieniędzy. Bez zgłoszenia można wypłacić tam do 50 tys. zł – na większą wypłatę czeka się tam co najmniej jeden dzień.

Spisek w celu wyeliminowania gotówki?

Autor filmu stara się przekonać, że rzekome problemy z wypłatami wynikają z zaplanowanego spisku w celu odebrania ludziom dostępu do gotówki (czas nagrania 00:54). Jego zdaniem banki chcą „uprzykrzyć ci tak życie, żebyś tej gotówki nie chciał mieć” (czas nagrania 00:45). „Mamy czwartą rewolucję przemysłową do zatrzymania, bo jeśli nie zatrzymamy tej chorej sytuacji, to będziemy w jednym wielkim cyfrowym więzieniu” – mówi (czas nagrania 01:23).

„Czwarta rewolucja przemysłowa” to tytuł książki autorstwa Klausa Schwaba, założyciela Światowego Forum Ekonomicznego (WEF). Zawiera ona przemyślenia dotyczące tego, jak zmieni się nasze życie i praca w epoce sztucznej inteligencji oraz łączenia świata biologicznego z cyfrowym.

Książka, jak również jej autor, wielokrotnie były elementem narracji wspierających teorie spiskowe, które dementowaliśmy na łamach Demagoga. Nie inaczej jest tym razem. Nie ma żadnych dowodów na istnienie spisku w celu eliminacji gotówki, a poszczególne banki potwierdziły w komentarzach dla nas, że w ich placówkach nie ma problemów z wypłatami.