Kontekst wypowiedzi

13 maja gościem audycji „Sygnały Dnia” Programu Pierwszego Polskiego Radia był minister klimatu i środowiska Michał Kurtyka. Rozmowa dotyczyła kilku punktów aktualnej polityki energetycznej Polski. Minister odniósł się w niej m.in. do planów budowy elektrowni jądrowych w Polsce oraz założeń Polskiego Ładu w kontekście potencjału energetycznego naszego kraju.

Elektrownie jądrowe w „Polityce Energetycznej Polski do 2040 roku”

Według założeń „Polityki energetycznej Polski do 2040 roku” (PEP2040) ponad połowę mocy zainstalowanych mają stanowić źródła zeroemisyjne. Szczególną rolę ma odegrać w tym procesie wdrożenie dwóch nowych gałęzi przemysłu elektroenergetycznego: morskiej energetyki wiatrowej i elektrowni jądrowej. Zastosowanie ostatniego z wymienionych wpisuje się w dwa z trzech filarów PEP2040: sprawiedliwej transformacji i zeroemisyjnego systemu energetycznego, a także jest piątym z ośmiu celów szczegółowych programu. 

Rozpoczęcie budowy pierwszego bloku jądrowego planowane jest do 2026 roku, przy czym uruchomienie pierwszego bloku o mocy 1-1,6 W miałoby nastąpić do 2033 roku, a do 2043 roku bloku o mocy 6-9 GW mocy. Obecnie rozważane są dwie lokalizacje w województwie pomorskim: Lubiatowo-Kopalino i Żarnowiec – na terenach gmin Choczewo, Gniewino i Krokowa.

Szczegółowy harmonogram i realizację określa „Polityka energetyczna Polski do 2040 roku” (planowane jest jej zaktualizowanie), która uwzględnia także cele krajowego planu na rzecz energii i klimatu na lata 2021–2030.

Wzrost poparcia dla energetyki jądrowej w Polsce

W roku 2019 i 2020 firmy badawczo-konsultingowe (Danae oraz PGS) przeprowadziły badania na zlecenie Ministerstwa Klimatu i Środowiska oraz firmy PGE EJ1 Sp. z o.o. Celem obu badań było poznanie nastrojów społecznych wobec budowy elektrowni jądrowej, a także subiektywnego stanu wiedzy na temat energetyki jądrowej i jego źródeł.

Pierwsze z badań dotyczyło perspektywy lokalnej i zostało przeprowadzone w 2019 roku wśród mieszkańców gmin, spośród których typowana jest docelowa lokalizacja takiej jednostki. W drugim przypadku – w listopadzie 2020 roku – sondażem objęto obszar niemal całej Polski, z wyjątkiem województwa wielkopolskiego.

Badanie ogólnopolskie

Jak wynika z raportu badania ogólnopolskiego z listopada 2020 roku, które uzyskaliśmy dzięki uprzejmości pracowników resortu:

Co więcej, w 2020 roku większe poparcie wyrażały osoby z grupy wiekowej 15-49 lat, spadł odsetek zdecydowanych przeciwników wśród osób młodych względem wszystkich poprzednich pomiarów, natomiast wzrósł wśród osób między 50. a 75. rokiem życia.

Źródło: Ministerstwo Klimatu i Środowiska

Co ciekawe, ponad połowa (aż 51,4 proc.) respondentów jest przeciwna budowie elektrowni jądrowej w okolicy miejsca zamieszkania, w tym 32 proc. wyraża zdecydowany sprzeciw, 46 proc. nie jest przeciwne potencjalnej inwestycji, a 2,6 proc. nie określa jednoznacznie stanowiska w tej kwestii.

Badanie przeprowadzono metodą sondażu CATI (ang. Computer Assisted Telephone Interviewing), czyli poprzez wywiady telefoniczne z wykorzystaniem systemu komputerowego, i zrealizowano na reprezentatywnej grupie Polaków dobranych według reguły warstwowo-losowej, biorąc pod uwagę takie cechy respondentów jak: płeć, wiek, województwo i wielkość miejscowości zamieszkania.

Badanie wśród mieszkańców gmin lokalizacyjnych

Badanie zrealizowane dla spółki PGE EJ1, przeprowadzono na reprezentatywnej grupie 1 200 mieszkańców zamieszkujących na stałe pomorskie gminy Choczewo, Gniewino oraz Krokowa (z uwzględnieniem limitów kwot na każdą z nich), metodą CAPI (ang. Computer Assisted Personal Interviews), czyli wywiadów osobistych wspomaganych komputerowo.

Źródło: Ministerstwo Klimatu i Środowiska

Jak wynika z raportu, już 71 proc. mieszkańców wymienionych gmin jest zdania, że w Polsce powinna powstać elektrownia jądrowa, z czego 67 proc. popiera budowę w okolicy swojego miejsca zamieszkania. Ponadto niezmiennie większe (choć nieznacznie) poparcie występuje wśród osób młodych i wykształconych, a największą aprobatę dla powstania elektrowni wyrazili mieszkańcy gminy Gniewino (91 proc.).

Podsumowanie

Porównując wyniki dwóch wymienionych badań, możemy wnioskować, że reprezentatywna większość Polaków – zgodnie ze słowami ministra Kurtyki – opowiada się za budową elektrowni jądrowej. Pozytywnych opinii w badaniu przeprowadzonym wśród mieszkańców gmin lokalizacyjnych jest więcej niż średnia krajowa.

Artykuł powstał w ramach projektu „Fakty w debacie publicznej”, realizowanego z dotacji programu „Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy”, finansowanego z Funduszy EOG.