Obietnica utworzenia Centrum Współpracy Polska-Wschód znalazła się w programie Prawa i Sprawiedliwości z 2014 roku. W ocenie partii, powinno ono „stać się miejscem systemowej wymiany kulturalnej między narodami zamieszkującymi tę (wschodnią) część Europy”. Projekt miał również służyć jako element polskiej polityki zagranicznej.

9 listopada 2018 roku została uchwalona ustawa, która przekształciła istniejący dotychczas Instytut Europy Środkowo-Wschodniej w Instytut Europy Środkowej. Reforma polegała przede wszystkim na zmianie zmiana formuły prawnej jednostki z instytutu badawczego na państwową osobę prawną.

Ustawowe zadania Instytutu obejmują:

• prowadzenie działalności analitycznej wspierającej działania polityczne na rzecz budowania współpracy z państwami Europy Środkowej i Europy Środkowo-Wschodniej;
• prowadzenie badań naukowych w dziedzinie nauk społecznych i humanistycznych;
• współpracę z krajowymi i zagranicznymi jednostkami akademickimi, naukowymi, analitycznymi i organizacjami społecznymi;
• promocję polskiej myśli społecznej w zakresie stosunków międzynarodowych, współpracy międzynarodowej oraz polityki zagranicznej i historycznej;
• prezentowanie wyników badań poprzez organizowanie seminariów i konferencji;
• upowszechnianie wiedzy o stanie i procesach zmian sytuacji międzynarodowej oraz rozwoju stosunków międzynarodowych, ze szczególnym uwzględnieniem państw Europy Środkowej i Europy Środkowo-Wschodniej;
• prowadzenie działalności wydawniczej, zwłaszcza naukowej, oraz organizowanie szkoleń.

Nie koncentrują się one więc na prowadzeniu aktywnej wymiany kulturalnej z krajami Wschodu, o czym mowa jest w obietnicy.

Instytut Europy Środkowej publikuje wyniki prowadzonych badań i analiz w formie Komentarzy IEŚ, serii Prace IEŚ oraz IEŚ Policy Papers (w jęz. angielskim), a także monografii dotyczących zarówno historii Europy Środkowej i Wschodniej, jak i zagadnień współczesnej sytuacji politycznej, społecznej, gospodarczej i kulturowej państw i społeczeństw regionu. Ponadto Instytut wydaje czasopismo „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej”. W myśl idei utworzenia Centrum Współpracy Polska-Wschód wpisują się pewne obszary działalności Polskiej Fundacji Narodowej oraz Fundacji Solidarności Międzynarodowej.

Pierwsza została założona w roku 2016 przez 17 spółek skarbu państwa i ma za zadanie promować polską kulturę, historię, przyrodę oraz sukcesy w nauce. Wśród jej działań ukierunkowanych stricte na Europę Środkowo-Wschodnią możemy wymienić przede wszystkim wsparcie konferencji „Przywracanie zapomnianej historii”.

Drugi z wymienionych podmiotów utworzono w roku 1997 z inicjatywy prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego. FSM wspiera niezależne media, demokrację (w tym demokrację lokalną), organizacje broniące praw człowieka w krajach przechodzących transformację systemową oraz społeczeństwach, które ze względu na system polityczny nie mają możliwości współdecydowania o własnym losie”.

FSM w swojej działalności jest ukierunkowana na Wschód, szczególnie odznacza się dużą aktywnością w państwach byłego ZSRR. Działa lub działała na Białorusi, Ukrainie, Gruzji, Mołdawii, Armenii, Azerbejdżanie, Tadżykistanie i Kirgistanie, a także w Tunezji oraz Mjanmie.

Główny obszar działalności Fundacji stanowią obecnie cztery państwa:

• Białoruś – fundacja wspiera projekty polskich organizacji pozarządowych oraz realizuje własne projekty dotyczące demokratyzacji (wsparcie niezależnych mediów, organizacji działających na rzecz praw człowieka czy instytucji wspierających rozwój społeczeństwa obywatelskiego)
• Ukraina – wsparcie reformy samorządowej, pomoc niezależnym mediom, przygotowywanie ukraińskich dziennikarzy do informowania o Umowie stowarzyszeniowej Ukrainy z Unią Europejską, działania na rzecz poprawy infrastruktury i wyposażenia ośrodków kształcenia dzieci z rodzin przesiedlonych ze wschodniej Ukrainy w wyniku trwających tam działań wojennych, wsparcie rodzin Niebiańskiej Sotni i osób poległych w walkach na Donbasie.
• Mołdawia – prowadzenie Centrum Informacyjnego dla Władz Lokalnych, wsparcie rozwoju lokalnego, pilotaż lokalnych inicjatyw rozwojowych, w tym działań na rzecz rozwoju mikro- i małej przedsiębiorczości.
• Gruzja – dofinansowanie projektów zgłaszanych przez polskie organizacje pozarządowe. Obejmowały takie obszary tematyczne jak: wsparcie dla mediów (szczególnie lokalnych i regionalnych), edukacja obywatelska, partycypacja społeczna, promocja wolontariatu i mediacji, wsparcie samorządów we wdrażaniu budżetów partycypacyjnych)

Centrum Współpracy Polska-Wschód ostatecznie nie zostało utworzone. Nie trwają również żadne prace legislacyjne na rzecz jego powołania.

Wspieraj niezależność!

Wpłać darowiznę i pomóż nam walczyć z dezinformacją, rosyjską propagandą i fake newsami.

Wpłacam