Według danych GUS i Ministerstwa Finansów relacja długu publicznego do PKB wynosi obecnie odpowiednio 46 proc. i 43,8 proc. – w zależności od tego, czy użyto unijnej, czy krajowej metody obliczania. Statystyki podane przez Adriana Zandberga mieszczą się zatem w uznawanym przez nas marginesie błędu, dlatego wypowiedź uznajemy za prawdziwą. 

Wypowiedź

Wypowiedź ta padła 1 kwietnia w programie Kropka nad i na kanale TVN24 w czasie dyskusji nad polityką gospodarczą w czasie kryzysu spowodowanego epidemią koronawirusa. Obok Adriana Zandberga w audycji wziął udział Ryszard Petru.

Dług publiczny 

GUS definiuje państwowy dług publiczny jako zobowiązania sektora finansów publicznych z następujących tytułów:

• wyemitowanych papierów wartościowych opiewających na wierzytelności pieniężne,
  
• zaciągniętych kredytów i pożyczek,
  
• przyjętych depozytów,
  
• zobowiązań wymagalnych:
  
  • wynikających z odrębnych ustaw oraz prawomocnych orzeczeń sądów lub ostatecznych decyzji administracyjnych,
  • uznanych za bezsporne przez właściwą jednostkę sektora finansów publicznych będącą dłużnikiem.

Dane dotyczące wysokości długu publicznego publikowane są przez Ministerstwo Finansów (co kwartał) oraz GUS (podsumowania roczne). Dane tej drugiej instytucji obliczane są zgodnie metodologią unijną, która stosuje kategorię długu sektora instytucji rządowych i samorządowych (general government) i jest szersza niż definicja krajowa posługująca się pojęciem państwowego długu publicznego. Metodologia unijna i krajowa różnią się w zakresie:

• podmiotów uwzględnianych przy obliczeniach,
  
• tytułów dłużnych,
  
• wyceny zobowiązań wyrażonych w walutach obcych,
  
• długu potencjalnego,
  
• klasyfikacji sektorowej przedsięwzięć infrastrukturalnych.

Najnowsze dane GUS na ten temat (publikacja 1 kwietnia 2020 roku) mają wstępny charakter i nie zostały jeszcze zweryfikowane przez Komisję Europejską. Zgodnie z nimi w 2019 roku dług sektora instytucji rządowych i samorządowych wyniósł 46 proc. PKB. Oznaczałoby to spadek w porównaniu do poprzednich lat, kiedy dług ten wyniósł 48,8 proc. PKB w 2018 roku i 50,6 proc. PKB na koniec 2017 roku.

Dla porównania wysokość długu publicznego w relacji do PKB obliczona metodą krajową wyniosła według Ministerstwa Finansów 43,8 proc. w 2019 roku, 46,5 proc. w 2018 roku i 48,3 proc. w 2017 roku.

Sytuacja w Unii Europejskiej

Prawo Unii Europejskiej zobowiązuje Polskę do utrzymywania długu publicznego na poziomie niższym niż 60 proc. Państwom członkowskim za nieprzestrzeganie tej zasady grozi nałożenie na nie przez Radę Unii Europejskiej procedury nadmiernego deficytu. W 2018 roku tylko czternaście państw utrzymywało dług publiczny niższy niż 60 proc. ich PKB, a średnia dla całej Unii Europejskiej wynosiła 80,4 proc.

Podsumowanie 

Wypowiedź Adriana Zandberga oceniamy jako prawdziwą, ponieważ podana przez niego wysokość długu publicznego w relacji do PKB (44,5 proc.) różni się nieznacznie od dostępnych danych pochodzących z GUS i Ministerstwa Finansów, niezależnie od obranej metodologii jego obliczania.