Na obserwowanej przez niemal 100 tysięcy osób stronie na Facebooku o nazwie 3 Dni Ciemności, 18 maja został opublikowany post z linkiem do artykułu. To opublikowany w serwisie Stolik Wolności tekst, który pełen jest teorii spiskowych na temat pandemii COVID-19 oraz samych szczepień.

Do 10 czerwca post uzyskał 76 reakcji i ponad 87 udostępnień. Dezinformujący artykuł został udostępniony także m.in. w facebookowej grupie Budzimy Polaków oraz na fanpage’ach Coronavirus – Mit czy Fakt i GlosGminny.pl.

Źródło: www.facebook.com

Komentarze internautów wskazują, że wiele osób wierzy w teorie zaprezentowane w tekście: „Dawno temu też zabierali wolność powoli… Żydom” – czytamy w komentarzu. „Lektura obowiązkowa” – zachęcał użytkownik Facebooka polecając artykuł.  

Kim jest autor tekstu?

Autorem artykułu jest – jak czytamy – dr Vernon Coleman. To polskie tłumaczenie tekstu (ten jest transkrypcją wykładu opublikowanego w formie wideo), który ukazał się w języku angielskim. Oryginałowi przyglądał się serwis fact-checkingowy Politifact.com.

Vernon Coleman – jak przypomina Politifact.com – ukończył medycynę w 1970 roku na Uniwersytecie w Birmingham i pracował jako lekarz ogólny. Obecnie nie posiada prawa do wykonywania zawodu lekarza. Coleman zaprzeczał istnieniu HIV/AIDS, a w 2019 roku opublikował książkę, w której próbował zdyskredytować szczepienia. Teorie, które zaprezentował w swoim artykule na temat szczepień przeciwko COVID-19, w analizie Politifact.com oceniono jako „niedorzeczne”, ponieważ nie znajdują poparcia w faktach.

Co dokładnie możemy przeczytać w tekście Vernona Colemana? Lista nieprawdziwych twierdzeń i teorii spiskowych

Tekst zatytułowany „Szczepionki na COVID-19 są bronią masowej zagłady i mogą zmieść ludzkość z powierzchni ziemi” zawiera typowe manipulacje na temat pandemii COVID-19 i programu szczepień, o których wielokrotnie pisaliśmy na łamach Demagog.org.pl.

W tekście znajdziemy następujące fałszywe informacje:

• szczepienia przeciw COVID-19 to zaplanowana depopulacja. „Złowroga elita, promotorzy Agendy 21 i Wielkiego Resetu, od początku zamierzali zgładzić 90% – 95% światowej populacji” – czytamy. Do spisku należą m.in. Bill i Melinda Gates;
• szczepionek przeciw COVID-19 nie należy nazywać szczepionkami, ale preparatami. „By to umożliwić (nazywanie takich preparatów szczepionkami – przyp. Demagog), zmieniono oficjalną definicję szczepionek” – czytamy;
• pandemia COVID-19 jest fałszywa, została wykreowana, by „znaleźć pretekst dla szczepionek”;
• „szczepionki są niebezpieczne i wywołują wiele potencjalnie śmiertelnych skutków ubocznych”. Te mogą „zabić więcej ludzi niż COVID-19”;
• zatwierdzone naprędce „eksperymentalne szczepionki nie powstrzymują przed zarażeniem się COVID-19 i nie zabezpieczają przed przenoszeniem choroby dalej”;
• szczepionki powodują, że wirus mutuje, a „podanie szczepionek stworzy wirusowi możliwość stawania się nieskończenie bardziej groźnym”.

Postanowiliśmy się przyjrzeć się dokładnie każdej z tych tez.

Nie, Bill Gates i „złowroga elita” nie planują depopulacji

Zacznijmy od tezy o istnieniu rzekomego spisku, którego celem jest depopulacja przy wykorzystaniu szczepionek przeciw COVID-19. W sieci już od dłuższego czasu natknąć się można na teorie spiskowe, które mówią o rzekomych planach depopulacji, za którymi ma stać Bill Gates.  Ich źródłem stało się jego wystąpienie podczas konferencji naukowej TED2010. Gates mówił wówczas o naturalnym ograniczeniu tempa wzrostu populacji, co – jego zdaniem – mogłoby przełożyć się na redukcję poziomu dwutlenku węgla w atmosferze i spowolnić tempo zmian klimatycznych. Wypowiedź Gatesa została wiele razy zmanipulowana na różne sposoby przez zwolenników teorii spiskowych, którzy sugerowali, że amerykański miliarder planuje depopulację. Teoria ta zyskała na popularności szczególnie w czasie pandemii COVID-19. 

