Edukacja 
Ekologia 
Energetyka 
Fact-checking 
Klimat 
Rosja 
UE 
Ukraina 
Wybory 
Zdrowie 
Skopiuj link
Drukuj
Udostępnij
7 min czytania
Obalamy fałszywe informacje pojawiające się w mediach społecznościowych oraz na portalach internetowych. Odwołując się do wiarygodnych źródeł, weryfikujemy najbardziej szkodliwe przykłady dezinformacji.
7 min czytania
12 proc. zaszczepionych ma problemy z sercem? Sprawdzamy, co mówi badanie
Fake news U tysięcy osób szczepionka przeciw COVID-19 miała spowodować problemy z sercem. Ma tego ponoć dowodzić badanie przeprowadzone we Francji. Sprawdzamy, czy faktycznie znaczny odsetek osób może obawiać się problemów po szczepieniu.
U tysięcy osób szczepionka przeciw COVID-19 miała spowodować problemy z sercem. Ma tego ponoć dowodzić badanie przeprowadzone we Francji. Sprawdzamy, czy faktycznie znaczny odsetek osób może obawiać się problemów po szczepieniu.
Analiza w pigułce
- Na Facebooku pojawił się wpis, który podważa bezpieczeństwo szczepień przeciw COVID-19, wskazując na duże ryzyko zachorowania na zapalenie mięśnia sercowego. Dowodem miałoby być badanie z 2024 roku, przeprowadzone we Francji, które rzekomo wskazuje, że u 12 proc. zaszczepionych pojawiło się to schorzenie.
- Badania (1,2) weryfikujące częstotliwość występowania zapalenia mięśnia sercowego po szczepieniach wskazują na niskie ryzyko wystąpienia tej choroby. W publikacji z 2024 roku na temat częstotliwości tego zdarzenia podkreślono, że ryzyko powikłań po zapaleniu mięśnia sercowego spowodowanego zachorowaniem na COVID-19 jest większe niż w przypadku, gdyby pojawiło się ono po przyjęciu szczepionki.
Wzrost fałszywych informacji w obszarze związanym ze zdrowiem to jeden z długofalowych efektów pandemii COVID-19. Widać go m.in. na platformach społecznościowych, gdzie pojawiają się kolejne nieprawdziwe doniesienia dotyczące szczepień.
W jednym z wpisów na Facebooku pojawiła się informacja, że szczepionki nie są bezpieczne. Miałby tego dowodzić tekst ze strony poradnikzdrowie.pl, przytaczający badanie przeprowadzone we Francji, które wykazało, że wśród zaszczepionych 12 proc. osób zachorowało na zapalenie mięśnia sercowego. Z treści posta dowiemy się, że odsetek ten przekłada się na większą populację [pisownia oryginalna]: „Wiemy, że preparat otrzymało 4,5 miliarda ludzi. Załóżmy z grubsza, że ze wskazanej grupy wiekowej był to miliard osób (celowo zaniżam). Teraz obliczcie sami ile to jest 12% z miliarda”.
Źródło: Facebook.com, 25.02.2025
Rzadkie skutki uboczne po szczepieniach są znane od kilku lat
Fakt, że po przyjęciu szczepionki mogą wystąpić rzadkie skutki uboczne, nie jest niczym nowym. Jak pisaliśmy w jednym z naszych tekstów, pierwsze informacje na temat zapalenia mięśnia sercowego pojawiały się już w 2021 roku, m.in. na stronach (1, 2) Europejskiej Agencji Leków (EMA) oraz Centers for Disease Control and Prevention (CDC) – czyli organizacji, które zajmują się monitorowaniem bezpieczeństwa szczepień.
Także sami producenci tego nie ukrywali – jak pisał Pfizer, m.in. już w komunikacie z lipca 2021 roku: „zgłoszenia zdarzeń niepożądanych po zastosowaniu szczepionki Pfizer-BioNTech przeciwko COVID-19 objętej EUA sugerują zwiększone ryzyko zapalenia mięśnia sercowego i zapalenia osierdzia, szczególnie po drugiej dawce”.
Należy podkreślić, że każdy lek oraz szczepionka w pewnych przypadkach mogą powodować efekty uboczne, które obejmują zdarzenia zdrowotne: od lekkich po poważne. To nie oznacza, że szczepienia przeciw COVID-19 stają się przez to niebezpieczne – korzyści z ich stosowania nadal przewyższają ryzyko. Zapalenia mięśnia sercowego i osierdzia po szczepieniu przeciw COVID-19 (Comirnaty) pojawiają się bardzo rzadko (1 na 10 000 przypadków), a większość osób, które doznały tych problemów, wróciła do zdrowia. Z kolei u osób niezaszczepionych ryzyko to wyraźnie wzrasta.
Badanie nie sprawdzało, ile osób będzie miało zapalenie mięśnia sercowego po szczepieniu
Wpis na Facebooku bazuje na artykule, opublikowanym na portalu poradnikzdrowie.pl, pt. „Tak szczepienie przeciwko COVID-19 wpływa na serce. Jedna grupa szczególnie narażona”. Opisano w nim wyniki badania przeprowadzonego we Francji w 2024 roku. Jak czytamy, autorzy pracy opublikowanej w JAMA Network sprawdzili, jakie są długoterminowe rokowania w przypadku zapalenia mięśnia sercowego, które wystąpiło przyjęciu szczepionki mRNA. Porównano je do zapalenia, które wystąpiło m.in. po zachorowaniu na COVID-19.
Naukowcy wzięli pod uwagę 4 635 pacjentów hospitalizowanych z powodu zapalenia mięśnia sercowego. Wśród 558 z nich schorzenie wystąpiło w korelacji czasowej z podaniem szczepionki przeciw COVID-19. Tym samym w grupie zrekrutowanej do badania stanowili oni 12 proc. analizowanych przypadków. Tych wyników nie można jednak przekładać na większą populację, ponieważ nie to było celem badania i metodologia nie była do tego dostosowana. Autorzy publikacji nie sprawdzali, jakie jest ryzyko wystąpienia zapalenia wśród zaszczepionych. Wykazali natomiast, że powikłania zdrowotne u osób, które przyjęły szczepionkę, są rzadsze:
„Pacjenci z zapaleniem mięśnia sercowego po szczepieniu mRNA przeciwko COVID-19, w przeciwieństwie do pacjentów z zapaleniem mięśnia sercowego po COVID-19, wykazują mniejszą częstość powikłań sercowo-naczyniowych niż pacjenci z konwencjonalnym zapaleniem mięśnia sercowego po 18 miesiącach”.
W pracy wskazano także, że osoby z zapaleniem serca, które nastąpiło po szczepieniu, rzadziej wymagały ponownej hospitalizacji oraz że ich ryzyko zgonu było mniejsze w porównaniu z tymi, u których zapalenie wystąpiło z innych przyczyn, np. wskutek zachorowania na COVID-19. Jest to zbieżne z innymi ustaleniami ekspertów, np. z 2023 roku, którzy opisali wzrost przypadków zapalenia mięśnia sercowego w trakcie pandemii związany z zachorowaniem na COVID-19.
Zapalenie mięśnia sercowego po szczepieniu jest znacznie rzadsze niż po chorobie
Zgodnie z wpisem na Facebooku, na problemy sercowo-naczyniowe cierpieć ma 12 proc. zaszczepionych osób. Takich wniosków – jak opisaliśmy wyżej – nie zawarto jednak w pracy opisanej przez poradnikzdrowie.pl. W dodatku taka statystyka nie znajduje potwierdzenia w innych badaniach weryfikujących bezpieczeństwo szczepień przeciw COVID-19.
Biorąc pod uwagę, że w pełni zaszczepionych zostało ok. 5 mld ludzi na całym świecie, to odsetek chorych osób wyniósłby – przy założeniu 12 proc. – ok. 600 mln. To więcej niż wynosi liczba mieszkańców Unii Europejskiej (ok. 449 mln).
Nawet jeśli zmniejszymy liczbę zaszczepionych do miliarda (jak sugeruje treść wpisu), to wciąż na zapalenie mięśnia sercowego zachorowałoby 120 mln ludzi. W rzeczywistości nie było doniesień o tak licznych przypadkach – liczba ta jest znacznie mniejsza.
Przykładowo: autorzy metaanalizy, opublikowanej w „The Lancet Respiratory Medicine” w 2022 roku, wzięli pod lupę 22 prace naukowe dotyczące występowania zapalenia mięśnia sercowego po szczepieniach, zarówno tych przeciw COVID-19, jak i przeciw innym chorobom. Okazało się, że przypadłość ta występowała u 33 osób na milion zaszczepionych (0,0033 proc.). Nie ma też różnicy, czy mowa o preparatach przeciw COVID-19 czy o tradycyjnych szczepionkach przeciwko innym patogenom:
„Nasz przegląd systematyczny i metaanaliza pokazują, że częstość występowania zapalenia mięśnia sercowego u osób, które otrzymały szczepionki przeciwko COVID-19, nie różniła się znacząco od częstości występowania zapalenia mięśnia sercowego u osób, które otrzymały szczepionki inne niż przeciw COVID-19”.
Jak zauważyli autorzy, w niektórych przypadkach ryzyko wystąpienia zapalenia mięśnia sercowego było wyższe – jak np. w grupie młodych mężczyzn – i wynosiło 59,7 osób na milion zaszczepionych (s. 28). Wciąż jest to jednak znacznie poniżej 12 proc., opisywanych w facebookowym poście. Zgodnie z badaniem współczynnik ten wynosi 0,00597 proc.
Podkreślmy, że szczepienia to jedno z narzędzi, które przyczyniło się w trakcie pandemii COVID-19 do uratowania życia wielu ludzi. W 2022 roku, na łamach czasopisma „The Lancet”, naukowcy wykazali, że tylko w pierwszym roku realizacji programu szczepień przeciw COVID-19 udało się zapobiec 19,8 mln zgonów na świecie i zmniejszyć śmiertelność o ok. 2/3.
Przekaż nam 1,5% podatku!
Wesprzyj nas, przekazując 1,5% podatku na kontrolę polityków. Wpisz w PIT: KRS 0000615583
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter
POLECANE DLA CIEBIE
