Do dezinformacji zaliczamy również manipulację kontekstem, czyli wykorzystanie informacji z pominięciem jej oryginalnego tła. W przypadku zdjęć tego typu manipulacja może dotyczyć daty, miejsca lub okoliczności wykonania fotografii. Nieświadomi użytkownicy mediów społecznościowych mogą w ten sposób podawać dalej fałszywe informacje, mimo że nie mieli takich intencji.

14 grudnia 2020 roku profil Prażona Cebula udostępnił post zawierający grafikę, na której czytamy:

„Schizofrenia zaawansowana…

Byli i obecni posłowie Lewicy idą złożyć kwiaty na grobie generała Jaruzelskiego w rocznicę wprowadzenia stanu wojennego (!)

W tym samym czasie pod domem Jarosłąwa Kaczyńskiego, ich partyjni koledzy krzyczą, że Kaczyński jest zbrodniarzem jak Jaruzelski i że mamy do czynienia z powtórką stanu wojennego…”

Na grafice umieszczono zdjęcie posłanek i posłów Lewicy: Joanny Senyszyn, Leszka Millera, Jerzego Wenderlicha i Tadeusza Iwińskiego. Poniżej znalazło się zdjęcie i wypowiedź Katarzyny Kotuly, która na antenie Polsat News powiedziała, że „Jarosław Kaczyński (…) niebezpiecznie przypominając dzisiaj generała Jaruzelskiego, wzywa do wojny domowej”.

Źródło: www.facebook.com

Post uzyskał ponad 580 udostępnień i 1,3 tys. polubień. Gdy spojrzymy w komentarze, widzimy, że internauci w większości odnosili się do osób widocznych na zdjęciu. Pojawiły się również głosy osób, które zwracały uwagę na okoliczności wykonania zdjęcia, uświadamiając innych o jego błędnym użyciu: „WTF – stan wojenny był wprowadzony 13 grudnia, na zdjęciu ciepło i pełno liści. Zdjęcie pochodzi z pogrzebu gen. Jaruzelskiego (uczestnictwa nie oceniam), z maja 2014. Na pogrzebie byli nie tylko przedstawiciele lewicy ideologicznej. Fake news” czy „Fake news, to zdjęcie na górze jest z 2014 roku, z pogrzebu Jaruzelskiego”.

Kiedy wykonano fotografię?

Jak słusznie zauważyli niektórzy internauci, zdjęcie pochodzi z 2014 roku. Dzięki rozległym funkcjom wyszukiwarek internetowych, jak chociażby odwrotne wyszukiwanie obrazem (z ang. reverse image search), jesteśmy w stanie sprawdzić, kiedy fotografia pojawiła się w sieci.

31 maja 2014 roku zdjęcie przedstawiające posłanki i posłów Lewicy zostało umieszczone na stronie Fakt.pl w towarzystwie artykułu „Tak znani ubrali się na pogrzeb Jaruzelskiego”. Autorem zdjęcia jest Aleksander Majdański z agencji Newspix.pl.

Źródło: www.fakt.pl

Jak poinformował portal Konkret24, który również zajął się tym tematem, politycy widoczni na pierwszym planie „zaprzeczyli, jakoby 13 grudnia tego roku składali kwiaty na grobie gen. Wojciecha Jaruzelskiego”:

„»Zwykle 13 grudnia drzewa nie mają zielonych liści, ale w prawicowych umysłach wszystko jest możliwe« – napisał w wiadomości do Konkret24 Leszek Miller. – Przyszłam na pogrzeb prosto z samolotu z Brukseli – wyjaśnia z kolei Joanna Senyszyn. – Cała katoprawica żyje przeszłością, więc nie dziwnego że wybrali 2014 rok – dodaje posłanka”.

Podsumowanie

Wykorzystywanie zdjęć, które pochodzą z poprzednich lat, a następnie opisywanie ich jako aktualne jest częstym zjawiskiem w mediach społecznościowych. Część tego typu publikacji sprowadza się do satyry i nie ma na celu wprowadzania innych w błąd, niemniej jednak należy pamiętać, że nie wszyscy użytkownicy portali społecznościowych będą weryfikować podawane dalej informacje.