Nie jest więc prawdą, że Bill Gates ma takie plany wobec ludzkości, co niejednokrotnie wyjaśnialiśmy w naszych analizach, w tym m.in. w „Nie, Bill Gates nie wypowiadał się o planach depopulacji”, „Bill Gates nie uważa, że szczepionki to czynnik, który posłuży depopulacji”, „Nie, Bill Gates nie powiedział, że szczepionka na COVID-19 wymorduje wiele ludzi”. 

Preparaty mRNA według definicji nie są szczepionkami? Fake news!

Dalej w omawianym tekście znajduje się sugestia, że szczepionki przeciw COVID-19 w rzeczywistości – według definicji – szczepionkami nie są. To często podnoszony argument środowisk antyszczepionkowych. W jego myśl, aby szczepionka była uznana za szczepionkę, musi zawierać żywego lub inaktywowanego wirusa, który przyczyni się do budowy odporności, dlatego twierdzą, że szczepionki mRNA w rzeczywistości szczepionkami nie są.

Nic bardziej mylnego. Definiowanie szczepionek przez pryzmat zaproponowanego podziału wynika zwyczajowo z faktu, iż są to jedne z najczęściej podawanych form szczepionek. Definicję szczepionek można znaleźć na stronie szczepienia.pzh.gov.pl. Bardzo podobną definicję prezentuje amerykańskie CDC.

Choć szczepionki mRNA nie zawierają w sobie patogenu, to – zauważmy – klasyczna definicja nie mówi nic na temat rodzaju antygenu wywołującego odpowiedź immunologiczną. Po prostu go nie określa. Antygeny mogą być różnego typu, np.: atenuowane patogeny, zabite drobnoustroje, rozbite drobnoustroje lub ich fragmenty, oczyszczone białka (w tym rekombinowane), oczyszczone polisacharydy, produkty metabolizmu bakterii (toksyny) oraz – będące głównym tematem materiału – sekwencje genetyczne mRNA. Preparaty mRNA przeciw COVID-19 spełniają zatem wszelkie warunki do tego, by być uznane za szczepionkę. Z treści prezentowanych przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego-PZH wynika, że:

Pandemia COVID-19 nie jest oszustwem

W artykule Vernona Colemana znajdujemy także fałszywą informację, że pandemia COVID-19 nie istnieje, ale to nieprawda. Stan pandemii ogłasza się na podstawie wielu wirusologicznych przesłanek w zależności od rodzaju patogenu. W myśl definicji pandemii jej głównymi przesłankami są: zasięg (obejmujący co najmniej kilka kontynentów) oraz liczba ludzi dotkniętych przez patogen. Każdy z tych warunków został spełniony w przypadku koronawirusa SARS-CoV-2, dlatego Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) podjęła decyzję o ogłoszeniu stanu pandemii.

Pandemię COVID-19 ogłoszono 11 marca 2020 roku po tym, jak zaobserwowano gwałtowny wzrost liczby zakażeń nowym wirusem oraz rosnącą liczbę zgonów z powodu zachorowań na całym świecie. W tamtym momencie było to 118 tys. przypadków zakażeń i 4 291 zgonów w 114 krajach. Na początku grudnia ub.r. liczba zakażeń wzrosła już do ponad 66 mln, a zgonów – do ponad 1,5 mln. Do 10 czerwca 2021 roku – według danych Światowej Organizacji Zdrowia – odnotowano niemal 174 mln przypadków zakażeń, a ponad 3,7 mln osób zmarło z powodu COVID-19.

Nie, szczepionki nie są bardziej niebezpieczne od COVID-19

Vernon Coleman twierdzi, że szczepionki przeciw COVID-19 mogą zabić więcej ludzi niż sam koronawirus, przez co manipuluje postrzeganiem ryzyka. Tak naprawdę możliwe skutki uboczne, pojawiające się po przyjęciu szczepienia przeciwko COVID-19, są naturalną reakcją organizmu, który buduje swoją odporność na wirusa SARS-CoV-2, przy czym zazwyczaj ustępują one po kilku dniach. Wśród tych najczęstszych wymienia się: ból, zaczerwienienie i opuchliznę ręki, zmęczenie, ból głowy, ból mięśni, dreszcze, gorączkę i mdłości. Poważne albo długotrwałe skutki uboczne po przyjęciu szczepienia przeciwko COVID-19 mogą się pojawić, jednak są one niezwykle rzadkie. 

W Europie wśród poważnych zdarzeń niepożądanych zarejestrowano m.in. zaburzenia krwi i układu limfatycznego, zaburzenia serca, zaburzenia żołądkowo-jelitowe, zaburzenia układu nerwowego oraz zaburzenia układu oddechowego (przy czym należy zaznaczyć, że objawy te zaobserwowano po zastosowaniu szczepionki przeciwko COVID-19, ale nie ustalono związku przyczynowego). 

Skutki uboczne po szczepieniu przeciwko COVID-19 pojawiają się rzadko, odsetek takich przypadków wśród zaszczepionych jest niewielki, co można stwierdzić, odnosząc się chociażby do sytuacji w Polsce. Według danych Ministerstwa Zdrowia z 6 czerwca 2021 roku wynika, że od 27 grudnia 2020 roku wykonano 22 025 871 szczepień przeciwko COVID-19. Do tej pory do Państwowej Inspekcji Sanitarnej zgłoszono 10 180 niepożądanych odczynów poszczepiennych, z czego 8 585 niepożądanych zdarzeń miało charakter łagodny – było to zaczerwienienie oraz krótkotrwała bolesność w miejscu wkłucia (dane z 5 czerwca 2021 roku). 

Ciężkie objawy odnotowano u 1 595 zaszczepionych osób, wśród których zarejestrowano mniej niż 100 zgonów (raport z 5 czerwca 2021 roku). Z raportowanych danych nie wynika jednoznacznie, które przypadki można powiązać bezpośrednio z powikłaniami po szczepieniu (odnotowano zgony m.in. w związku z pęknięciem tętniaka aorty, incydentem zatorowo-zakrzepowym, udarem mózgu czy urazem głowy). To, że jedno wydarzenie następuje po drugim, nie pozwala jeszcze stwierdzić związku przyczynowo-skutkowego między nimi – może się okazać, że to koincydencja czasowa podania szczepionki i pogorszenia stanu zdrowia.

Nie można uznać za prawdę twierdzenia, że szczepienia przeciwko COVID-19 spowodowały śmierć tysięcy ludzi. Należy pamiętać też, że korzyści stosowania szczepień znacznie przewyższają negatywne skutki uboczne, które mogą one wywołać. W Polsce, według danych z 6 czerwca 2021 roku, od wybuchu pandemii z powodu COVID-19 zmarło 74 152 osób. Z kolei od momentu rozpoczęcia programu szczepień, czyli od 27 grudnia 2020 roku do 5 czerwca 2021 roku zanotowano mniej niż 100 zgonów, które nastąpiły po szczepieniu, przy czym nie wszystkie z nich należy uznać za powikłania poszczepienne, gdyż nie udowodniono związków przyczynowo-skutkowych. Zaszczepienie przeciwko COVID-19 znacznie zmniejsza ryzyko rozwoju choroby i jej konsekwencji. Szczepionka chroni też przed zarażaniem innych i stanowi istotne narzędzie do walki z pandemią COVID-19. 

Szczepionki zostały przebadane – są bezpieczne

W omawianym tekście znajdujemy też typowe dla środowiska tzw. antyszczepionkowców argumenty o pośpiechu w przygotowaniu szczepionki. Jego konsekwencją ma być rzekomo wprowadzenie na rynek niebezpiecznego produktu. W tym rozumowaniu tkwi kolejna sprzeczność. Skoro pandemia COVID-19 została – jak czytamy tekście – zaplanowana w celu depopulacji ludzkości poprzez szczepionkę, to nie rzekomy pośpiech w ich przygotowaniu powinien być niepokojący, ale intencje, z jaką zostały stworzone. Niemniej jednak żadne z tych założeń nie znajduje poparcia w faktach. 

