Obietnicę zniesienia opłat za przedszkola złożyła premier Beata Szydło podczas exposé w dniu 18 listopada 2015 roku: Dla młodych Polaków zachętą do zakładania rodzin i podejmowania decyzji o rodzicielstwie będzie także kontynuacja rozpoczętej przez naszych poprzedników rozbudowy sieci przedszkoli. Naszym celem jest by były one bezpłatne. Przynajmniej dla rodzin o niższych i średnich, a także nieco większych niż średnich dochodach.Brak opłat za przedszkola, według premier, poza wsparciem polskich rodzin na początkowym etapie edukacji dzieci, miał przyczynić się do wzrostu liczby urodzeń w Polsce. W 2015 roku w naszym kraju urodziło się 369,3 tys. dzieci.

29 grudnia 2015 r. uchwalona została nowelizacja ustawy o systemie oświaty i niektórych innych ustaw. Na jej mocy przywrócono zasadę, według której obowiązkiem szkolnym są objęte dzieci od 7 roku życia. Wcześniej, od 2014 roku, na mocy zmian wprowadzonych przez koalicję PO-PSL, objęte nim były także dzieci sześcioletnie. Ponadto ustawa z roku 2015 przewidywała objęcie od 1 września 2016 r. dzieci sześcioletnich obowiązkiem rocznego przygotowania przedszkolnego. Z kolei od 1 września 2017 r. dzieci w wieku 3-5 lat uzyskały prawo korzystania z wychowania przedszkolnego – wcześniej takie prawo miały dopiero dzieci czteroletnie. W związku z tymi zmianami 1 grudnia 2016 r. została uchwalona nowelizacja ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych innych ustaw. Akt ten reguluje m.in. kwestie subwencji oświatowej, która jest przeznaczona także na przedszkola. Uwzględniono w nim konieczność finansowania wychowania przedszkolnego sześciolatków. W ten sposób zniesiona została możliwość pobierania opłat dla dzieci w wieku 6 lat za pobyt w przedszkolu.

Zgodnie z komunikatem Ministerstwa Edukacji Narodowej z września 2018 r., nauka w publicznych przedszkolach dla sześciolatków jest bezpłatna. Rodzice takiego dziecka ponoszą tylko opłaty za wyżywienie. Jednocześnie od 1995 roku wszystkie publiczne przedszkola były zobowiązane udzielać darmowej opieki przez 5 godzin dziennie w ramach realizacji podstawy programowej. Obecnie, na mocy ustawy z 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych, rada gminy określa wysokość opłat za korzystanie z wychowania przedszkolnego dzieci do ukończenia 6 roku życia. Rada może ustalić warunki częściowego lub całkowitego zwolnienia z tych opłat. Wysokość opłaty za każdą rozpoczętą godzinę nie może być wyższa niż 1 zł. Opieka nad sześciolatkami jest dofinansowywana z budżetu państwa.

Zwróciliśmy się do Ministerstwa Edukacji Narodowej z wnioskiem o udzielenie informacji publicznej w zakresie prac nad zniesieniem opłat za przedszkole dla dzieci pięcioletnich i młodszych. W odpowiedzi ministerstwo oznajmiło, że nie posiada materiałów stanowiących informację nie- przetworzoną w postaci: analiz, raportów lub innej formy, które miałyby na celu wprowadzić rozwiązania prawne na rzecz zwolnienia z opłat za edukację przedszkolną dzieci w wieku do lat 5.

Poszczególne samorządy niezależnie wprowadzają darmowy dostęp do przedszkoli. W Warszawie od 1 września 2017 roku, na mocy uchwały Rady Miasta, bezpłatne nauczanie, wychowanie i opieka nad dziećmi w wieku do lat 5 realizowane są w przedszkolu 6 godzin dziennie zaś bezpłatne nauczanie, wychowanie i opieka nad dziećmi w wieku 6 lat i powyżej realizowane są w przedszkolu w godzinach jego pracy. Za przyjęciem uchwały głosowało 33 radnych, w tym 1 z PiS. Od głosu wstrzymało się 20 radnych, z czego 17 z PiS.

Podobne rozwiązania wprowadzono w Suwałkach, gdzie od 1 września 2018 roku rodzice mogą zostać zwolnieni z opłat za udział dziecka w zajęciach wykraczających poza 5-godzinną podstawę programową. Żeby móc korzystać ze zwolnienia z opłat za przedszkole należy być mieszkańcem Suwałk i płacić w tym mieście PiT. Ponadto wsparcie miasta obejmuje jedynie opiekunów prawnych poniżej 35 roku życia. W czasie rządów Prawa i Sprawiedliwości z opłat za edukację przedszkolną (poza opłatą za wyżywanie) zwolniono jedynie rodziców dzieci sześcioletnich, w związku z objęciem sześciolatków obowiązkiem rocznego przygotowania przedszkolnego. Zwolnienie z opłat nie wiąże się z kryterium dochodowym – dotyczy ono wszystkich opiekunów posyłających dzieci do przedszkoli publicznych. Ponadto według obecnych przepisów samorządy mają możliwość zwolnienia opiekunów z opłat. W związku z tym obietnicę uznajemy za częściowo zrealizowaną.