Edukacja 
Ekologia 
Energetyka 
Fact-checking 
Klimat 
Rosja 
UE 
Ukraina 
Wybory 
Skopiuj link
Drukuj
Udostępnij
4 min czytania
Obalamy fałszywe informacje pojawiające się w mediach społecznościowych oraz na portalach internetowych. Odwołując się do wiarygodnych źródeł, weryfikujemy najbardziej szkodliwe przykłady dezinformacji.
4 min czytania
Tak wygląda teraz piłkarz Wayne Rooney? Przerobione zdjęcie
W sieci pojawiły się zestawienia zdjęć dwóch znanych piłkarzy w podobnym wieku: Cristiano Ronaldo oraz Wayne’a Rooneya. Porównanie fotografii ma przedstawiać tego ostatniego w niekorzystnej formie. W tekście wyjaśniamy, jak sprawdzić, czy zdjęcie jest autentyczne.
fot. Facebook / Modyfikacje: Demagog
Tak wygląda teraz piłkarz Wayne Rooney? Przerobione zdjęcie
W sieci pojawiły się zestawienia zdjęć dwóch znanych piłkarzy w podobnym wieku: Cristiano Ronaldo oraz Wayne’a Rooneya. Porównanie fotografii ma przedstawiać tego ostatniego w niekorzystnej formie. W tekście wyjaśniamy, jak sprawdzić, czy zdjęcie jest autentyczne.
ANALIZA W PIGUŁCE
- Jeden z czytelników zgłosił nam do weryfikacji zestawienie zdjęć (1, 2) dwóch piłkarzy: Portugalczyka Cristiano Rolando oraz Anglika Wayne’a Rooneya. Porównanie miało wskazywać na znaczące różnice w wyglądzie obu zawodowców, którzy urodzili się w tym samym roku (1, 2).
- Wykorzystane zdjęcie Wayne’a Rooneya jest mocno przerobione. Oryginalną fotografię opublikowała m.in. stacja telewizyjna Sky Sports. W przerobionym materiale twarz piłkarza postarzono w stosunku do rzeczywistego wyglądu.
Manipulacja grafiką lub jej kontekstem stanowi narzędzie do tworzenia dezinformacji czy mylnych przekazów (1, 2, 3). Choć przerobione zdjęcia i nagrania udostępniane w sieci mogą mieć kontekst satyryczny (1, 2, 3), zdarzają się sytuacje, w których część ich odbiorców zostaje wprowadzona w błąd. W ten sposób materiały cyfrowe mogą przyczyniać się do rozprzestrzeniania fałszywych informacji na temat wydarzeń czy osób.
Jeden z czytelników poprosił nas – za pośrednictwem formularza zgłoszeniowego – o weryfikację zestawienia zdjęć (1, 2) porównujących rzekome wizerunki dwóch piłkarzy: Portugalczyka Cristiano Rolando oraz Anglika Wayne’a Rooneya. We wpisach (1, 2) zwracano uwagę, że obaj zawodowcy są w podobnym wieku, co ma podkreślać różnice w wyglądzie aktywnego oraz emerytowanego piłkarza.
Źródło: Facebook, 30.08.2024
Wpisy (1, 2) spotkały się ze sporym zainteresowaniem. Jeden z nich zyskał ponad 3,5 tys. reakcji, ponad 100 udostępnień oraz ponad 300 komentarzy. Wśród nich (1, 2) przeczytamy szereg wiadomości, które wskazują, że zdjęcie Wayne’a Rooneya nie jest prawdziwe, np. [pisownia oryginalna]: „Żarty żartami ale mogliście dać prawdziwe zdjęcie”. Chwilę po publikacji zestawienia również sam profil The Gragas – Informacje Sportowe w komentarzach do wpisu zadał odbiorcom pytanie [pisownia oryginalna]: „Daliście się nabrać?”.
Zdjęcia piłkarzy – jedno prawdziwe, drugie przerobione
Zastosowanie techniki wstecznego/odwróconego wyszukiwania obrazem (ang. reverse image search) do weryfikacji zamieszczonych zdjęć może doprowadzić nas do dwóch wniosków. Pierwszy z nich dotyczy fotografii Cristiano Ronaldo: piłkarz zamieścił zdjęcie na swoim profilu na Facebooku przy okazji promocji perfum firmowanych jego nazwiskiem.
Drugi wniosek możemy wyciągnąć po odwróconym wyszukiwaniu zdjęcia Wayne’a Rooneya. To przeróbka, która powstała na bazie prawdziwego zdjęcia piłkarza. Niezmodyfikowaną fotografię znajdziemy m.in. w artykule brytyjskiego tabolidu „Daily Mail”. Oryginalną publikację zdjęcia można przypisać sportowej stacji telewizyjnej Sky Sports, która zamieściła fotografię we wpisie na portalu X pod koniec września br.
Po porównaniu obu materiałów zauważymy, że twarz Wayne’a Rooneya, obecnie głównego trenera angielskiego klubu piłkarskiego Plymouth Argyle, została specjalnie postarzona. W stosunku do rzeczywistego wyglądu piłkarza, w przeróbkach (1, 2) przedłużono brodę, podkreślono zaczerwienienie skóry, zaokrąglono twarz, a także dodano więcej siwizny i łysiny. Po zestawieniu oryginalnego zdjęcie z jego zmodyfikowaną wersją można zauważyć także pozostałości po obróbce graficznej. W okolicach twarzy widoczne są smugi czy różnice ostrości, których nie ma na prawdziwej fotografii.
Weryfikacja obrazów zwiększa odporność na mylne przekazy
O modyfikacji prawdziwego wizerunku angielskiego piłkarza pisał także austriacki portal zajmujący się weryfikacją informacji: Mimikama. W artykule na ten temat zwrócono uwagę, że na przykładzie zdjęcia Wayne’a Rooneya widać, jak szybko można modyfikować obrazy w celu uzyskania określonego efektu i przedstawienia wybranych osób w zupełnie innym świetle.
Metoda wstecznego wyszukiwania obrazem wielokrotnie pozwoliła nam zweryfikować fałszywe informacje na łamach Demagoga. Technika ta umożliwia ustalenie m.in. pierwotnych wersji czy oryginalnego kontekstu materiałów cyfrowych. Stanowi ona ważne narzędzie umiejętnego korzystania z mediów i pozwala na obronę przed dezinformacją.
Więcej o zastosowaniach techniki odwróconego wyszukiwania obrazu przeczytasz w innych naszych analizach (np. 1, 2, 3).
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter
POLECANE DLA CIEBIE
