Obalamy fałszywe informacje pojawiające się w mediach społecznościowych oraz na portalach internetowych. Odwołując się do wiarygodnych źródeł, weryfikujemy najbardziej szkodliwe przykłady dezinformacji.
Ten artykuł ma więcej niż 3 lata. Niektóre dane mogą być nieaktualne. Sprawdź, jak zmieniała się metodologia i artykuły w Demagogu.
Zaszczepieni na Florydzie produkują nowe warianty wirusa? Fake news!
Fake news na temat szczepień przeciwko COVID-19.
Ten artykuł ma więcej niż 3 lata. Niektóre dane mogą być nieaktualne. Sprawdź, jak zmieniała się metodologia i artykuły w Demagogu.
Zaszczepieni na Florydzie produkują nowe warianty wirusa? Fake news!
Fake news na temat szczepień przeciwko COVID-19.
Na obserwowanej przez ponad 26 tys. osób stronie Free Media opublikowano 29 maja post, który szerzy dezinformacje na temat szczepień przeciw COVID-19.
W poście czytamy, że:
„(1) Zaszczepieni ludzie produkują »nowe warianty« i chorują.
(2) Osoby, które nie zostały zaszczepione, pozostają zdrowe.
(3) Z tego powodu pierwsze sklepy w Palm Beach (na Florydzie) nie pozwalają już zaszczepionym osobom wchodzić do różnych sklepów czy fryzjerów”.
Do posta dołączono film, w którym właścicielka salonu fryzjerskiego Jazmina Adler wyjaśnia powody decyzji o zamknięciu swojego biznesu dla osób zaszczepionych przeciw COVID-19.
Do 12 czerwca post został udostępniony ponad 650 razy. Dodatkowo zareagowało na niego 600 użytkowników Facebooka. Niektórzy internauci uwierzyli w te informacje. „Tak musi być zdrowych myślących ludzi trzeba odseparować od słabych i zakażonych ludzi którzy woleli wziąć eksperyment” – czytamy w jednym z komentarzy. „No to będzie cyrk , teraz będą sprzedawać szczepionkę na szczepionkę” – czytamy w innym. Jeden z internautów zwrócił – zresztą zgodnie z prawdą – uwagę na fakt, że wydarzenie przedstawione w materiale wideo nie dotyczy USA, lecz Australii.
Jak już wspomniano na początku tekstu, post zawiera trzy informacje, z których żadna nie jest prawdziwa. Kolejno przyjrzyjmy się każdej z nich.
Szczepionki na COVID-19 nie są źródłem nowych mutacji SARS-CoV-2
Zacznijmy od informacji z posta, że – rzekomo – zaszczepieni ludzie produkują „nowe warianty” i chorują.
Nie jest to prawdą. Teoria ta jest sprzeczna z rzeczywistością, ponieważ koronawirus SARS-CoV-2 nie zaczął mutować od czasu rozpoczęcia szczepień przeciw COVID-19, lecz wcześniej. Różne mutacje wirusa pojawiały się już od momentu powstania patogenu (co jest naturalne dla każdego wirusa), choć nie wszystkie z nich były istotne pod względem epidemicznym, gdyż nie wiązały się np. z większą transmisją czy większą śmiertelnością. Większą uwagę świata zwróciły dopiero nowe, bardziej groźne warianty, w tym B.1.1.7 (tzw. wariant brytyjski), B.1.351 (tzw. wariant afrykański) oraz brazylijska mutacja P.1 (tzw. wariant brazylijski).
Pierwszy z wymienionych wariantów (B.1.1.7) może wiązać się ze zwiększoną transmisją i potencjalnie większą śmiertelnością. Istnieją obawy, że warianty afrykański (B.1.351) i brazylijski (P.1) są – w przypadku niektórych zakażonych – bardziej zaraźliwe i być może bardziej odporne na działanie szczepionek, co mogłoby zmniejszać skuteczność preparatów. Żadna z mutacji nie powstała jednak po rozpoczęciu masowych szczepień, lecz przed ich rozpoczęciem.
Więcej na ten temat piszemy w naszej analizie zatytułowanej „Nowe mutacje SARS-CoV-2 pojawiły się przez szczepionki? Fake news!”.
Szczepienia przyczyniają się do wzrostu liczby chorych? Fake news!
Nie istnieją żadne potwierdzone dane, że szczepionki przeciw COVID-19 przyczyniają się do depopulacji i chorób. Jest wręcz przeciwnie – szczepionki mogą uchronić wiele ludzi przed ciężkim przebiegiem choroby (a także potencjalnymi powikłaniami), jak i zgonem, który związany byłby z zachorowaniem na COVID-19.
Nie jest prawdą, co czytamy w poście, że „osoby, które nie zostały zaszczepione pozostają zdrowe”. Wystarczy spojrzeć na zależność między rosnącą liczbą szczepień a spadkiem zakażeń i zgonów z powodu COVID-19.
W praktyce szczepionki przyczyniają się do spadku zakażeń i zgonów. Szczepienia przeciw COVID-19 dają widoczne korzyści, co można zaobserwować na przykładzie Izraela, gdzie do tej pory (na dzień 13.06.2021 roku) pełną szczepionkę przeciw COVID-19 otrzymało 59,4 proc. mieszkańców.
Obecnie dziennie notuje się tam od kilku do kilkunastu przypadków zakażeń, obserwowane są tylko pojedyncze zgony. Jest to uwypuklone, tym bardziej że w państwach sąsiednich, takich jak Jordania, Liban i Arabia Saudyjska, które nie są na tak zaawansowanym etapie szczepień, dziennie notuje się tych zakażeń i zgonów znacznie więcej.
Spadek zakażeń i zgonów to niejedyny przejaw skuteczności szczepień w Izraelu. Osoby starsze to grupa w najwyższym stopniu narażona na ciężki przebieg COVID-19. Na podstawie danych z Izraela można zauważyć, że w przypadku owej grupy wiekowej (60+), w której szczepienia rozpoczęły się najwcześniej, z czasem wskaźnik hospitalizacji stał się niższy niż w przypadku osób poniżej 60. roku życia, które nie zostały w pełni zaszczepione. W warunkach bez szczepień taka sytuacja nie byłaby osiągalna. To właśnie jest przejawem skutecznej ochrony, nabytej dzięki szczepieniom przeciw COVID-19.
Nie, sklepy na Florydzie nie są zamknięte dla zaszczepionych. To incydent z Australii
Sprawie zamkniętych na Florydzie sklepów dla zaszczepionych przeciw COVID-19 klientów przyglądaliśmy się w analizie zatytułowanej „Sklepy na Florydzie zamknięte dla zaszczepionych? Fake news!”. Warto przypomnieć, że wydarzenie to – zgodnie z sugestią, którą znajdziemy w komentarzu pod omawianym postem – miało miejsce w Palm Beach, ale nie w USA, lecz w Australii.
Yazmina Jade Adler to właścicielka salonu kosmetycznego znajdującego się we wschodniej Australii. Kobieta zdecydowała się zamknąć swój biznes dla osób zaszczepionych. Powody swojej decyzji fryzjerka podała m.in. w poście, w którym zamieściła szereg fałszywych informacji, m.in. że szczepionki mRNA są dopuszczone do obiegu rzekomo bez wcześniejszych testów, a ich użycie powoduje skutki uboczne. Wśród nich autorka posta wymieniła nietypowe objawy w cyklu menstruacyjnym, jak obfite krwawienie. W wystąpieniu telewizyjnym dla Sky News Australia sugerowała, że mogą być one zaraźliwe dla osób niezaszczepionych.
Decyzja właścicielki salonu kosmetycznego spotkała się z krytyką specjalistów, a z informacji publikowanych w najważniejszych australijskich mediach wynika, że działania Yazminy Jade Adler, wbrew sugestiom z omawianego postu, nie zyskały dotychczas naśladowców w australijskim Palm Beach.
Podsumowanie
Post opublikowany na fanpage’u Free Media zawiera fałszywe informacje na temat szczepień przeciw COVID-19. Zaszczepieni ludzie nie produkują „nowych wariantów” koronawirusa, co już wielokrotnie weryfikowaliśmy, np. w analizie dot. Luca Montagniera. Dodatkowo przytoczone w poście incydentalne wydarzenie nie miało miejsce na Florydzie w USA, lecz w Australii.
Odpowiedzi na wiele pytań związanych ze szczepionkami znajdują się w naszym raporcie „Cała prawda o szczepieniach na COVID-19”. Zweryfikowane przez nas fake newsy na temat szczepień przeciw COVID-19 można znaleźć również w zestawieniu pt. „Szczepionki – zestawienie fałszywych informacji. Sprawdź, jaka jest prawda!”. Z rzetelną wiedzą na temat szczepionek przeciw COVID-19 można zapoznać się w białej księdze szczepień przeciw COVID-19 pt. „Szczepienia przeciw COVID-19. Innowacyjne technologie i efektowność”, autorstwa inicjatywy Nauka Przeciw Pandemii.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter