Marcin Warchoł krytycznie o zmianach w segregacji

Klimat to temat, wokół którego nieustannie powstają fałszywe informacje. Przykłady tego typu treści wielokrotnie opisywaliśmy na łamach Demagoga. Pochodziły one zarówno z wypowiedzi polityków, jak i z treści udostępnianych w mediach społecznościowych przez zwykłych użytkowników.

Jednym z elementów działań na rzecz ochrony klimatu jest segregacja odpadów. Do rzekomego absurdu związanego z nowymi przepisami dotyczącymi segregacji odniósł się na swoim profilu na Facebooku poseł Suwerennej Polski Marcin Warchoł. 

Polityk stwierdził, że obecny rząd zamierza rozszerzyć obowiązek segregacji poprzez dodanie kolejnych trzech pojemników na śmieci do obowiązujących czterech. Wobec tego musielibyśmy korzystać z aż siedmiu koszy.

Nie jest to pierwszy raz, kiedy Marcin Warchoł chce pokazać rzekome „absurdy uśmiechniętej Polski” – czyli rządów Donalda Tuska i „koalicji 15. października”. Do tej pory okazywały się one fałszem.

Od stycznia 2025 roku obowiązek recyklingu tekstyliów

O planowane zmiany w zakresie segregacji odpadów zapytaliśmy Ministerstwo Klimatu i Środowiska (MKiŚ). Resort podkreślił, że aktualnie w ramach Unii Europejskiej toczy się debata nad kształtem przepisów dotyczących segregacji tekstyliów. 

W 2008 roku powstała dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie odpadów, która w art. 11 ust. 1 nakładała na państwa członkowskie obowiązek segregacji odpadów do 2015 roku w czterech kategoriach:

• papier,
• metal,
• plastik, 
• szkło. 

W 2018 roku dyrektywa ta została znowelizowana, a obowiązek segregacji od 1 stycznia 2025 roku został rozszerzony o tekstylia (art. 11 ust. 1). Unijne przepisy nie precyzują jednak, jak ta segregacja ma się odbywać.

Już teraz gminy muszą zbierać tekstylia

Ministerstwo wskazało, że przepisy określające liczbę obowiązkowych pojemników i worków do segregacji odpadów znajdują się w odpowiednim rozporządzeniu. Rząd nie planuje jednak żadnych zmian w tym rozporządzeniu ani „zasadniczych zmian systemu selektywnego zbierania odpadów tekstylnych”.

Według MKiŚ w 2022 roku w Polsce było 2 127 punktów PSZOK. W porównaniu do roku 2021 ich liczba zwiększyła się o 48.

Dodatkowo zbieranie odpadów tekstylnych może odbywać się w inny sposób, np. przez osoby chodzące w określone dni „od drzwi do drzwi”.

W 2025 roku w Polsce powstanie system kaucyjny

Do wpisu Marcina Warchoła w serwisie X odniósł się poseł Platformy Obywatelskiej Zdzisław Gawlik. Polityk zwrócił uwagę na inną zmianę prawa, która może wpłynąć na gospodarkę odpadami. Chodzi o nowelizację ustawy o gospodarce opakowaniami. Zgodnie z jej przepisami w Polsce od 2025 roku ma zostać wprowadzony system kaucyjny.

.@marcinwarchol przepisy dotyczące systemu kaucyjnego wprowadzone zostały ustawą z dnia 13 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz niektórych innych ustaw.

I pan głosował za: https://t.co/Bw4WoOaj62 pic.twitter.com/njihE1wUKo

— Zdzisław Gawlik (@Zdzislaw_Gawlik) August 6, 2024

Oznacza to, że na każdą butelkę plastikową, szklaną oraz puszkę z napojami będzie nakładana kaucja. Gdy będziemy oddawać puste opakowanie, dostaniemy za nie zwrot kaucji. Co ważne, do wypłaty kaucji nie będzie wymagane przedstawienie dowodu zakupu w postaci paragonu.

Głosowanie w sprawie wprowadzenia systemu kaucyjnego odbyło się w Sejmie 13 lipca 2023 roku, a więc jeszcze za rządów Zjednoczonej Prawicy. Marcin Warchoł wtedy oddał głos za ustawą.

System kaucyjny nie wprowadza obowiązku nowych koszy

Z prośbą o komentarz w tej sprawie napisaliśmy także do Polskiego Stowarzyszenia Zero Waste – organizacji pozarządowej zajmującej się promowaniem bezodpadowego stylu życia. Członek zarządu Piotr Barczak zaznaczył, że system kaucyjny, podobnie jak obowiązek segregacji tekstyliów, nie będzie wymagał stawiania kolejnych pojemników:

Rzeczywiście, nowelizacja ustawy o gospodarce opakowaniami nie przewiduje obowiązku zbierania pustych butelek plastikowych i szklanych oraz puszek w osobnych pojemnikach. Opakowania ze szkła, zgodnie z rozporządzeniem o selektywnej zbiórce, wciąż można wrzucać do pojemników na szkło, a opakowania z metali i tworzyw sztucznych do pojemnika na metale i tworzywa sztuczne (par. 2, ust. 2 i 4). To od osobistej decyzji zależy, czy ktoś wyrzuci butelki i puszki do tych pojemników, czy odłoży, by później je oddać i odzyskać kaucję.

Od 2025 nastąpią zmiany w segregacji odpadów budowlanych

Jednym z nowych obowiązków, który nadejdzie wraz z 2025 rokiem, będzie selektywna zbiórka odpadów wytworzonych podczas budowy i rozbiórki (rozdział 6a ustawy o odpadach). Warto podkreślić, że zgodnie z art. 101a ust. 2 odpadów budowlanych nie muszą segregować gospodarstwa domowe. 

Od nowego roku w przypadku tego typu odpadów wymagana będzie segregacja z podziałem na: 

• drewno,
• metale,
• szkło,
• tworzywa sztuczne,
• gips,
• odpady mineralne, w tym beton, cegłę, płytki i materiały ceramiczne oraz kamienie.

Prawo to pierwotnie według założeń miało wejść w życie w 2023 roku (art. 19), jednak w 2022 roku przesunięto datę wejścia w życie na 1 stycznia 2025 roku (art. 56).

Tak jak w przypadku wprowadzenia obowiązku segregacji tekstyliów, tak i w przypadku odpadów budowlanych, wprowadzenie przepisów spowodowane jest wymogami unijnymi (art. 11), o czym wspomniano w uzasadnieniu do ustawy (s. 27–28).