[Konkret 78.] Uzyskanie pieniędzy z funduszy unijnych
[Konkret 78.] Uzyskanie pieniędzy z funduszy unijnych
Uzyskamy pieniądze z funduszy unijnych i wrócimy do grupy decyzyjnej w instytucjach UE.
Pierwszy wniosek zaakceptowany
15 grudnia rząd złożył wniosek o wypłacenie środków z Krajowego Planu Odbudowy (KPO). Jak poinformowała minister funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz w ramach tego wniosku do Polski mają trafić środki o wartości 7 mld euro. 2,8 mld ma pochodzić z części dotacyjnej, a 4,2 mld z pożyczek.
Na stronie rządu podano, że wypłaty tych środków należy spodziewać się w kwietniu 2024 roku. Ocena tego wniosku przez Komisję Europejską miała potrwać ok. 2,5 miesiąca, a procedura opiniowania przez komitety Komisji – ok. 1 miesiąca.
Tak też się stało. Dokładnie 15 kwietnia do Polski wpłynęła pierwsza płatność na realizację KPO. Otrzymaliśmy 27 mld zł, co było największym jednorazowym przelewem w historii naszego członkostwa w UE.
Polska może liczyć na ponad 260 mld zł z KPO
Polska może liczyć na kolejne środki z UE. We wrześniu rząd złożył drugi i trzeci wniosek na wypłatę środków z KPO. Wstępna ocena KE jest pozytywna, co oznacza, że kolejne środki mogą trafić do Polski w grudniu.
Kolejne dwa wnioski powinny zostać złożone jeszcze w 2024 roku. Po dwa wnioski Polska powinna złożyć w roku 2025 i 2026. Łącznie z KPO, w jego zrewidowanej wersji, Polska ma szansę otrzymać środki o wartości 59,8 mld euro (261,4 mld zł), z czego 25,3 mld euro (110,4 mld zł) w postaci dotacji i 34,5 mld euro (151 mld zł) w formie preferencyjnych pożyczek.
Rewizja KPO za rządów PiS
Przed końcem 2023 roku minister funduszy i polityki regionalnej poinformowała, że do Polski wpłynęło 5 mld euro z programu RePowerEU, należącego do środków przewidzianych w ramach KPO.
– Przeznaczymy te fundusze na zielone inwestycje w tanią, zieloną energetykę w bardzo różnych obszarach. To są inwestycje w OZE, a także w zeroemisyjny transport, w sieci energetyczne zwłaszcza na obszarach wiejskich i małomiejskich. – przekazała minister Pełczyńska-Nałęcz.
O te dodatkowe 5 mld euro z pożyczek w ramach rewizji KPO, jak wyjaśnialiśmy w naszych analizach (1,2,3), Polska zawnioskowała w marcu 2023 roku, a więc jeszcze za rządów PiS. Następnie w sierpniu ówczesny minister funduszy i polityki regionalnej złożył formalny wniosek o rewizję KPO.
Polska spełniła kamienie milowe
Jak zaznaczało poprzednie kierownictwo Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej wypłata ponad 5 mld euro zaliczek na program RePowerEU nie zależała od spełnienia żadnych kamieni milowych przez Polskę.
Jednocześnie Komisja Europejska podkreślała, że wypłata kolejnych środków już od ich spełnienia jest uzależniona. Te zdaniem KE zostały wypełnione, dlatego w kwietniu 2024 do Polski wpłynęła pierwsza transza.
Fundusze strukturalne także pod znakiem zapytania
Na znacznie większe pieniądze niż z KPO Polska może liczyć w ramach funduszy strukturalnych. To pięć różnych funduszy na rzecz wsparcia spójności gospodarczej, terytorialnej i społecznej państw Unii. Jak wyjaśniało redakcji OKO.press biuro prasowe KE ich wypłata jest również zależna od spełnienia różnych warunków, w tym np. zapewniania prawa do bezstronnego sądu.
Katarzyna Pełczyńska informowała 19 stycznia, że ma potwierdzenie od Komisji – Polska spełnia warunki niezbędne do wypłaty 76 mld euro z funduszy strukturalnych. Okazuje się, że dwa dni wcześniej rząd wysłał do Komisji informację, iż te warunki spełnia, jednak KE ma jeszcze trzy miesiące na ocenę tej informacji.
Z końcem lutego KE wydała komunikat, w którym stwierdziła, że Polska spełnia warunki wynikające z Karty Praw Podstawowych. W ten sposób potwierdziła, że do Polski trafią środki z funduszy europejskich w wysokości ponad 76 mld euro.
Wnioski w sprawie płatności zostały wysłane przez Polskę w grudniu 2024 roku.
Podsumowanie
Rząd zyskał pozytywną opinię Komisji Europejskiej w sprawie realizacji kamieni milowych i spełniania standardów praworządności. Komisja Europejska zgodziła się na wypłatę środków z Krajowego Planu Odbudowy. Polska może się starać także o pieniądze z funduszy strukturalnych.
Na tej podstawie oceniamy obietnicę jako zrealizowaną.
Wspieraj niezależność!
Wpłać darowiznę i pomóż nam walczyć z dezinformacją, rosyjską propagandą i fake newsami.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter