Edukacja 
Ekologia 
Energetyka 
Fact-checking 
Klimat 
Rosja 
UE 
Ukraina 
Wybory 
Skopiuj link
Drukuj
Udostępnij
7 min czytania
Sprawdzamy wypowiedzi polityków i osób publicznych pojawiające się w przestrzeni medialnej i internetowej. Wybieramy wypowiedzi istotne dla debaty publicznej, weryfikujemy zawarte w nich informacje i przydzielamy jedną z pięciu kategorii ocen.
7 min czytania
Emisja gazów cieplarnianych na świecie – co o niej wiemy?
Emisja gazów cieplarnianych na świecie – co o niej wiemy?
Ale pani redaktor, my […] będziemy ograniczać emisję do zera, gdzie proporcjonalnie wzrasta ta emisja poza Unią Europejską, gdzie żyjemy wszyscy na jednej planecie. I my możemy naprawdę w Unii Europejskiej […] do minimum ograniczyć, natomiast najwięksi emitenci właściwie zupełnie się tym nie przejmują. Indie, Chiny, Stany Zjednoczone – tam po prostu jest konsekwentne realizowanie polityki rozwoju, przemysłu itd.
Częściowa prawda
Wypowiedź uznajemy za częściową prawdę, gdy:
- zawiera połączenie informacji prawdziwych z fałszywymi. Obecność nieprawdziwej informacji nie powoduje jednak, że teza zawarta w weryfikowanym stwierdzeniu zostaje wypaczona bądź przeinaczona,
- rzeczywiste dane w jeszcze większym stopniu przemawiają na korzyść tezy autora.
Częściowa prawda
Wypowiedź uznajemy za częściową prawdę, gdy:
- zawiera połączenie informacji prawdziwych z fałszywymi. Obecność nieprawdziwej informacji nie powoduje jednak, że teza zawarta w weryfikowanym stwierdzeniu zostaje wypaczona bądź przeinaczona,
- rzeczywiste dane w jeszcze większym stopniu przemawiają na korzyść tezy autora.
Analiza w pigułce
- Unia Europejska w swojej polityce klimatycznej dąży do neutralności klimatycznej. Nie oznacza to jednak, że emisja zostanie ograniczona do zera. Celem UE jest doprowadzenie emisji do takiego poziomu, w którym będzie ona w całości pochłaniana przez tzw. pochłaniacze CO2 (np. gleba, lasy).
- W 2022 roku największymi emitentami gazów cieplarnianych na świecie były: Chiny (29,16 proc. światowej emisji), Stany Zjednoczone (11,19 proc.) i Indie (7,33 proc.) Państwa Unii Europejskiej zajęły 4. miejsce, odpowiadając za 6,67 proc. światowej emisji gazów cieplarnianych.
- Na stronie Komisji Europejskiej znajdziemy dane o emisji gazów cieplarnianych od 1990 roku, który służy za punkt odniesienia w kontekście polityki klimatycznej UE. Od tego czasu emisja gazów cieplarnianych spadła w UE oraz w Stanach Zjednoczonych, natomiast wzrosła w Chinach i w Indiach. Jednocześnie globalne emisje gazów cieplarnianych zwiększają się nieprzerwanie od lat 70., gdy zaczęły być zbierane dane na ten temat (s. 9)
- Faktem jest, że zarówno Chiny, jak i Indie złożyły deklaracje dążenia do zeroemisyjności, z dostępnych danych wynika jednak, że jak na razie zwiększyły one swoją emisję. Ten sam cel zadeklarowały także Stany Zjednoczone, które względem lat 90 XX wieku zmniejszyły emisję. Na tej podstawie wypowiedź oceniamy jako częściową prawdę.
Bryłka o polityce klimatycznej UE
Nowa europoseł konfederacji Anna Bryłka była gościem programu Bez Uników w Polskim Radiu. W trakcie rozmowy polityczka została zapytana o to, czy poparłaby potencjalne wyjście Polski z UE. Anna Bryłka odpowiedziała, że nasz kraj nie jest na to gotowy, jednocześnie zaznaczyła, że według niej polityka klimatyczna prowadzona przez Unię Europejską prowadzi do zmniejszenia konkurencyjności gospodarki unijnej i wypychania przemysłu poza Unię.
Dodatkowo polityczka stwierdziła, że emisja gazów cieplarnianych poza Unią Europejską wzrasta. Po czym dodała, że zmniejszanie emisji przez Unię Europejską nic nie daje, gdyż inne państwa, takie jak: Indie, Chiny czy Stany Zjednoczone, nie podejmują działań w tym zakresie.
Czym są gazy cieplarniane?
Do gazów cieplarnianych (GHG, z ang. Greenhouse Gases) zaliczamy cztery główne kategorie gazów: dwutlenek węgla (CO2), metan (CH4), podtlenek azotu (N2O) i fluorowane gazy cieplarniane.
Za większość globalnego ocieplenia odpowiedzialny jest dwutlenek węgla, lecz metan i pozostałe gazy cieplarniane również ocieplają klimat. Jednostką używaną do obliczania ich emisji jest milion ton ekwiwalentu CO2 (Mt CO2eq).
Które państwa emitują najwięcej gazów cieplarnianych?
Zbieraniem informacji na temat wielkości emisji gazów cieplarnianych na świecie zajmuje się m.in. Komisja Europejska. Najnowsze dane, którymi dysponujemy, sięgają 2022 roku. Zgodnie z tym raportem największym emitentem gazów cieplarnianych były wówczas Chiny z emisją wynoszącą 15 685 Mt CO2eq. Oznacza to, że odpowiadały one za 29 proc. globalnej emisji.
Drugie miejsce w rankingu zajęły Stany Zjednoczone, które wyemitowały 6 017 Mt i osiągnęły 11 proc. udziału w światowej emisji GHG. Indie uplasowały się na trzecim miejscu z wynikiem 3 943 Mt (7,33 proc. światowej emisji). Państwa Unii Europejskiej wyemitowały łącznie 3 587 Mt ekwiwalentu CO2 gazów cieplarnianych, co odpowiadało za 6,67 proc. światowej emisji.
W latach 2020–2022 ilość emitowanych GHG przez Chiny wzrosła o 805 Mt, w Indiach emisja wzrosła o 424 Mt. W przypadku USA i UE dostrzegalny był trend wzrostu emisji. Stany Zjednoczone zwiększyły w tym okresie emitowaną ilość gazów cieplarnianych o 401 Mt, natomiast Unia Europejska o 160 Mt.
Emisje gazów cieplarnianych na przestrzeni lat
Za punkt odniesienia w analizie obecnych emisji należy przyjąć poziom emisji gazów cieplarnianych z 1990 roku. To właśnie on służy Unii Europejskiej za wskaźnik. Na jego podstawie określone zostały cele klimatyczne, np. w ramach pakietu „Gotowi na 55” czy Porozumienia Paryskiego.
W 1990 roku największym emitentem GHG były Stany Zjednoczone – z emisją na poziomie 6164 Mt. Państwa obecnej Unii Europejskiej (EU 27) wyemitowały wówczas 4 915 Mt i zajmowały w rankingu drugą pozycję. Kolejnym największym emitentem były Chiny z emisją 4 074 Mt. Ilość GHG wyemitowanych w 1990 roku w Indiach stanowiła 1 437 Mt, co plasowało je na piątej pozycji, zaraz po Federacji Rosyjskiej.
Oznacza to, że w porównaniu ze stanem z 1990 roku ilość gazów cieplarnianych emitowanych w 2022 roku w Chinach wzrosła o 11 611 Mt. Stany Zjednoczone wyemitowały w 2022 roku o 147 Mt mniej niż 32 lata wcześniej. W tym samym okresie emisje w Indiach wzrosły o 2 506 Mt, a w Unii Europejskiej zmalały o 1 326 Mt.
Unijne cele klimatyczne
Jednym z celów Unii Europejskiej jest osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 roku. Opisano go w ramach Europejskiego Zielonego Ładu, przedstawionego w 2019 roku przez Komisję Europejską. Pochodzący z 2021 roku pakiet „Gotowi na 55”, a następnie przyjęte rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej założyły redukcję emisji o co najmniej 55 proc. do 2030 roku w porównaniu z poziomem z 1990 roku (s. 9).
W ramach tego pakietu podkreślono również, że celem Unii Europejskiej jest zmniejszenie ilości emitowanych gazów cieplarnianych do poziomu zero netto w terminie do końca 2050 roku, a następnie dążenie do osiągnięcia ujemnych emisji (s. 9).
Nie oznacza to jednak całkowitego zatrzymania emisji gazów cieplarnianych. Neutralność emisyjna oznacza w praktyce osiągnięcie równowagi między emitowanymi gazami a dwutlenkiem węgla pochłanianym na terenie Unii, np. przez drzewa. Jak wskazała w raporcie Europejska Agencja Środowiska, osiągnięcie tego celu jest możliwe, lecz wymaga większego wysiłku państw członkowskich.
Więcej na ten temat przeczytać możesz w naszych poprzednich analizach (1, 2).
Cele klimatyczne największych emitentów
Podobnie jak Unia Europejska, swoje cele klimatyczne zadeklarowali również inni emitenci gazów cieplarnianych, w tym USA, Indie czy Chiny.
W grudniu 2021 roku prezydent Biden wydał zarządzenie, które wyznacza cel osiągnięcia w Stanach Zjednoczonych zerowej emisji netto na poziomie federalnym do 2050 roku (sec. 101). Plany rządu federalnego zakładają m.in. przekształcenie swojej infrastruktury w zerowoemisyjną, nałożenie na agencje federalne obowiązku wyznaczenia celów w zakresie redukcji emisji gazów cieplarnianych czy wzmocnienie współpracy z organizacjami międzynarodowymi w tym zakresie.
Również Indie ogłosiły cel osiągnięcia zerowej emisji netto, wyznaczając datę jego osiągnięcia na 2070 rok. Plan działań zakłada m.in. osiągnięcie połowy zapotrzebowania na energię za pomocą energii odnawialnej do 2030 roku czy ograniczenie emisji CO2 o miliard ton do 2030 roku.
Z kolei Chiny zadeklarowały osiągnięcie neutralności klimatycznej pod względem emisji CO2 do 2060 roku. Xi Jinping stwierdził na forum ONZ w 2021 roku, że Chiny mają zamiar przyspieszyć rozwój niskoemisyjnej gospodarki, osiągając przy tym harmonię pomiędzy człowiekiem a naturą. Zapowiedział także wsparcie dla krajów rozwijających zieloną energię i zaprzestanie budowy zagranicznych projektów energetycznych zasilanych węglem.
Działalność człowieka ma istotny wpływ na zmianę klimatu
Średnia temperatura na Ziemi wzrasta od kilkudziesięciu lat. Jak podaje Międzyrządowy Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC), działalność człowieka ma na to istotny wpływ.
To właśnie dwutlenek węgla i inne gazy emitowane przez człowieka do atmosfery potęgują naturalny efekt cieplarniany, a co za tym idzie wzrost globalnej temperatury i zmianę klimatu (s. 10).
Więcej na ten temat możesz dowiedzieć się z naszych poprzednich analiz (1, 2).
Dowiedz się, jak radzić sobie z dezinformacją w sieci
Poznaj przydatne narzędzia na naszej platformie edukacyjnej
Sprawdź!
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter
POLECANE DLA CIEBIE
Ekologia 
