Obalamy fałszywe informacje pojawiające się w mediach społecznościowych oraz na portalach internetowych. Odwołując się do wiarygodnych źródeł, weryfikujemy najbardziej szkodliwe przykłady dezinformacji.
Czy Polska sfinansowała odbudowę muzeum UPA? Nie, to były pieniądze na inny cel
W sieci pojawiły się doniesienia, że rząd Donalda Tuska przekazał 25 mln euro na odbudowę muzeum dowódcy Ukraińskiej Armii Powstańczej. Sprawdzamy, czy taka darowizna rzeczywiście miała miejsce.

fot. Pexels / TikTok / Modyfikacje: Demagog
Czy Polska sfinansowała odbudowę muzeum UPA? Nie, to były pieniądze na inny cel
W sieci pojawiły się doniesienia, że rząd Donalda Tuska przekazał 25 mln euro na odbudowę muzeum dowódcy Ukraińskiej Armii Powstańczej. Sprawdzamy, czy taka darowizna rzeczywiście miała miejsce.
ANALIZA W PIGUŁCE
- W mediach społecznościowych opublikowano grafiki (1, 2, 3) z wizerunkiem Romana Szuchewycza, dowódcy Ukraińskiej Armii Powstańczej (UPA). Z dołączonych opisów wynikało, że polski rząd przekazał darowiznę w wysokości 25 mln euro na rzecz odbudowy muzeum Szuchewycza.
- Muzeum jest odbudowywane ze środków z różnych darowizn, ale nie ma żadnych informacji o wpłaceniu przez Polskę pieniędzy na odbudowę tego obiektu, nie można więc stwierdzić, że polski rząd przekazał wysoką kwotę na ten cel.
- W październiku 2024 roku Polska przekazała 25 mln euro, ale na fundusz odbudowy zniszczonej Ukrainy, którym zarządza Europejski Bank Inwestycyjny. Z pieniędzy przekazanych przez państwa Unii Europejskiej są finansowane tylko wybrane projekty, np. wzmocnienie małych i średnich przedsiębiorstw w Ukrainie.
Od początku pełnoskalowej inwazji Rosji na Ukrainę obserwujemy nowe narracje dezinformacyjne na temat naszego wschodniego sąsiada. Mają one na celu m.in. zniechęcenie Polaków do dalszego wspierania Ukrainy (np. 1, 2). Aby osiągnąć ten efekt, w dezinformacji wykorzystuje się także tematy związane z historycznymi relacjami pomiędzy Polską a Ukrainą (np. 1, 2).
W ostatnich dniach najpierw na Facebooku, a następnie na TikToku opublikowano wpisy (1, 2, 3) z grafiką przedstawiającą Romana Szuchewycza, dowódcę Ukraińskiej Armii Powstańczej (UPA), odpowiedzialnego za mordy polskiej ludności cywilnej na Kresach Wschodnich. W opisie tych postów (1, 2, 3) czytamy m.in., że [pisownia oryginalna:] „Rząd Donalda Tuska zdecydował o przekazaniu neobanderowskiemu miastu Lwów 25 milionów euro, na odbudowę muzeum Szuchewycza”.
Część komentujących użytkowników uwierzyła w te doniesienia (1, 2, 3). Jedna z osób napisała [pisownia oryginalna]: „do ludzi w Polsce nie dociera co się dzieje…”. W innym komentarzu stwierdzono [pisownia oryginalna]: „brak słów nas uczą historii, a sami o niej zapominają”.
Co prawda Polska przekazała ostatnio 25 mln euro na rzecz Ukrainy, jednak nie były to pieniądze na odbudowę muzeum Romana Szuchewycza. Nasz kraj przeznaczył pieniądze na fundusz odbudowy zniszczonej Ukrainy, którym zarządza Europejski Bank Inwestycyjny. W dalszej części tekstu wyjaśniamy szczegółowo, na co wydano te środki.
Pytanie na antenie Radia ZET – kontrowersje związane z odbudową kamienic i muzeum
27 stycznia gościem Radia ZET był Marcin Kierwiński, pełnomocnik rządu ds. odbudowy obszarów dotkniętych powodzią. W trakcie rozmowy dziennikarz przekazał politykowi pytanie jednego ze słuchaczy: „Czy nie oburzyła pana ministra informacja o przekazaniu przez premiera Tuska 25 mln euro na odbudowę kamienicy we Lwowie, w czasie gdy władze tego miasta odbudowują muzeum UPA? Czy nie lepiej tych pieniędzy przeznaczyć na odbudowę po powodzi?”. „Gesty solidarności wobec Ukrainy mnie nie oburzają” – odpowiedział Kierwiński. Dodał również, że „[…] każde gesty solidarności, wzmacniania Ukrainy w walce o własną niepodległość są cenne, ważne […]”.