Szczepionki przeciw COVID-19 przeszły przez wszystkie wymagane fazy badań przedklinicznych i klinicznych (tak jak każda inna szczepionka). Faktem jest, że tempo ich wprowadzenia na rynek było szybkie, ale wynikało to z kilku przyczyn. Ze względu na nadzwyczajną sytuację kryzysową, w przypadku Unii Europejskiej, zastosowano procedurę rolling review, która od zwykłej procedury różni się tym, że wyniki badań są analizowane na bieżąco, a nie z osobna po zakończeniu każdej z faz. Proces ten wyjaśnia wnikliwie Europejska Agencja Leków (EMA). Dużym ułatwieniem były także środki finansowe i dostępność dużych grup badawczych, które w pozaepidemicznych warunkach po prostu nie są tak duże i trudno jest o ich zgromadzenie. 

W badaniach klinicznych nad szczepionkami mRNA dowiedziono, że są one bezpieczną i skuteczną formą ochrony przed zachorowaniem na COVID-19. Centers for Disease Control and Prevention (CDC) wskazuje, że szczepionki mRNA pobudzają komórki do wyprodukowania określonego białka koronawirusa SARS-CoV-2, przeciwko któremu zostanie wytworzona odporność. Komórki odpornościowe wytwarzają wspomniane białko, a układ odpornościowy rozpoznaje, że nie powinno się ono tam znajdować. Na koniec tego procesu organizm nabywa odporność i pozbywa się wskazanego białka.

Szczepionki przeciw COVID-19 nie są źródłem nowych mutacji SARS-CoV-2

Na koniec ostatni argument Vernona Colemana. Jak twierdził, szczepionki są źródłem mutacji koronawirusa SARS-CoV-2, ale teoria ta jest sprzeczna z rzeczywistością, ponieważ koronawirus SARS-CoV-2 wcale nie zaczął mutować od czasu rozpoczęcia szczepień przeciw COVID-19. Różne mutacje wirusa pojawiały się już od momentu powstania patogenu (co jest naturalne dla każdego wirusa), choć nie wszystkie z nich były istotne pod względem epidemicznym, gdyż nie wiązały się np. z większą transmisją lub większą śmiertelnością. Większą uwagę świata zwróciły dopiero nowe, bardziej groźne warianty, w tym B.1.1.7 (tzw. wariant brytyjski), B.1.351 (tzw. wariant afrykański) oraz brazylijska mutacja P.1 (tzw. wariant brazylijski). 

Pierwszy z wymienionych wariantów (B.1.1.7) może wiązać się ze zwiększoną transmisją i potencjalnie większą śmiertelnością. Istnieją obawy, że warianty afrykański (B.1.351) i brazylijski (P.1) są bardziej zaraźliwe i być może bardziej odporne na działanie szczepionek w przypadku niektórych zakażonych, co mogłoby zmniejszać skuteczność preparatów. Żadna z mutacji nie powstała jednak po rozpoczęciu masowych szczepień, lecz przed ich rozpoczęciem.

Więcej na ten temat piszemy w naszej analizie zatytułowanej „Nowe mutacje SARS-CoV-2 pojawiły się przez szczepionki? Fake news!”.

Podsumowanie

Sieć jest pełna fałszywych informacji na temat pandemii COVID-19 i szczepień. Wiele z nich znalazło się w omawianym artykule. Warto pamiętać jednak o tym, że szczepionki przeciw COVID-19 są bezpieczne i skuteczne, co udowodniono na drodze badań klinicznych. Ich stosowanie może przyczynić się do zakończenia pandemii SARS-CoV-2. Skutki uboczne ich stosowania, choć obecne (jak w przypadku każdej szczepionki czy też leku), są bardzo rzadkie na tle problemów zdrowotnych powodowanych przez COVID-19. Przyjęcie szczepionki jest lepszym rozwiązaniem niż narażenie się na zachorowanie o trudnym do określenia przebiegu w każdym z przypadków. 

Z wiarygodnymi informacjami na temat szczepionek na COVID-19 można zapoznać się na stronach Światowej Organizacji Zdrowia, Amerykańskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób, Europejskiej Agencji Leków, a także w białej księdze pt. „Szczepienia przeciw COVID-19. Innowacyjne technologie i efektywność”, opracowanej przez inicjatywę Nauka Przeciw Pandemii.