Premier i marszałek Sejmu w sprawie zerowego VAT na żywność

20 listopada wpłynął do Sejmu projekt klubu PiS m.in. wydłużający zerowy VAT na żywność do 30 czerwca 2024 roku. Mateusz Morawiecki w krótkim nagraniu poinformował, że poprosił marszałka Hołownię o spotkanie w sprawie trzech rozwiązań, w tym przedłużenia zerowego VAT na żywność.

Mateusz Morawiecki stwierdził, że Sejm powinien zająć się tym w pierwszej kolejności. Szymon Hołownia odniósł się do tego wezwania na jednej ze swoich konferencji i stwierdził, że zerowy VAT na żywność może zostać przedłużony dzięki wprowadzeniu jednego rozporządzenia ministra finansów. 

Szymon Hołownia zapytał również, dlaczego zerowy VAT nie został uwzględniony w budżecie państwa, skoro dotychczasowy rząd planował jego przedłużenie. Premier odniósł się do tego zarzutu. W programie „Gość Wiadomości” opowiedział nieco więcej o tym, jak w przeszłości wprowadzano ten program.

Rząd starał się o zerowy VAT już w 2021 roku 

Pod koniec listopada 2021 roku premier Mateusz Morawiecki zapowiedział wprowadzenie tarczy antyinflacyjnej. Wówczas tarcza zmieniała m.in. VAT na żywność do 5 proc.

Premier wtedy informował, że gdyby Komisja Europejska pozwoliła, to rząd obniżyłby stawkę do 0 proc. Zgodnie z oświadczeniem Ministerstwa Finansów ówczesne przepisy unijne oraz dyrektywa VAT nie zezwalały na obniżenie stawki VAT do tego poziomu.

Z końcem 2021 roku Polska wnioskowała o szersze stosowanie obniżonych stawek VAT (w tym 0 proc.). Komisja poinformowała wtedy, że dokonanie takiego kroku będzie możliwe dopiero po zakończeniu prac nad projektem dyrektywy VAT. Więcej na ten temat przeczytasz w innej naszej analizie.

Historia zerowego VAT na żywność w 2022 roku 

Zerowy VAT na żywność był częścią drugiej tarczy antyinflacyjnej, zaproponowanej przez rząd Mateusza Morawieckiego. W dniu 11 stycznia 2022 roku do Sejmu wpłynął poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Projekt przewidywał m.in. obniżenie stawki VAT dla towarów spożywczych z poziomu 5 proc. do 0 proc. 

Ostatecznie obniżkę utrzymano. Ustawa z dnia 7 lipca 2022 roku o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom przedłużyła termin obowiązywania zmiany w podatku VAT do 31 października 2022 roku.

To nie był koniec. Ostatecznie w ustawie z dnia 7 października 2022 roku zerowy VAT na żywność ponownie przedłużono, tym razem do końca 2022 roku (art. 9). Przepis ten znajdziemy w ustawie o podatku od towarów i usług (art. 146da).

Minister finansów dwukrotnie przedłużył zerowy VAT w 2023 roku

W ustawie znajdziemy informację, że zerowy VAT miał obowiązywać do końca 2022 roku. Mimo to na początku grudnia 2022 roku ukazało się rozporządzenie ministra finansów w sprawie obniżonych stawek podatku od towarów i usług w roku 2023.

Na mocy tego rozporządzenia ponownie przedłużono okres obowiązywania stawki 0 proc. na żywność. Tym razem termin końcowy wyznaczono na  30 czerwca 2023 roku. 

Obecnie zerowy VAT na żywność obowiązuje do końca roku. Jest tak za sprawą kolejnego rozporządzenia. W dniu 23 czerwca ukazało się rozporządzenie ministra finansów, zmieniające rozporządzenie w sprawie obniżonych stawek podatku od towarów i usług w roku 2023.

Co z VAT w 2024 roku?

Prace nad obniżeniem podatku VAT w 2022 i w 2023 roku rozpoczęły się po przyjęciu pierwszych projektów ustawy budżetowej. Na tym etapie procesu legislacyjnego obniżki nie były w nich uwzględniane.

W projekcie budżetu przygotowywanego na 2024 rok również nie przewidywano takich rozwiązań, o czym informowała w wywiadzie ówczesna minister finansów Magdalena Rzeczkowska. W tym samym wywiadzie minister poinformowała, że jeżeli sytuacja będzie tego wymagała, programy antyinflacyjne zostaną przedłużone.