Patryk Jaki: poprzez „Fit for 55” UE skazuje mieszkańców Europy na biedę

W swoim nagraniu na TikToku Patryk Jaki – jak wskazuje tytuł nagrania – zamierzał przedstawić „prawdę o autach elektrycznych”. Powołał się przy tym na autorytet aktora Rowana Atkinsona, kojarzonego z rolą serialowego Jasia Fasoli. To nie tylko aktor, lecz także, jak zaznaczył europoseł, bakałarz w zakresie inżynierii elektrycznej i elektrotechnicznej oraz magister nauk ścisłych Oxfordu.  

Atkinson jest zdania, że samochody z napędem elektrycznym nie są panaceum na ochronę środowiska. Warto zaznaczyć, że serwis The Guardian, na podstawie przeprowadzonego przez siebie fact-checku słów aktora, twierdzi, że ten myli się w sprawie wpływu tych pojazdów na środowisko. Zapoznaj się z naszą analizą o bezpieczeństwie aut elektrycznych.

Dla Patryka Jakiego argumentem  za wstrzymaniem inwestycji w ochronę klimatu, poza słowami aktora, są dane banku Goldman Sachs. Jak wynika z naszej analizy, europoseł błędnie je zinterpretował.

Skąd pochodzą dane podane przez Patryka Jakiego?

Jeffrey Currie, ekonomista Goldman Sachs, wystąpił 3 października 2022 roku w stacji CNBC. Szerokim echem odbiła się jedna z jego wypowiedzi, cytowana przez anglojęzyczny „Forbes”, chicagowski „Daily Herald”, a także polski portal wPolityce.

Nie wynika z tej wypowiedzi wprost, czy Currie miał na myśli inwestycje poczynione w samych Stanach Zjednoczonych. Dopiero dalsze słowa ekonomisty wskazują, że chodziło o inwestycje i wyniki w skali globalnej. Currie porównał w nich politykę klimatyczną Europy i Chin.

Goldman Sachs: Inwestycje w energię na świecie muszą znacznie wzrosnąć

W raporcie „Carbonomics Affordability, Security and Innovation”, opublikowanym miesiąc później przez Goldman Sachs, znajdziemy wykres obrazujący skalę inwestycji w pozyskiwanie energii (s. 10). Obejmuje on dane od 2010 do 2021 roku, a także przewidywania dotyczące lat 2022–2027.

Do wykresu nie dołączono dokładnych danych liczbowych. Jednak gdy odczytamy informacje z wykresu, możemy obliczyć, że w latach 2011–2021 świat zainwestował w odnawialne źródła energii ok. 3,8 bln dolarów. Zdaniem autorów raportu poziom inwestycji w energetykę do 2026 roku powinien wzrosnąć o 1 bln dolarów rocznie, z udziałem inwestycji w OZE na poziomie ok. 35 proc.

To kolejne potwierdzenie tezy, że kwota 3,8 bln odnosiła się do całego świata, a nie tylko do USA. Na tej podstawie możemy sądzić, że Patryk Jaki błędnie zinterpretował dane banku Goldman Sachs. Europoseł odniósł je do Stanów Zjednoczonych, choć dotyczą one sytuacji całego świata.

Ile pieniędzy USA wydaje na OZE?

Goldman Sachs nie dostarcza informacji o poziomie inwestycji w OZE w samych Stanach Zjednoczonych. Dane na ten temat znajdziemy jednak w publikacji agencji Bloomberg. Opisują one okres od I kwartału 2004 roku do II kwartału 2020 roku.

W kwietniowym raporcie amerykańskiego stowarzyszenia Clean Power wskazano na wstępie, że w ciągu ostatnich 8 miesięcy w Stanach ogłoszono inwestycję w czystą energię o wartości powyżej 150 mld dolarów. Ta kwota jest ekwiwalentem 5 lat inwestycji w czystą energię oraz przewyższa ona wartość inwestycji w USA z lat 2017–2021.

Na czym opiera się energetyka USA?

Zgodnie z danymi amerykańskiego Urzędu Informacji Energetycznej (EIA) udział OZE w całkowitym zużyciu energii w USA wynosił w 2011 roku 9,51 proc. W ciągu 10 lat wzrósł do 12,43 proc., czyli o prawie 3 punkty proc.

Znacznie lepszy wynik odnawialne źródła energii odnotowały w produkcji energii elektrycznej. Z poziomu 12,23 proc. w 2012 roku jej udział wzrósł do 21,52 proc. w 2022 roku. To wzrost o prawie 10 punktów proc.

Warto wspomnieć, że w zużyciu energii i w produkcji energii elektrycznej w Stanach Zjednoczonych znaczący udział ma atom. W 2021 roku 8 proc. energii zużytej w USA pochodziło z elektrowni jądrowych. W 2022 roku atom wygenerował tam 18,2 proc. energii elektrycznej. Przeczytaj o zaletach energii jądrowej dla środowiska w jednej z naszych analiz.

Prawdziwe wyniki światowej energetyki

Warto również sprawdzić, czy Jeffrey Currie z Goldman Sachs miał rację w kwestii udziału tradycyjnych form pozyskiwania energii na świecie. Przypomnijmy, że na antenie CNBC stwierdził, że udział ten zmniejszył się o jeden punkt proc. – z poziomu 82 proc. do 81 proc. Taka zmiana miała zająć światu 10 lat.

Dane na temat światowego miksu energetycznego gromadzi portal Our World in Data. To projekt organizacji charytatywnej Global Change Data Lab. Za gromadzenie i prezentacje informacji odpowiedzialny jest zespół naukowców z Uniwersytetu Oksfordzkiego.

Za tradycyjne źródła pozyskiwania energii możemy uznać węgiel, ropę, gaz i tradycyjne biopaliwa. Ich udział w miksie energetycznym spadł w latach 2011–2021 z poziomu 87,18 proc. do 83,39 proc. Udział samej energii odnawialnej (woda, wiatr, słońce i inne) wzrósł z 7,86 proc. do 11,98 proc.