Jesteśmy pierwszą polską organizacją factcheckingową. Od 2014 roku weryfikujemy wypowiedzi polityków, sprawdzamy obietnice wyborcze, walczymy z fake newsami i dezinformacją. Dzielimy się wiedzą i edukujemy.

Impulsem do powstania Demagoga w Polsce była oferta współpracy od czeskiego oraz słowackiego Demagoga przy realizacji międzynarodowego projektu. Jako grupa przyjaciół z determinacją i z poczuciem misji kontynuowaliśmy rozwijanie idei fact-checkingu w Polsce w ramach portalu demagog.org.pl.

Więcej o naszej działalności przeczytasz tutaj.

Zespół Stowarzyszenia Demagog tworzą analitycy, edukatorzy i wolontariusze, dla których fakty mają znaczenie. Współpracujemy także z ekspertami zajmującymi się przeciwdziałaniem dezinformacji.

Informacje o naszym zespole możesz znaleźć na podstronie „Nasz zespół”.

Weryfikujemy wypowiedzi osób publicznych – przede wszystkim polityków – oraz dementujemy fake newsy, które pojawiają się w polskiej przestrzeni informacyjnej. Walczymy z dezinformacją przy współpracy z największymi firmami technologicznymi.

W ramach Akademii Fact-checkingu podejmujemy działania edukacyjne i obywatelskie, mające na celu szerzenie wiedzy o fact-checkingu i o krytycznym myśleniu.

Wydajemy także podcasty, których możecie wysłuchać tutaj. Prowadzimy działalność ekspercką oraz działamy na arenie międzynarodowej.

Informacje o realizowanych przez nas projektach znajdziesz tutaj.

Akademia Fact-checkingu to projekt edukacyjny Stowarzyszenia Demagog skierowany do uczniów i studentów, nauczycieli i edukatorów oraz do seniorów, a także do organizacji pozarządowych i biznesu. Eksperci portalu demagog.org.pl – wykorzystując swoje wieloletnie doświadczenie w fact-checkingu – prowadzą warsztaty i webinaria, podczas których wyjaśniają, w jaki sposób wyszukiwać i weryfikować informacje, oceniać wiarygodność źródeł, korzystać z użytecznych narzędzi online oraz jak walczyć z fake newsami.

Więcej o projekcie przeczytasz na stronie Akademii. Możesz także skorzystać z materiałów edukacyjnych i kursów e-learningowych dostępnych na platformie edukacyjnej Demagoga.

International Fact-Checking Network (IFCN) jest organizacją, która powstała przy Poynter Institute na Florydzie w 2015 roku. Powołano ją, aby wspierać rozwijające się inicjatywy factcheckingowe na całym świecie. Obecnie IFCN zrzesza ponad 100 organizacji na całym świecie – od Ekwadoru po Kenię, Indie czy Indonezję. Jako pierwsza polska organizacja jesteśmy członkami IFCN od 2019 roku.

Członkostwo w IFCN zobowiązuje nas do przestrzegania standardów profesjonalizmu wyrażonych w Kodeksie Zasad IFCN. Jesteśmy bezstronni oraz uczciwi, co oznacza, że w taki sam sposób weryfikujemy informacje pochodzące z każdej ze stron politycznego sporu. Oceny, które wystawiamy, podyktowane są wyłącznie faktami pochodzącymi z wiarygodnych źródeł. Źródła, z których korzystamy, są publicznie dostępne, co oznacza, że każdy może wykonać weryfikację, by sprawdzić, czy dojdzie do takich samych wniosków jak my.

Otwarcie deklarujemy źródła naszego finansowania, a także strukturę organizacyjną. Również kryteria selekcji tematów, które podejmujemy w naszych analizach, są jawne – podobnie jak polityka korekt, do której stosujemy się w przypadku popełnienia błędu.

European Fact-Checking Standards Network (EFCSN) jest powstałą w 2023 roku organizacją międzynarodową, której misją jest przestrzeganie i promowanie najwyższych standardów fact-checkingu oraz edukacji medialnej. EFCSN zrzesza zweryfikowane organizacje, które zobowiązują się przestrzegać postanowień Kodeksu Standardów EFCSN, przyjętego przez społeczność factcheckingową latem 2022 roku.

Stowarzyszenie Demagog jest jedną z sześciu organizacji tworzących konsorcjum kierujące projektem EFCSN. Dr Paweł Terpiłowski – wiceprezes Stowarzyszenia Demagog i redaktor naczelny portalu demagog.org.pl – jest członkiem zarządu EFCSN.

Od 16 czerwca 2022 roku jesteśmy sygnatariuszami europejskiego Kodeksu postępowania w zakresie dezinformacji. Kodeks został opracowany zgodnie z wytycznymi Komisji Europejskiej. Nakłada on określone zobowiązania na sygnatariuszy, którymi są duże platformy internetowe, firmy technologiczne, organizacje factcheckingowe, instytucje badawcze i naukowe, a także organizacje społeczeństwa obywatelskiego.

Kodeks zawiera 44 zobowiązania i 128 działań w obszarach demonetyzacji i ograniczenia zachęt finansowych dla twórców dezinformacji, transparentności reklamy politycznej, zapewnienia integralności usług, wzmacniania pozycji użytkowników, naukowców i społeczności factcheckingowej, a także w obszarze transparentności w monitorowaniu realizacji jego postanowień. Proces wdrażania ustaleń kodeksu monitoruje specjalnie utworzona grupa robocza, której członkiem jest dr Paweł Terpiłowski.

Wystarczy wejść na naszą podstronę Kontakt, gdzie znajdują się najważniejsze adresy mailowe. Możesz również wysłać mail na adres: [email protected].

Zgodnie ze statutem organizacji działania Stowarzyszenia Demagog są finansowane ze składek członkowskich, z darowizn, z wpływów z działalności statutowej Stowarzyszenia, ze środków z funduszy publicznych, z grantów oraz z dochodów z działalności gospodarczej, mającej charakter dodatkowy w stosunku do działalności pożytku publicznego.

Nasze finanse są jawne i przejrzyste, możesz zapoznać się z nimi tutaj. 

Z naszymi sprawozdaniami finansowymi oraz z dokładnymi informacjami o majątku Stowarzyszenia Demagog możesz zapoznać się tutaj.

Ustawa o rachunkowości nakłada obowiązek sprawozdawczy na podmioty prowadzące księgi rachunkowe. Organizacje pozarządowe, w tym Stowarzyszenie Demagog, również objęte są tym obowiązkiem.

Zgodnie z ustawą o podatku od osób prawnych organizacje nieprowadzące działalności gospodarczej przekazują sprawozdanie finansowe Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej. Tak też było w przypadku Stowarzyszenia Demagog do 2022 roku. Natomiast organizacje prowadzące działalność gospodarczą przekazują sprawozdania finansowe do Krajowego Rejestru Sądowego. Tam też można zapoznać się z wszelkimi dokumentami Stowarzyszenia Demagog od roku 2023.

Stowarzyszenie Demagog nie jest organizacją pożytku publicznego (OPP), dlatego nie dotyczy go obowiązek umieszczania sprawozdań finansowych w internetowej bazie sprawozdań, prowadzonej przez Dyrektora Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego.

Rodzaj finansowania nie ma wpływu na naszą niezależność. Od 2014 roku sprawdzamy wypowiedzi polityków każdego ugrupowania politycznego. Analizy obalające fake newsy opieramy na wiarygodnych, naukowych, pierwotnych i najbardziej aktualnych źródłach. 

Jesteśmy niezależną organizacją i żadne finansowanie nie wpływa na to, jak i o czym piszemy analizy. Nie finansują nas żadne partie polityczne. Nasze finansowanie jest jawne i składa się m.in. ze składek członkowskich, z darowizn, ze zbiórek publicznych, z dotacji, z subwencji, z grantów i ze współprac (szczegółowe informacje znajdziesz tutaj). Jawne są również nasze sprawozdania finansowe.

Nigdy nie przyjęliśmy i nie przyjmiemy grantu czy innego sposobu finansowania, który ingerowałby w naszą pracę i mógłby wpływać na naszą niezależność. 

Zachęcamy Cię do oceny naszej niezależności na podstawie treści, jakie publikujemy. Jeżeli coś wzbudzi Twoje wątpliwości, napisz do nas!

Jeśli cenisz naszą pracę, możesz nas wesprzeć na kilka sposobów.

• Możesz przekazać nam darowiznę za pośrednictwem strony internetowej. Wpłać i działaj z nami! 
• Za pośrednictwem patronite.pl możesz zostać naszym regularnym Patronem.
  

Jeśli chciałbyś pomóc nam w inny sposób, napisz do nas: [email protected].

Weryfikujemy wypowiedzi polityków i wybranych osób publicznych oraz fałszywe informacje, które pojawiają się w sieci, głównie w mediach społecznościowych. Przygotowujemy raporty, sprawdzamy obietnice polityków i piszemy analizy poświęcone problemowi dezinformacji, fake newsom, technologiom i szeroko pojętej przestrzeni informacyjnej.

O tym, jak sprawdzamy wypowiedzi polityków, przeczytasz więcej na tej podstronie.

Natomiast o tym, jak weryfikujemy fake newsy, dowiesz się tutaj.

Nie musisz wierzyć nam na słowo. Dzięki obowiązującej nas zasadzie transparentności źródeł sam możesz zweryfikować nasze analizy. 

Najczęściej wykorzystywane przez nas źródła to: krajowe, międzynarodowe oraz zagraniczne akty prawne, raporty organizacji międzynarodowych (np. Banku Światowego, OECD, WHO, ECDC), dane urzędów statystycznych (GUS, Eurostat), raporty organów kontrolnych państwa (NIK), raporty instytutów badania opinii publicznej (CBOS), recenzowane badania naukowe publikowane w renomowanych czasopismach (np. „Science”, „The Lancet”). 

W przypadku wątpliwości priorytet mają publikacje instytucji państwowych i badawczych (przed opiniami pojedynczych ekspertów). 

Podczas weryfikacji kluczowych tez w naszych analizach korzystamy z przynajmniej dwóch niezależnych i wiarygodnych źródeł, chyba że tylko jedno źródło jest adekwatne do wiarygodnej oceny danej tezy.

Zawsze go poprawiamy i odpowiednio oznaczamy aktualizację treści. Błędy można do nas zgłaszać mailem lub poprzez specjalną wtyczkę z poziomu artykułu, który chcemy zgłosić – mówi o tym komunikat: „Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go w tekście i wciśnij Ctrl + Enter”.

Nasza polityka otwartych i jasnych korekt wynika z Kodeksu Zasad IFCN oraz Kodeksu Standardów EFCSN obowiązujących wszystkich fact-checkerów zrzeszone w tych organizacjach.

Tutaj znajdziesz wszystkie nasze artykuły, w których zostały wprowadzone korekty lub aktualizacje.

Nie podpisując naszych analiz (głównie weryfikacji fake newsów oraz wypowiedzi polityków), dbamy przede wszystkim o bezpieczeństwo członków naszego zespołu.

Ponieważ sprawdzamy wypowiedzi polityków i fake newsy dotyczące tematów zdrowotnych czy światopoglądowych, jesteśmy narażeni na hejt i groźby pojawiające się regularnie w komentarzach i w wiadomościach mailowych.

Świadomi płynących z tego zagrożeń, chcemy zminimalizować ryzyko oraz zapewnić jak największy komfort pracy naszym analitykom.

Bardzo często nad jedną analizą pracuje kilka osób. Autorów tekstów podpisujemy np. w przypadku niektórych dłuższych analiz czy raportów o charakterze eksperckim, które możesz znaleźć na naszej stronie w zakładce „Analizy i raporty”. Zarówno cały nasz zespół, jak i władze stowarzyszenia są jawne – wszystkie informacje znajdziesz na naszej stronie.

Nasi analitycy codziennie wyłapują wypowiedzi polityków z różnych źródeł. Są to między innymi wystąpienia na posiedzeniach Sejmu, konferencje prasowe, wywiady w mediach czy wpisy w mediach społecznościowych. Spośród znalezionych wypowiedzi wybieramy do weryfikacji takie, które zawierają fakty istotne z punktu widzenia debaty publicznej.

Następnie, przeprowadzamy analizę w oparciu o wiarygodne źródła informacji. Na końcu wystawiamy wypowiedzi jedną z pięciu ocen: prawda, częściowy fałsz, fałsz, manipulacja albo nieweryfikowalne.

Więcej szczegółowych informacji o procesie sprawdzania wypowiedzi znajdziesz w naszej metodologii.

Tak! Wszystkie zgłoszenia przyjmujemy przez specjalny formularz umieszczony na naszej stronie.

Po wysłaniu zgłoszenia otrzymasz informację z jego statusem, a następnie wiadomość z linkiem do analizy, która publikowana jest na naszej stronie i w mediach społecznościowych. Weryfikacji poddajemy potencjalnie fałszywe informacje oraz słowa polityków i wybranych osób publicznych. Nie weryfikujemy stwierdzeń dziennikarzy. Przed zgłoszeniem upewnij się, czy wypowiedź lub informacja zawiera fakty, które da się zweryfikować. Pamiętaj, że nie sprawdzamy opinii.

Nie! Jesteśmy organizacją non-profit, której misją jest walka z fałszywymi informacjami i z dezinformacją oraz dostarczanie obywatelom rzetelnych, bezstronnych i sprawdzonych informacji.

W związku z tym zależy nam, aby nasze treści – w bezpłatnej formie – dotarły do jak największej liczby odbiorców. Wszystkie nasze artykuły możesz przeczytać, nie płacąc za dostęp do nich.

Na naszej stronie nie spotkasz się także z reklamami. Dbamy o to, aby materiały były dla Ciebie przystępne i łatwe w odbiorze.

Zachęcamy do dzielenia się naszymi treściami  – przez wysyłanie znajomym linków do analiz i szerokie udostępnianie naszych materiałów w mediach społecznościowych. Prosimy tylko o zachowanie ​​praw autorskich. Ogólne warunki licencji Stowarzyszenia Demagog oraz opis tego, w jaki sposób możesz korzystać z naszych treści, znajdziesz tutaj.

Możesz również wesprzeć nas w inny sposób. Sprawdź jak!

Jeśli w naszym materiale znalazłeś błąd w postaci literówki lub niepoprawnego sformułowania, możesz skorzystać ze specjalnego narzędzia, dzięki któremu w szybki sposób będziemy mogli go poprawić. Wystarczy, że zaznaczysz fragment tekstu, który chciałbyś zgłosić, i wciśniesz Ctrl + Enter. Takie zgłoszenia są anonimowe.

Błędy merytoryczne, odwołania lub polemiki można zgłaszać do nas mailowo na adres: [email protected].

Jeśli uważasz, że naruszyliśmy jakieś zobowiązanie wynikające z kodeksów IFCNu lub EFCSNu, możesz to zgłosić do tych organizacji:

IFCN – link

EFCSN – link

Śledź nasze media społecznościowe, gdzie regularnie informujemy o aktualnych rekrutacjach.

Jeśli chcesz z nami działać i zostać wolontariuszem, zgłoś się przez nasz formularz – wyślij swoje CV, deklarację bezstronności i kilka zdań o tym, dlaczego chcesz do nas dołączyć.

Możesz również wybrać swoją ścieżkę rozwoju i aplikować do naszego Programu Stażowego. ​​Poznaj obszary działalności naszej organizacji, w których możesz zdobywać doświadczenie. Zrealizuj praktyki studenckie lub dołącz do nas jako stażysta.

Od września 2019 roku jesteśmy jednym z członków Programu niezależnej weryfikacji informacji Facebooka (Mety). Walka z dezinformacją jest jednym z priorytetów tego portalu. Sposobem na osiągnięcie tego celu jest m.in. współpraca z niezależnymi weryfikatorami treści na całym świecie, którzy analizują informacje pojawiające się na Facebooku, sprawdzają fakty i oceniają ich wiarygodność. Członkami programu mogą być tylko sygnatariusze posiadający certyfikat International Fact-Checking Network.

Gdy oceniamy treść jako fałszywą, Facebook pokazuje ją w Aktualnościach niżej, dzięki czemu znacznie zmniejsza się jej zasięg. Działania te zapobiegają rozprzestrzenianiu się oszustw i zmniejszają liczbę osób, do których docierają nieprawdziwe informacje. W ten sposób zmniejsza się także zasięg stron i domen, które notorycznie je udostępniają. Zostają one również pozbawione możliwości korzystania z narzędzi reklamowych i monetyzacyjnych na Facebooku, co ogranicza rozpowszechnianie fałszywych informacji motywowanych finansowo.

Prowadzimy aktywny monitoring treści z wykorzystaniem narzędzi takich jak: narzędzie dostarczane przez Instytut Monitorowania Mediów, CrowdTangle, narzędzi Google, SentiOne, Brand24 oraz dedykowanego narzędzia opracowanego przez Facebook.

Szczególną uwagę przywiązujemy do treści omawiających kwestie istotne z punktu widzenia debaty publicznej, których wydźwięk może mieć dezinformujący wpływ na odbiorców. Decyzję o sprawdzeniu danej treści podejmuje wyłącznie redakcja Demagoga. Facebook jako firma nie ma żadnego wpływu na tematykę treści, które weryfikujemy.

Szczegółowe informacje nt. metodologii weryfikacji fake newsów znajdziesz tutaj.

Fake newsa możesz zgłosić przez specjalny formularz na naszej stronie.

Przed zgłoszeniem upewnij się, czy wypowiedź lub informacja zawiera fakty, które da się zweryfikować. Pamiętaj, że nie sprawdzamy opinii.

Na podstawie przygotowanej analizy oceniamy daną treść i oznaczamy ją na Facebooku jedną z dostępnych ocen: fałsz, przeróbka, częściowy fałsz, brak kontekstu, satyra lub prawda.

Szczegółowe informacje nt. naszej metodologii weryfikacji fake newsów znajdziesz tutaj. 

Gdy oceniamy treść jako fałszywą, Facebook pokazuje ją w Aktualnościach niżej, dzięki czemu znacznie zmniejsza się jej zasięg. Działania te zapobiegają rozprzestrzenianiu się oszustw i zmniejszają liczbę osób, do których docierają nieprawdziwe informacje. W ten sposób zmniejsza się także zasięg stron i domen, które notorycznie je udostępniają. Zostają one również pozbawione możliwości korzystania z narzędzi reklamowych i monetyzacyjnych na Facebooku, co ogranicza rozpowszechnianie fałszywych informacji motywowanych finansowo.

Posty są również odpowiednio oznaczane: w przypadku zdjęcia – nakładką, a w przypadku postów zawierających tekst lub link – opisem. W oznaczeniu znajduje się informacja, jaka organizacja i dlaczego oznaczyła post, oraz link do pełnego uzasadnienia.

Więcej informacji o weryfikacji informacji na Facebooku znajdziesz tutaj.

Nie. Nie mamy możliwości usuwania, blokowania ani bezpośredniego ograniczania zasięgów postów i kont użytkowników Facebooka. To Facebook – na podstawie naszych oznaczeń – decyduje, w jaki sposób ograniczyć zasięgi oraz monetyzację poszczególnych kont użytkowników portalu.

Nie usuwamy żadnych treści z Facebooka. Nasza praca polega wyłącznie na dostarczeniu rzetelnych informacji zgodnych z faktami, bazujących na wiarygodnych źródłach, które w ramach oznaczenia pojawiają się pod postami mogącymi wprowadzać użytkowników w błąd.

Więcej informacji nt. Programu niezależnej weryfikacji informacji Facebooka (Mety) znajdziesz tutaj.

Tak. Wydawca treści może wprowadzić poprawki w opublikowanym przez siebie materiale albo odwołać się od oceny. Wydawca może skontaktować się bezpośrednio z nami, jeśli (1) poprawił oceniony materiał lub (2) nie zgadza się z oceną weryfikatora informacji. Jesteśmy odpowiedzialni za ocenę ważności każdej poprawki.

Nie usuwaj oryginalnego posta, ponieważ uniemożliwi nam to sprawdzenie poprawki.

Odwołania i korekty mogą być zgłaszane mailowo na adres: [email protected].

Szablon odwołań i pełny regulamin dotyczący odwołania się od oceny znajdziesz tutaj.

Treści publikowane przez polityków i partie nie są objęte Programem niezależnej weryfikacji informacji. Nie możemy oznaczać takich materiałów.

Jest to decyzja Facebooka. Zgodnie z regulaminem Programu Facebooka weryfikacji nie podlegają opinie i wypowiedzi polityków. Podejście to opiera się na fundamentalnej wierze Facebooka w wolność słowa i poszanowanie demokracji oraz na przekonaniu, że przede wszystkim w krajach, w których panuje dojrzała demokracja i wolność prasy, wypowiedź polityczna jest najstaranniej analizowaną formą wypowiedzi. Zdaniem Facebooka, jeśli ograniczalibyśmy swobodę wypowiedzi politycznych, to z jednej strony ograniczylibyśmy dostęp obywateli do informacji nt. tego, co mówią wybrani przez nich politycy, a z drugiej strony sami politycy czuliby się mniej odpowiedzialni za własne słowa.

Jednak na naszej stronie możesz znaleźć zweryfikowane wypowiedzi polityków. Fact-checking wypowiedzi polityków prowadzimy niezależnie od Programu Facebooka.

Tak. Od 2016 roku Facebook stosuje strategię o nazwie „usuwanie, ograniczanie, informowanie”, służącą zarządzaniu treściami w technologiach Facebooka. Oznacza to, że Facebook usuwa szkodliwe treści, które są sprzeczne z zasadami serwisu, ogranicza rozpowszechnianie problematycznych treści, które nie naruszają ich zasad, a także edukuje użytkowników dzięki zapewnieniu im dodatkowego kontekstu, by mogli wybrać, co chcą kliknąć, przeczytać lub udostępnić.

Więcej na ten temat przeczytasz tutaj.

Nie. W Polsce oprócz Stowarzyszenia Demagog prawdziwość treści na Facebooku sprawdza także AFP.

W wielu krajach i regionach świata Facebook współpracuje z niezależnymi zewnętrznymi organizacjami zajmującymi się weryfikacją informacji, certyfikowanymi przez niezależną sieć International Fact-Checking Network (IFCN), w celu identyfikowania i weryfikowania fałszywych treści i podejmowania wobec nich działań. Przeczytaj więcej o partnerstwach tutaj.