Sprawdzamy wypowiedzi polityków i osób publicznych pojawiające się w przestrzeni medialnej i internetowej. Wybieramy wypowiedzi istotne dla debaty publicznej, weryfikujemy zawarte w nich informacje i przydzielamy jedną z pięciu kategorii ocen.
Wielka Brytania cofa rekomendację szczepień ciężarnych? Fałsz!
Wielka Brytania cofa rekomendację szczepień ciężarnych? Fałsz!
Rząd Wielkiej Brytanii wycofuje rekomendację szczepień kobiet w ciąży.
- Prezydent Siemianowic Śląskich Rafał Piech po raz kolejny porusza na swoim Twitterze temat szczepień przeciwko COVID-19, tym razem w kontekście szczepień ciężarnych.
- Według Piecha brytyjska Agencja ds. Regulacji Leków i Produktów Opieki Zdrowotnej opublikowała w połowie sierpnia br. podsumowanie raportu, z którego wynika, że szczepienia nie są zalecane kobietom w ciąży.
- Okazuje się jednak, że każda aktualizacja dokumentów na stronie agencji odnawia datę wszystkich dokumentów. W rzeczywistości podsumowanie raportu, o którym mówi Piech, pochodzi z końca 2020 roku, a więc z czasu zatwierdzenia szczepionki.
- W raporcie nie zalecano szczepienia ciężarnych. Wynikało to z faktu, że w tamtym czasie brakowało potrzebnych danych na temat bezpieczeństwa stosowania szczepionek u kobiet w ciąży.
- Wiele badań naukowych opublikowanych od tego czasu (1, 2, 3, 4) wyraźnie wskazuje, że szczepienie kobiet ciężarnych jest nie tylko bezpieczne, ale i skuteczne w zapobieganiu zakażeniu koronawirusem lub w uzyskaniu łagodniejszego przebiegu choroby.
- Z tego powodu obecnie Brytyjski Komitet ds. Szczepień zaleca kobietom w ciąży przyjmowanie szczepionek.
- Wypowiedź Rafała Piecha oceniamy jako fałsz.
Rafał Piech powraca z antyszczepionkowym apelem
Rafał Piech, prezydent Siemianowic Śląskich i przewodniczący ugrupowania Polska Jest Jedna, od wielu lat jest czynnie zaangażowany w rozpowszechnianie spekulacji i spiskowych teorii, szczególnie za pośrednictwem Twittera. Czytelnikom Demagoga mógł dać się poznać za sprawą wypowiedzi dotyczących pandemii COVID-19, w szczególności leczenia koronawirusa (ocenialiśmy te wypowiedzi tutaj, tutaj i tutaj) i szczepień ochronnych (tutaj, tutaj i tutaj). Ostatnio również wypowiadał się na temat małpiej ospy.
30 sierpnia 2022 roku Rafał Piech opublikował kolejnego tweeta odnoszącego się do szczepień przeciwko koronawirusowi – tym razem na temat stanowiska brytyjskiej ochrony zdrowia w kontekście szczepienia Comirnaty, czyli produktu Pfizera i niemieckiej firmy BioNTech. Tweet był właściwie apelem do mediów o interwencję dziennikarską.
Według Piecha z rzekomo opublikowanego 16 sierpnia br. podsumowania publicznego raportu oceniającego szczepionki przeciw COVID-19 Pfizer/BioNTech wynika, że „(…) obecnie nie można wysnuć wystarczającej pewności co do bezpiecznego stosowania szczepionki u kobiet w ciąży”. W związku z tym prezydent Siemianowic Śląskich zaapelował w swoim tweecie, by „ratować Polki”, a na stronie jego ugrupowania pojawił się film o tym samym tytule. Jakie są fakty?
Apel Piecha to efekt błędnej interpretacji dokumentu
O rozpowszechniającym się coraz szerzej w Internecie fake newsie pisały już m.in. agencje Reuters i Associated Press. Okazuje się bowiem, że cytowane wytyczne nie pochodzą, jak twierdzi Piech, z dokumentu z sierpnia 2022 roku.
Źródłem tego cytatu są wytyczne brytyjskiej Agencji ds. Regulacji Leków i Produktów Opieki Zdrowotnej (Medicines and Healthcare Products Regulatory Agency, MHRA) z grudnia 2020 roku.
Podsumowanie raportu zostało opublikowane jako część większego zbioru dokumentów potwierdzających zatwierdzenie do użytku szczepionki Pfizera przeciw COVID-19.
