FAKE NEWS W PIGUŁCE

Fałszywe informacje dotyczące rzekomego udziału Polaków w wojnie w Ukrainie czy zmian w systemie edukacji od wielu miesięcy krążą w przestrzeni internetowej. Na łamach Demagoga już wielokrotnie poruszaliśmy te tematy (np. 1, 2, 3). 

Tym razem 18 marca 2024 roku na TikToku opublikowano krótki film, w którym poinformowano m.in., że rząd ma planować wysłanie młodych Polaków na wojnę, aby ich „wybić”. „Pchają nas na wojnę na siłę. Chcą wybić młodą Polskę. Chcą wybić ludzi, którzy są wykształceni po to, żeby zostały w kraju same głąby” – słyszymy [czas nagrania 1:01]. 

W dalszej części nagrania pojawia się również temat systemu edukacji. Autor filmu twierdzi, że rząd oprócz wysłania młodych Polaków na wojnę planuje usunięcie z programu nauczania informacji o kluczowych wydarzeniach w historii Polski: „Nie będą wiedziały, co to jest Westerplatte. Nie będą wiedziały, że miała miejsce Bitwa pod Grunwaldem. Nie będą nic wiedzieć o obronie Warszawy” [czas nagrania 1:14].

Na koniec, nawiązując do unijnej dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków, mężczyzna stwierdza, że sprawi ona, że Polacy zostaną bezdomni, a ich mieszkania zostaną przekazane obcym osobom. „Za chwilę dostaniecie […] bezdomni. Za chwilę skończy się tak, że […] wylądujecie wszyscy na ulicy i nawet się nie zorientujecie kiedy w waszych własnych domach zamieszka ktoś obcy” – słyszymy [czas nagrania 1:32]. Załącza również fragment wypowiedzi polityczki Anny Bryłki, która powiedziała, że wspomniana dyrektywa może doprowadzić do wywłaszczenia obywateli z ich domów [czas nagrania 3:51]. 

Źródło: www.tiktok.com

Film cieszył się zainteresowaniem użytkowników TikToka. Nagranie odtworzono ponad 890 tys. razy. Polubiono je ponad 27 tys. razy i udostępniono ponad 10 tys. razy, a zapisało je ponad 5,4 tys. kont. Wśród ponad 1,8 tys. komentarzy odnajdujemy liczne głosy osób, które uwierzyły w rzekome plany rządu.

„I pyk teorie spiskowe stają się faktem… lepiej nie będzie »Nie będziesz miał nic a będziesz szczęśliwy « tak to ktoś mówił” – napisano [pisownia oryginalna]. W innym miejscu czytamy [pisownia oryginalna]: „Ja to mówiłem już dawno i nikt ze znajomych mi nie chciał wierzyć . Ida ciężkie czasy . Najwyżej zamieszkamy w bacówce na chali gdzieś”. 

Młodzi Polacy są „pchani” na wojnę? 

W pierwszej części materiału pojawiają się informacje dotyczące rzekomych planów rządu, który chce pozbyć się młodych i wykształconych obywateli. „Pchają nas na wojnę na siłę. Chcą wybić młodą Polskę. Chcą wybić ludzi, którzy są wykształceni po to, żeby zostały w kraju same głąby” – słyszymy [czas nagrania 1:01]. 

Jak już wielokrotnie wspominaliśmy w naszych analizach (np. 1, 2, 3, 4, 5), nie ma podstaw, aby twierdzić, że polski rząd planuje wysłać Polaków na wojnę w Ukrainie. Informacje te były kilkukrotnie obalane przez polskich polityków. 

W ostatnim czasie Sejm nie przyjął uchwały o stanie wojny, a prezydent nie postanowił o przeprowadzeniu powszechnej ani częściowej mobilizacji.

Dzieci nie będą wiedziały, czym była bitwa pod Grunwaldem? 

W dalszej części materiału mężczyzna stwierdza, że osoby, które pozostaną w Polsce po tym, jak młodzi pójdą na wojnę: „nie będą wiedziały, co to jest Westerplatte. Nie będą wiedziały, że miała miejsce Bitwa pod Grunwaldem. Nie będą nic wiedzieć o obronie Warszawy. Bo to wszystko to jest ułamek tego, co Ministerstwo Edukacji wyrzuca z programu nauczania” [czas nagrania 1:14]. Informacje te są fałszywe. 

12 lutego 2024 roku na stronie Ministerstwa Edukacji Narodowej (MEN) opublikowano projekt zmian podstaw programowych. Kilka dni później przeprowadzono prekonsultacje z osobami zajmującymi się oświatą, podczas których do ministerstwa spłynęło ponad 50 tys. uwag (z informacji podanych przez portal samorzad.pap.pl wynika, że 31 tys. z nich dotyczyło historii). Obecnie prowadzone są dalsze prace nad projektem, na kwiecień zapowiedziano konsultacje publiczne. 

Ważne wydarzenia historyczne wciąż będą obecne w szkołach

To prawda, że zgodnie z projektem przedstawionym przez MEN proponuje się wykreślić wzmiankę o bitwie pod Grunwaldem z podstawy dla klasy IV, z punktu dotyczącego unii polsko-litewskiej, królowej Jadwigi i Władysława Jagiełły (s. 2). 

Jednak członkowie ministerialnego zespołu pracującego nad zmianami w komentarzach dla Demagoga zaznaczyli, że bitwa pod Grunwaldem wciąż może być omawiana w IV klasie szkoły podstawowej. Najlepiej zrobić to jednak klasach starszych, w kontekście stosunków polsko-krzyżackich. 

Propozycja wykreślenia tematu nie oznacza zakazu jego omówienia

W podobny sposób należy traktować również wzmianki o walce o Westerplatte czy obronie Warszawy. Proponuje się wykreślenie ich z postaw dla szkół podstawowych, liceów i techników jako szczegółowe przykłady pewnych okresów historycznych. Nauczyciele wciąż mogą o nich mówić. 

Więcej szczegółów na temat projektów podstawy programowej oraz co to znaczy, że dany temat może zostać z niej wykreślony, przeczytasz w innej analizie na łamach Demagoga. 

Unia Europejska wywłaszczy nas z naszych domów?

Na koniec omawianego wideo mężczyzna informuje, że Unia Europejska poprzez dyrektywę w sprawie charakterystyki energetycznej budynków doprowadzi do odebrania obywatelom ich własnych domów: „Za chwilę zostaniecie […] bezdomni. Za chwilę skończy się tak, że […] wylądujecie wszyscy na ulicy i nawet się nie zorientujecie, kiedy w waszych własnych domach zamieszka ktoś obcy ktoś inny i wy nie będziecie mogli nic z tym zrobić” [czas nagrania 1:32]. 

Załącza również fragment wypowiedzi Anny Bryłki, która powiedziała, że „są opinie, które mówią o tym, że to trochę dyrektywa wywłaszczeniowa, bo daje pretekst do tego, żeby wywłaszczyć właścicieli z ich własnych budynków” [czas nagrania 3:51].

Co zawierają przyjęte poprawki? 

W treści proponowanych zmian nie znajdziemy jednak odwołań do wywłaszczeń budynków. Autor omawianego tiktoka prawdopodobnie nawiązywał do możliwości eksmisji z powodu renowacji budynków. W dokumencie zawarto jednak informacje o konieczności ochrony własności.

W punkcie 49a poprawek czytamy, że „szczególną uwagę należy zwrócić na gospodarstwa domowe znajdujące się w trudnej sytuacji, w szczególności te, dla których ochrona własności może być zagrożona, lub te, które są narażone na wysokie koszty energii i nie dysponują środkami na renowację zajmowanego budynku”. W poprawkach przyjętych przez Parlament Europejski przedstawiono również szereg rozwiązań, które mają wspomóc najuboższe gospodarstwa domowe: