Analiza w pigułce

„Zełenski podpisał ustawę, która pozwala Ukraińcom na pobieranie narządów bez zgody”. Tak zaczyna się nagranie, które pojawiło się w wielu miejscach na Facebooku (1, 2, 3, 4). 

Obok szokującego doniesienia o rzekomym braku możliwości odmowy oddania organów do transplantacji w wideo pojawiają się także tematy dotyczące m.in. broni biologicznej.

„Handel organami to kolejny mroczny biznes reżimu Zełenskiego, obok sprzedaży chłopaków do machiny wojennej, testowania broni biologicznej na obywatelach, handlu dziećmi i wynajmu kobiet na potrzeby rozrodcze” – pisze na swoim profilu Mateusz Jarosiewicz. To osoba, która od dłuższego czasu promuje fałszywe narracje o wojnie w Ukrainie czy pandemii COVID-19.

Fot. www.facebook.com, 14.06.2024

Nagranie zdobyło popularność na Facebooku, o czym może świadczyć liczba postów, które je zawierały. Wśród komentarzy pod wpisem Mateusza Jarosiewicza przeczytamy [pisownia oryginalna]: „Tam mnie już nic nie zdziwi, mordowali dzieci dla organów, pobierają ścięgna a z kości robią proszek, z którego można np zrekonstruować kawałek szczęki czy kości”, „Szokujący przestępczy proceder , żeby wycinać organy bez zgody i tak mocno poszkodowanego żołnierza”, „Handel narządami? Zełenski to przestępcą i powinien odpowiedzieć za to wdzystko”.

Pobranie organów do przeszczepu bez zgody? Przepisy o tym nie mówią

Na nagraniu pojawia się zrzut ekranu ze strony ukraińskiej agencji prasowej Ukrinform, gdzie rzekomo znalazły się informacje o tym, że Zełenski pozwolił na pobieranie organów bez zgody dawcy. Notkę prasową, do której odnosi się film, opublikowano w styczniu 2022 roku, a jej tytuł to: „Zełenski podpisuje ustawę regulującą przeszczepy”.

Jak wynika z treści notki, ustawa podpisana przez prezydenta Ukrainy regulowała przede wszystkim kwestię płacenia za wykonanie przeszczepów. W dokumencie podkreślono, że operacje tego typu są dla pacjenta darmowe, a ich koszty pokrywa państwo. 

Handel organami i broń biologiczna to tematy rosyjskiej narracji dezinformacyjnej

To nie pierwszy raz, kiedy temat handlu organami pojawia się w mediach społecznościowych w związku z wojną w Ukrainie. Jak opisał portal EUvsDisinfo, doniesienia o sprzedawaniu narządów za granicę krążą w sieci od 2014 roku (czyli od rosyjskiej aneksji Krymu). 

Testowanie broni biologicznej na obywatelach Ukrainy ma podłoże w fałszywych doniesieniach o istnieniu laboratoriów produkujących rzekomo tego typu broń. Jak sprawdzaliśmy w naszych analizach (1, 2), wyrwane z kontekstu wypowiedzi miały na celu usprawiedliwić pełnoskalową rosyjską inwazję rozpoczętą w lutym 2022 roku.

Były dziennikarz Fox News i promotor spisków – kim jest autor nagrania?

Analizowany fragment wideo pierwotnie pojawił się na kanale Redacted News, obecnym na platformach Rumble (znanej ze sprzyjania osobom promującym teorie spiskowe) i YouTube.

Mężczyzna z nagrania to Clayton Morris, były dziennikarz Fox News, który w 2019 roku opuścił Stany Zjednoczone w atmosferze skandalu związanego z jego działalnością deweloperską.