Spór o ułaskawienie ciągnie się od 2015 roku

Głośny spór w polskiej debacie publicznej dotyczy dwóch polityków Prawa i Sprawiedliwości – Macieja Wąsika i Mariusza Kamińskiego. Były szef CBA i jego zastępca w marcu 2015 roku zostali nieprawomocnie skazani w związku z tzw. aferą gruntową. 

W listopadzie 2015 roku prezydent Andrzej Duda zastosował wobec posłów prawo łaski. Stało się to jeszcze przed wydaniem wyroku drugiej instancji, co zapoczątkowało trwający do dzisiaj spór dotyczący tego, czy prezydent mógł zastosować prawo łaski przed pojawieniem się prawomocnego orzeczenia. 

Andrzej Rzepliński startował z list PO?

Politycy dyskutowali nad sytuacją Macieja Wąsika i Mariusza Kamińskiego w Radiu Zet. Jednym z wątków pojawiających się w sprawie jest rzekome upolitycznienie wymiaru sprawiedliwości. Redaktor Stankiewicz zwrócił uwagę na konflikt interesów. 

Sędzia Sądu Najwyższego Marek Dobrowolski był członkiem składu sędziowskiego, który uchylił decyzję marszałka sejmu o wygaszeniu mandatów poselskich Wąsika i Kamińskiego (1, 2). Sędzia Dobrowolski poprzednio współpracował z prezydentem Dudą w zespole ds. referendum konsultacyjnego w sprawie zmiany konstytucji. 

Małgorzata Paprocka z Kancelarii Prezydenta wyjaśniła, że zdarzają się powiązania między władzą sądowniczą i wykonawczą, czego przykładem ma być były prezes TK – prof. Andrzej Rzepliński.

Kim jest Andrzej Rzepliński?

Andrzej Rzepliński to polski profesor nauk prawnych, pracownik Uniwersytetu Warszawskiego związany z tą uczelnią od ponad 50 lat. W 1971 roku zdobył tytuł magistra, a siedem lat później – doktora nauk prawnych. W 1990 roku uzyskał habilitację, natomiast w roku 2000 postanowieniem prezydenta otrzymał tytuł profesora zwyczajnego.

Czy sędzia miał przeszłość w polityce? W czasach PRL należał do PZPR. Był członkiem partii od 1969 do 1982 roku, kiedy został z niej wydalony. W latach 80. wstąpił do NSZZ „Solidarność”.

A jak przebiegała jego kariera w XXI wieku? W 2005 roku z rekomendacji Platformy Obywatelskiej ubiegał się o stanowisko Rzecznika Prawa Obywatelskich, jednak nie został wybrany przez Sejm IV kadencji. Później, w latach 2007–2016 był sędzią w Trybunale Konstytucyjnym, a od 2010 roku – jego prezesem.

W biografii profesora nie znajdziemy jednak wzmianki o starcie w którychkolwiek wyborach.

Andrzej Rzepliński nigdy nie startował w wyborach

Na stronie Państwowej Komisji Wyborczej znajdziemy archiwum z danymi dotyczącymi wszystkich wyborów do Sejmu i Senatu od 2001 roku oraz wyborów do Parlamentu Europejskiego od 2004 roku. 

Historia Platformy Obywatelskiej sięga 2001 roku. Wówczas partia wystartowała w wyborach po raz pierwszy. Od tego czasu wybory parlamentarne odbyły się w Polsce siedem razy, a europarlamentarne – cztery razy.

Inni Rzeplińscy na listach

Udało nam się znaleźć co najmniej kilka osób o nazwisku Rzepliński, które startowały w polskich wyborach w XXI wieku. W 2019 roku kandydatem do Sejmu z listy Bezpartyjnych Samorządowców był Robert Rzepliński.

W wyborach samorządowych w 2018 roku startowały dwie osoby o nazwisku Rzepliński. Był to Adam Rzepliński (z KWW Adama Gąsiorowskiego Ziemia Opinogórska) oraz Edyta Rzeplińska-Filipowicz (z KWW Polskie Stronnictwo Ludowe).

W 2006 roku w wyborach samorządowych startował Jacek Rzepliński, a cztery lata wcześniej – Jan Rzepliński.

