Centralny Port Komunikacyjny – za i przeciw

Zgodnie z przyjętą przez rząd w 2017 roku Koncepcją Centralnego Portu Komunikacyjnego ma on uczynić z aglomeracji warszawsko-łódzkiej najlepiej skomunikowane miejsce w Europie Środkowo-Wschodniej. 

Polityk PiS Patryk Jaki zwracał niegdyś uwagę, że może się on stać szansą dla rozwoju ruchu cargo w Polsce. Z prognozy Międzynarodowego Zrzeszenia Przewoźników Powietrznych (IATA) wynika, że może być on odciążeniem dla Lotniska Chopina w Warszawie, którego przepustowość powoli się kończy.

Z drugiej strony były członek zarządu CPK Piotr Małolepszak stwierdził, że nie mamy na takie przedsięwzięcie odpowiednich kadr. Z kolei wójt okolicznej gminy Baranów podkreślała, że projekt wzbudza obawy wśród okolicznych mieszkańców co do ich przyszłości.

Koalicja Obywatelska obiecała więc zatroszczyć się o lokalne społeczności i zrewidować ten projekt.

Zmiany w zarządzie spółki

17 stycznia 2024 roku pełnomocnik rządu ds. CPK Maciej Lasek odwołał dotychczasową radę nadzorczą spółki. W skład nowej rady zostali powołani m.in. Andrzej Ilkow i Adam Sanocki.

Marcin Horała, poprzedni pełnomocnik, zauważył, że Andrzej Ilkow udzielał się jako ekspert ruchu „Nie dla CPK”. W rzeczywistości w internecie istnieje ślad jednej rozmowy w której brał udział wśród krytyków tego projektu. Z kolei Adam Sanocki, jak zauważył Marcin Horała, jest fundatorem fundacji, której prezesem był Maciej Lasek.

19 stycznia nowa rada nadzorcza CPK odwołała dwóch członków zarządu, w tym samego prezesa. W kwietniu został nim Filip Czernicki, pracujący w przeszłości m.in. nad rozbudową Lotniska Chopina.

Nowy pełnomocnik mówi o nowej polityce

Maciej Lasek w mediach społecznościowych ogłaszał zmiany w radzie nadzorczej i zarządzie CPK jako rozpoczęcie zupełnie nowego podejścia. Zgodnie z jego deklaracjami, od o projekcie mają decydować nie „partyjni działacze”, lecz specjaliści.

Z kolei w rozmowie z WNP.pl zapowiadał przygotowanie nowej polityki rozwoju lotnictwa cywilnego w Polsce. Wstępnie mówił też o budowie zamiast jednego megaportu dwóch duoportów.

Problemy z audytami zewnętrznymi

Obiecanych audytów zewnętrznych nie udało się zrealizować. Przykładowo, w lutym unieważniono audyt harmonogramów dla części lotniskowej i kolejowej. W marcu spółka poinformowała, że nie rozstrzygnęła przetargu na audyt finansowy i będzie kontynuować go siłami własnymi, biura pełnomocnika i konsultantów. 

Nie udało się wtedy także z audytem poziomu zatrudnienia i wynagrodzeń. Z kolei w czerwcu unieważniono przetarg na audyt tzw. innych projektów (m.in. Airport City, Cargo City i zagospodarowania terenu po Lotnisku Chopina).

Trwa audyt wewnętrzny

Równolegle w samej spółce prowadzony był audyt wewnętrzny. Maciej Lasek zapowiedział 7 marca, że w ciągu trzech tygodni (a więc na koniec marca) poznamy jego wyniki. Potwierdza to komunikat na stronie spółki.

3 kwietnia 2024 roku spółka przekazała raporty z wewnętrznych audytów do Biura Pełnomocnika ds. CPK. Maciej Lasek tłumaczył, że są one przedmiotem analiz biura. Na ich podstawie do premiera miały trafić rekomendacje.

Trójskok w nowoczesność

Pod koniec czerwca 2024 roku kilka słów o wynikach audytów mogliśmy przeczytać na stronie Ministerstwa Infrastruktury. Mowa tam o „szeregu nieprawidłowości (…) szczególnie pod względem finansowym” i opóźnieniach.

To właśnie w czerwcu premier Donald Tusk przedstawił projekt „trójskoku w nowoczesność” – kluczowych założeń dla rozwoju sieci komunikacyjnej. Składa się on z trzech elementów: rozbudowy sieci szybkiej kolei, rozwijania regionalnych lotnisk i rozwój Polskich Linii Lotniczych LOT.

Nowy plan uwzględnia także budowę CPK. Ma ona zostać zakończona do 2030 roku. Dwa lata później do lotniska w Baranowie ma przenieść się ruch komercyjny z Lotniska Chopina. Funkcja warszawskiego lotniska ma wtedy „ulec zmianie”.

Do wywłaszczeń nie doszło

W 100 konkretach zapowiedziano również zatrzymanie wywłaszczeń związanych z CPK. Ta część nie została spełniona, ponieważ tych wywłaszczeń nigdy nie rozpoczęto.

W innej analizie wyjaśnialiśmy, że w ramach pierwszego etapu projektu CPK nie przewidywano wywłaszczeń, a wszystkie grunty nabyto w ramach Programu Dobrowolnych Nabyć. Dopiero na późniejszym etapie inwestycji tereny, których nie udało się wykupić w ramach PDN, miały podlegać wywłaszczeniom (s. 53). 

Projekt jest dopiero weryfikowany

Faktycznie podjęto działania mające na celu zweryfikowanie projektu CPK. Ogłoszono przetargi na audyty zewnętrzne – jednak bez skutku. Przeprowadzono za to audyt wewnętrzny.

Zarówno wywłaszczenia, jak i sprzedaż Lotniska Chopina nie zostały powstrzymane, ponieważ obu tych inicjatyw nawet nie podjęto. W świetle zaproponowanego w czerwcu planu „trójskoku w nowoczesność” los tego lotniska jest jednak niepewny.

Na tej podstawie obietnicę oceniamy na częściowo zrealizowaną.

Wspieraj niezależność!

Wpłać darowiznę i pomóż nam walczyć z dezinformacją, rosyjską propagandą i fake newsami.

Wpłacam