Strona główna Analizy „Oddech” Antarktydy: jak rośnie i maleje powierzchnia lodu

„Oddech” Antarktydy: jak rośnie i maleje powierzchnia lodu

Procesy klimatyczne zachodzące na biegunie południowym są bardzo złożone i wielowątkowe – w tej analizie znajdziesz omówienie jednego z nich. Dotyczy on przybywania i ubywania antarktycznego lodu w cyklu rocznym.

Lód morski, Antarktyda

fot. Pixabay / Modyfikacje: Demagog

„Oddech” Antarktydy: jak rośnie i maleje powierzchnia lodu

Procesy klimatyczne zachodzące na biegunie południowym są bardzo złożone i wielowątkowe – w tej analizie znajdziesz omówienie jednego z nich. Dotyczy on przybywania i ubywania antarktycznego lodu w cyklu rocznym.

Na łamach Demagoga niejednokrotnie analizowaliśmy dezinformujące treści dotyczące Antarktydy (np. 1, 2, 3). Ten kontynent pobudza wyobraźnię zarówno twórców teorii spiskowych o płaskiej Ziemi, jak i osób podważających fakt globalnego ocieplenia lub jego antropogeniczne przyczyny.

Zmiany powierzchni lodu antarktycznego można porównać do oddychania

Lód Antarktyki (czyli Antarktydy oraz otaczającej ją wody, lodu itp.) podlega wielu złożonym procesom, które mogą być bardzo dynamiczne. W tej analizie skupimy się na podstawowym zjawisku dotyczącym lodu morskiego, które zachodzi w cyklu rocznym.

W miesiącach cieplejszych część pokrywy się topi, co znajduje odzwierciedlenie w powierzchni lodu. Oznacza to, że kiedy w Antarktyce nadchodzą ciepłe miesiące (czyli wtedy, kiedy u nas na półkuli północnej trwa jesień i zima), dochodzi do „kurczenia się” lodu. Natomiast podczas chłodnych miesięcy (gdy w Polsce trwa wiosna i lato), zamarznięta powierzchnia staje się widocznie większa.

Na procesy topnienia lodu antarktycznego i zamarzania wody wpływa wiele czynników, w tym takich jak ruchy powietrza, temperatura powierzchni lądu, temperatura powietrza. Jednak, jak wskazała w komentarzu dla Demagoga fizyczka dr Aleksandra Kardaś (Nauka o klimacie): „głównym powodem topnienia i zjeżdżania lodu do morza jest kontakt z coraz cieplejszą wodą”.

Procesy te można zobaczyć na przykład na poniższej grafice, przygotowanej na potrzeby raportu opublikowanego przez Copernicus Climate Change Service (C3S), unijnego serwisu klimatycznego prowadzonego w ramach Earth Observation Programme. Widać tu, że powierzchnia lodu rytmicznie zwiększa się i zmniejsza w cyklu rocznym. Istotny jest jednak zakres tych zmian oraz ich sumaryczny skutek.

Zmiany powierzchni lodu na Antarktyce w poszczególnych miesiącach 2023 roku z okresem referencyjnym: 1991–2020, fot. C3S / ECMWF / EUMETSAT / https://climate.copernicus.eu/global-climate-highlights-2023# / Modyfikacje: Demagog

Zmiany powierzchni lodu na Antarktyce w poszczególnych miesiącach 2023 roku względem okresu referencyjnego: 1991–2020, fot. C3S / ECMWF / EUMETSAT / https://climate.copernicus.eu/global-climate-highlights-2023# / Modyfikacje: Demagog

Procesy topnienia i tworzenia się lodu Antarktyki uwidocznione na powyższej grafice można porównać do rytmu oddychania: w czasie wdechu klatka piersiowa się unosi, a w czasie wydechu – opada. To, co obserwuje się obecnie na biegunie południowym (na północnym również, ale ta analiza skupia się na tym pierwszym), przypomina stopniowe „spłycanie” tych rytmów.

Cykle zwiększania i zmniejszania się powierzchni lodu zmieniają się przez globalne ocieplenie

Na przestrzeni ostatnich lat w zimnych miesiącach lodu przybywa coraz mniej, a w ciepłych miesiącach – topi się go coraz więcej. Widać to wyraźnie na powyższej grafice, na której zaznaczono przerywaną różową linią powierzchnię lodu dla okresu referencyjnego 1991–2020. Jak pokazuje wizualizacja, wtedy również dochodziło do rytmicznych zmian zamarzania. Jednak obecnie (dane dla 2023 roku) lodu jest mniej zarówno w miesiącach ciepłych, jak i zimnych.

Opisane procesy zobrazowano również na poniższym wykresie. Pokazano tu, jaki był zasięg antarktycznego lodu w 2023 roku w porównaniu z okresem referencyjnym (tu lata 1978–2020). Celem grafiki było podkreślenie, jak duża zmiana w wielkości powierzchni lodu zaszła w 2023 roku. Widać na niej też fluktuacyjny charakter „wzrostów” i „spadków” zasięgu lodu w poszczególnych miesiącach.

Zmiany zasięgu lodu morskiego na Antarktyce w poszczególnych miesiącach 2023 roku i okresu referencyjnego 1978–2020, fot. C3S / ECMWF / EUMETSAT / https://climate.copernicus.eu/global-climate-highlights-2023# / Modyfikacje: Demagog

Zmiany zasięgu lodu morskiego na Antarktyce w poszczególnych miesiącach 2023 roku względem okresu referencyjnego: 1978–2020, fot. C3S / ECMWF / EUMETSAT / https://climate.copernicus.eu/global-climate-highlights-2023# / Modyfikacje: Demagog

Wiele rodzajów lodu, wiele typów zmian

Warto podkreślić, że w tej analizie opisaliśmy tylko jeden aspekt dynamiki zmian dotyczących lodu antarktycznego. Procesów zachodzących na biegunie południowym jest znacznie więcej. Podobnie na Antarktyce jest więcej rodzajów lodu niż tylko opisany w tym tekście lód morski (a i ten jest bardzo zróżnicowany). Istnieje też chociażby lód lodowcowy, którego topnienie przebiega nieco inaczej.

*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter

Pomóż nam sprawdzać, czy politycy mówią prawdę.

Nie moglibyśmy kontrolować polityków, gdyby nie Twoje wsparcie.

Wpłać

Dowiedz się, jak radzić sobie z dezinformacją w sieci

Poznaj przydatne narzędzia na naszej platformie edukacyjnej

Sprawdź!