Doświadczenie polityczne sędziów TK za czasów PO-PSL

Faktycznie zdarzało się, że w Trybunale Konstytucyjnym zasiadali sędziowie, którzy mieli za sobą doświadczenie w polityce krajowej lub lokalnej. Więcej na ten temat piszemy w innej analizie. Poznasz tam również sylwetki sędziów z poprzednich kadencji TK. Poniżej przedstawiamy natomiast składy wybrane za rządów PO-PSL oraz PiS.

Spośród sędziów wybranych przez Sejm VI i VII kadencji (rządy PO-PSL) doświadczenia partyjne miał za sobą Leon Kieres, który w 2006 roku dostał się do Sejmiku Województwa Dolnośląskiego z listy PO. Następnie w 2007 roku został wybrany do Senatu także z listy PO.

Niektórzy z sędziów TK pełnili funkcję Rzecznika Praw Obywatelskich lub byli doradcami w Radzie Legislacyjnej przy Kancelarii Premiera. Są to organy w założeniu apolityczne, a zatem nie zostały uwzględnione przy ocenie zaangażowania politycznego poszczególnych sędziów. 

Doświadczenie polityczne sędziów TK za czasów PO-PSL

A co z obecnym składem TK? Obecnie prezesem Trybunału jest Julia Przyłębska, a w skład TK wchodzą następujące osoby:

• Jędrzejewski Zbigniew (początek kadencji 28 kwietnia 2016 roku),
• Muszyński Mariusz (początek kadencji 3 grudnia 2015 roku),
• Pawłowicz Krystyna (początek kadencji 5 grudnia 2019 roku),
• Piotrowicz Stanisław (początek kadencji 5 grudnia 2019 roku),
• Piskorski Justyn (początek kadencji 18 września 2017 roku),
• Pszczółkowski Piotr (początek kadencji 3 grudnia 2015 roku),
• Sochański Bartłomiej (początek kadencji 9 kwietnia 2020 roku),
• Stelina Jakub (początek kadencji 5 grudnia 2019 roku),
• Sych Wojciech (początek kadencji 8 maja 2019 roku),
• Święczkowski Bogdan (początek kadencji 20 grudnia 2016 roku),
• Warciński Michał (początek kadencji 20 grudnia 2016 roku),
• Wojciechowski Rafał (początek kadencji 7 stycznia 2020 roku),
• Wyrembak Jarosław (początek kadencji 30 stycznia 2018 roku),
• Zielonacki Andrzej (początek kadencji 28 czerwca 2017 roku).

Są to osoby wybrane w trakcie VIII i IX kadencji Sejmu, czyli za rządów Prawa i Sprawiedliwości. Wiele z nich albo należało do PiS, albo startowało z jego list w wyborach parlamentarnych lub samorządowych.

• Krystyna Pawłowicz kandydowała (z sukcesem) w wyborach do Sejmu w latach 2011 i 2015. W obu przypadkach z listy PiS. PKW informuje, że nie była członkinią partii politycznej, jednak należała do prezydium klubu parlamentarnego PiS.
• Stanisław Piotrowicz dostał się z listy PiS: w 2005 i 2007 roku do Senatu, a w 2011 i 2015 roku do Sejmu. PKW informuje, że nie był wtedy członkiem partii politycznej. Starał się bezskutecznie o mandat do Sejmu także w 2019 roku, kiedy to należał do PiS. 
• Piotr Pszczółkowski w 2015 roku został posłem z listy PiS. PKW podaje, że nie był członkiem partii politycznej. 
• Bogdan Święczkowski w 2011 roku startował w wyborach do Sejmu z listy PiS. Nie należał wówczas do partii. Zdobył mandat, jednak odmówił zrzeczenia się funkcji prokuratora w stanie spoczynku, w związku z czym jego mandat wygaszono.
• Jarosław Wyrembak, jak informowano w 2015 roku, był członkiem PiS od 5 lat.
• Henryk Cioch dostał się do Senatu w 2011 roku, kiedy startował z listy PiS. Bezskutecznie starał się o reelekcję w 2015 roku. PKW podaje, że był bezpartyjny.
• Bartłomiej Sochański w 2018 roku kandydował z ramienia PiS na prezydenta Szczecina w 2018 roku. Przegrał w drugiej turze. PKW potwierdza, że był wtedy członkiem PiS.

Dodatkowo Andrzej Zielonacki oficjalnie poparł Jarosława Kaczyńskiego w czasie kampanii prezydenckiej w 2010 roku.