Prawdopodobna przyczyna tak szeroko zakrojonej dezinformacji polega na tym, że każda aktualizacja odnawia datę publikacji nie tylko nowego dokumentu, ale również tych archiwalnych. Stąd mogło się wydawać, że cytowane przez Rafała Piecha wytyczne pochodzą właśnie z 16 sierpnia.
Agencja ds. Regulacji Leków i Produktów Opieki Zdrowotnej odpowiada
– To była nasza ocena w momencie zatwierdzania szczepionki – powiedział agencji Reuters rzecznik prasowy MHRA. – Opublikowane od tego czasu dane potwierdzają zaktualizowane porady dotyczące szczepienia kobiet w ciąży i karmiących piersią. Ponad 104 000 kobiet w ciąży otrzymało co najmniej jedną dawkę szczepionki przeciw COVID-19 w Anglii i Szkocji, i nie zgłoszono żadnych obaw dotyczących bezpieczeństwa szczepionek.
Na stronie publikującej podsumowanie raportu dodano po czasie adnotację: „Publiczny raport oceniający podsumowuje wstępną ocenę w momencie zatwierdzenia (szczepionki – przyp. Demagog) w grudniu 2020 roku. Tekst pierwotnego raportu pozostaje niezmieniony”. Jak zauważył portal Konkret24, fragment ten pojawił się na stronie MHRA po 1 września.
Jakie jest obecne stanowisko brytyjskiej ochrony zdrowia w kontekście szczepień ciężarnych?
Najnowsze opublikowane stanowisko Brytyjskiego Komitetu ds. Szczepień (The Joint Committee on Vaccination and Immunisation, JCVI) pochodzi z kwietnia 2022 roku.
Komitet niezmiennie zaleca szczepienie ciężarnych kobiet przeciwko COVID-19 tak samo jak reszty populacji.
Co ważne, po ocenie bezpieczeństwa szczepionek w ramach programu szczepień przeciw COVID-19 na terenie Stanów Zjednoczonych wykazano, że u ok. 90 tys. zaszczepionych ciężarnych kobiet nie wystąpiły niepokojące objawy po szczepieniu, niezależnie od marki preparatu.
Jakie zalecenia obowiązują w Polsce?
Najnowsze stanowisko Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników z 26 kwietnia 2021 roku zaleca wszystkim ciężarnym skorzystanie z możliwości zaszczepienia się przeciwko COVID-19 po uprzedniej konsultacji lekarskiej.
Według ekspertów nie stwierdza się obecnie zwiększonego ryzyka stosowania szczepień przeciw COVID-19 u kobiet w ciąży w stosunku do pozostałej populacji. Towarzystwo wskazuje również, że nie ma danych o szkodliwym działaniu szczepionki na rozwój płodu od momentu zapłodnienia.
Niemniej jednak, ze względu na wciąż niewystarczającą ilość danych, należy każdy przypadek szczepień konsultować z lekarzem położnikiem prowadzącym ciążę.
Czy warto szczepić się przeciwko COVID-19 będąc w ciąży?
Dotychczas zebrane dowody niezmiennie i jednoznacznie wskazują, że szczepionki skutecznie chronią przed ciężkim przebiegiem COVID-19. Wiele badań naukowych (1, 2, 3, 4), m.in. ze Stanów Zjednoczonych i Norwegii, wyraźnie wskazuje, że po podaniu osobom ciężarnym szczepionek mRNA od Pfizer-BioNTech i Moderny nie występują niepokojące objawy.
Ze względu na przeważającą liczbę badanych zaszczepionych tymi dwiema szczepionkami – czyli szczepionkami wektorowymi – to właśnie produkty Pfizera-BioNTech i Moderny są preferowane do zastosowania u kobiet ciężarnych.
Biorąc pod uwagę bilans zysków i strat, należy pamiętać, że ciężki przebieg COVID-19 jest bardziej prawdopodobny w ciąży, choć na szczęście nie jest to częsta sytuacja. Jednakże ciężarne kobiety chorujące na COVID-19 są bardziej narażone na przedwczesny poród.
Badanie przeprowadzone na ponad 40 tys. ciężarnych kobietach wykazuje, że ryzyko takie nie występuje w następstwie szczepienia. Dzięki zaszczepieniu zmniejsza się również ryzyko zakażenia COVID-19.
Dodatkowe informacje na temat bezpieczeństwa szczepień w ciąży znajdziesz w naszej innej analizie.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter