FAKE NEWS W PIGUŁCE

Dezinformacja wokół tematu wojny w Ukrainie nie traci na popularności. Ostatnio w Demagogu analizowaliśmy materiał, w którym przerobiono wystąpienie prezydenta Andrzeja Dudy na temat przekazywania broni do tego kraju.

W sieci krąży nagranie dotyczące rzekomych planów wysłania do Ukrainy czołgów wraz z polskimi załogami. Podczas krótkiego filmiku słyszymy, że „zamysł sztabu generalnego był taki, żeby na Ukrainę pojechały polskie załogi w polskich czołgach, czyli nomen omen wpychanie Polski do wojny” (czas nagrania 01:16).

Takiemu obrotowi sprawy mieli zapobiec sami żołnierze, którzy „jeszcze mają na tyle honoru, że się nie zgodzili na to i oświadczyli, że jeżeli będą ich do tego przymuszać, oni po prostu zrzucą, jak to się mówi, kwity, i odchodzą do cywila” (czas nagrania 00:17).

Źródło: www.facebook.com

Nagranie zostało opublikowane na Facebooku (1, 2, 3, 4). Pojawiło się również na Twitterze, gdzie wyświetlono je ponad 245 tys. razy. Wielokrotnie filmik opatrzono identycznie brzmiącym opisem: „I to się nazywa NAJLEPSZA INFORMACJA DNIA: Brawo żołnierze…..i szacun dla was” (1, 2, 3).

Oryginalnie wideo pochodzi z TikToka, gdzie zamieścił je użytkownik o nazwie marcinkubicki3. Przejrzenie jego aktywności na tej platformie wskazuje, że wcześniej udostępniał on m.in. antysemickie i antyukraińskie treści, a także sprzeciwiał się pomocy uchodźcom w Polsce. Mężczyzna powielał również nieprawdziwe informacje na temat szczepionek przeciw COVID-19 i zielonej energii – dementowaliśmy je na łamach Demagoga.

Polskie władze chciały wysłać Ukrainie czołgi wraz z załogami, ale sprzeciwili się temu żołnierze?

Na nagraniu pada stwierdzenie, że „Polska chciałaby przekazać czołgi Leopard, ale okazuje się […] że chcieli je przekazać razem z załogami” (czas nagrania 00:06), co ma oznaczać „wpychanie Polski do wojny” (czas nagrania 01:23). Temu pomysłowi mieli przeciwstawić się żołnierze, którzy „powiedzieli, że za Ukrainę walczyć nie będą” (czas nagrania 01:27). Co więcej, w ramach protestu przeciw walce w Ukrainie ze służby miało już odejść „około 14 załóg” (czas nagrania 01:35).

Sprawą zajmował się serwis Konkret24, który zapytał Ministerstwo Obrony Narodowej o prawdziwość twierdzeń zawartych w nagraniu. 

Wiadomość, jakoby polscy żołnierze mieli zostać wysłani do Ukrainy razem z czołgami Leopard, została zdementowana także przez gen. Waldemara Skrzypczaka, byłego wiceministra obrony i byłego dowódcę wojsk lądowych RP. Udzielił on ukraińskiej agencji informacyjnej Ukrinform komentarza, w którym jednoznacznie określił tezy z nagrania jako fake news. „To nonsens, ponieważ polski rząd nigdy nie zamierzał przekazywać czołgów Leopard 2 z polskimi załogami na Ukrainę. Nawet nie byliby w stanie tego zrobić, bo zabrania tego prawo” – przekazał gen. Skrzypczak.

Szkolenia z obsługi czołgów Leopard? Będą – w Polsce, nie w Ukrainie

Mężczyzna w filmiku mówi, że „rząd Mateusza Morawieckiego chciał wysłać polskich żołnierzy na Ukrainę, niby to szkolić załogi ukraińskie” (czas nagrania 00:49). To nieprawda.

Przekaz o wysłaniu polskich żołnierzy na wojnę w Ukrainie jest powielany w Rosji

Dr Michał Marek, założyciel Fundacji Centrum Badań nad Współczesnym Środowiskiem Bezpieczeństwa, zauważył na Twitterze, że twierdzenia zawarte w nagraniu pojawiły się również w rosyjskojęzycznym internecie.

Ekspert poinformował, że „jeden z portali działających w ramach aparatu #Rosja #dezinformacja wybudował przekaz o rzekomych próbach przekazania przez Polskę Ukrainie czołgów Leopard wraz z załogami”.

1/2 Jeden z portali działających w ramach aparatu #Rosja #dezinformacja wybudował przekaz o rzekomych próbach przekazania przez Polskę Ukrainie czołgów Leopard wraz z załogami (polskimi żołnierzami)…
Polscy żołnierze mieli protestować i zablokować dany rzekomy krok Warszawy. pic.twitter.com/ELh5RWvRAh

— Michał Marek (@mic_marek) January 16, 2023

Na temat rzekomego wysłania polskich żołnierzy na wojnę w Ukrainie pisał również portal pravda.ru, który także rozpowszechnia prorosyjską dezinformację.

Rosyjska propaganda zmieniła słowa z nagrania

Na portalu EurAsia Daily opublikowano artykuł prezentujący tezy z filmiku, ale w nieco zmienionej formie. Autorzy tekstu napisali, że „polska blogosfera” informuje o rzekomej chęci przekazania przez polski rząd Ukrainie czołgów wraz z załogami. Jednak dalszą część wypowiedzi mężczyzny z nagrania przekształcono tak, by jeszcze trafniej odpowiadała celom rosyjskiej propagandy.

„Jakie szkolenie na froncie? – oburza się polski bloger. – Tam nie ma szkoleń. I pierwsze, co przychodzi na myśl, to to, że polska armia na Leopardach od razu przystąpi do walki. A polscy wojskowi, którzy mają swój honor, nie chcą walczyć za Ukrainę i umierać” – napisano w artykule na EurAsia Daily.

Podsumowanie

Jak podkreśliłoMinisterstwo Obrony Narodowej, polskie władze nie planowały przekazać Ukrainie czołgów razem z żołnierzami. To fałszywe doniesienia będące w interesie Rosji, szeroko rozpowszechnione w różnych mediach społecznościowych (1, 2, 3). Tamtejsze media propagandowe wykorzystały zresztą tę wiadomość do własnych celów.