25 mln euro na odbudowę kamienicy we Lwowie, kiedy władze miasta odbudowują muzeum UPA?@MKierwinski: Gesty solidarności wobec Ukrainy mnie nie oburzają. Wolna i niezależna Ukraina jest gwarantem niepodległości Polski, jest takim buforem, jak mówił Piłsudski@RadioZET_NEWS
— Gość Radia ZET (@Gosc_RadiaZET) January 27, 2025
Polska wsparła fundusz odbudowy Ukrainy kwotą 25 mln euro. Fakt, że stało się to w czasie, gdy Lwów angażuje się w odbudowę muzeum Szuchewycza, wzbudza kontrowersje w niektórych mediach (np. 1, 2, 3), jednak warto znać pełny kontekst sprawy.
Zapowiedź Donalda Tuska – wsparcie przy odbudowie zniszczonych kamienic
W grudniu 2024 roku premier Donald Tusk udał się z wizytą do Ukrainy. W trakcie podróży odwiedził Lwów, w którym spotkał się z Wołodymyrem Zełenskim. Odwiedził również historyczną ul. Melnyka, przy której mieści się kamienica Ludwika Hellera, polskiego kompozytora i założyciela lwowskiej filharmonii. Wspomniany budynek został zniszczony w rosyjskim nalocie rakietowym 4 września. Szef polskiego rządu zapowiedział w trakcie wizyty udzielenie Ukrainie wsparcia w odbudowie kamienic zniszczonych w rosyjskim ataku.
📸 Premier @DonaldTusk udał się na historyczną ul. Melnyka we Lwowie, która jest w trakcie odbudowy po zniszczeniach spowodowanych rosyjskim atakiem. pic.twitter.com/OKFTrad9yK
— Kancelaria Premiera (@PremierRP) December 17, 2024
Ile Polska dotychczas wydała na odbudowę Ukrainy?
Wcześniej, bo w październiku 2024 roku Polska przekazała 25 mln euro na fundusz odbudowy zniszczonej Ukrainy (EU4U) do Europejskiego Banku Inwestycyjnego. Dzięki temu kwota zebrana na ten cel wzrosła do niemal 400 mln euro. Polska stała się jednym z czternastu państw, które przekazały pieniądze do funduszu.
Dotychczas nie podano żadnych informacji na temat konkretnych działań podjętych w celu odbudowy kamienic we Lwowie. Warto podkreślić, że polskie wsparcie zwiększyło środki funduszu „UE na rzecz Ukrainy”, jednak nie zostało przekazane bezpośrednio Ukrainie.
Z pieniędzy funduszu są wspierane wybrane projekty. Dotychczas z jego środków przeznaczono m.in. 25 mln euro na inicjatywę wzmacniającą małe i średnie przedsiębiorstwa w Ukrainie czy 50 mln euro na nowy tabor kijowskiego metra. Planowany jest także remont zniszczonych budynków mieszkalnych czy szlaków eksportowych.
Czy Polska dofinansowała odbudowę muzeum Szuchewycza?
Muzeum Romana Szuchewycza, dowódcy UPA odpowiedzialnego za mordy polskiej ludności cywilnej na Kresach Wschodnich, zostało zniszczone przez Rosjan w ataku przeprowadzonym 1 stycznia 2024 roku. W lutym 2024 roku miasto rozpoczęło przygotowania do odbudowy budynku, na początku bieżącego roku ma zostać ukończona dokumentacja projektowa.
Jak poinformowano na stronie Rady Miasta Lwowa, muzeum zostanie odbudowane wspólnym wysiłkiem dobroczyńców. W związku z tym jedno z miejskich przedsiębiorstw zawarło umowę z organizacją „Nowe Muzeum” w sprawie rozpoczęcia zbiórki funduszy na odbudowę placówki. Dotychczas zebrano jedynie 500 tys. hrywien (całościowy koszt inwestycji ocenia się na 35 mln hrywien).
Wspieraj niezależność!
Wpłać darowiznę i pomóż nam walczyć z dezinformacją, rosyjską propagandą i fake newsami.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter