Strona główna Wypowiedzi Ile Polska przeznacza na naukę? Polskie wydatki na tle UE

Ile Polska przeznacza na naukę? Polskie wydatki na tle UE

Ile Polska przeznacza na naukę? Polskie wydatki na tle UE

Michał Szczerba

Poseł
Platforma Obywatelska

Bardziej bulwersuje sprawa NCBR [Narodowego Centrum Badań i Rozwoju – przyp. Demagog]. […] W Polsce wydaje się 1 proc. PKB na naukę. W innych krajach Unii Europejskiej – 3 proc. I oni nawet z tego jednego procenta na naukę, na transformację, na innowacje, postanowili […] okraść polskich przedsiębiorców.

Poranek Radia TOK FM, 17.10.2023

Manipulacja

Wypowiedź uznajemy za manipulację, gdy zawiera ona informacje wprowadzające w błąd lub naginające/przeinaczające fakty, w szczególności poprzez:

  • pominięcie ważnego kontekstu,  
  • wykorzystywanie poprawnych danych do przedstawienia fałszywych wniosków,  
  • wybiórcze wykorzystanie danych pasujących do tezy (cherry picking), 
  • używanie danych nieporównywalnych w celu uzyskania efektu podobieństwa lub kontrastu,  
  • wyolbrzymienie swoich dokonań lub umniejszenie roli adwersarza, 
  • pozamerytoryczne sposoby argumentowania.

Sprawdź metodologię

Poranek Radia TOK FM, 17.10.2023

Manipulacja

Wypowiedź uznajemy za manipulację, gdy zawiera ona informacje wprowadzające w błąd lub naginające/przeinaczające fakty, w szczególności poprzez:

  • pominięcie ważnego kontekstu,  
  • wykorzystywanie poprawnych danych do przedstawienia fałszywych wniosków,  
  • wybiórcze wykorzystanie danych pasujących do tezy (cherry picking), 
  • używanie danych nieporównywalnych w celu uzyskania efektu podobieństwa lub kontrastu,  
  • wyolbrzymienie swoich dokonań lub umniejszenie roli adwersarza, 
  • pozamerytoryczne sposoby argumentowania.

Sprawdź metodologię

  • Jak wynika z danych Eurostatu, w 2022 roku w Polsce na rozwój i badania z pieniędzy publicznych zostało przeznaczone 0,4 proc. PKB. Wynik ten usytuował nasze państwo na 19 miejscu w UE.
  • Najwięcej z publicznych pieniędzy na badania i rozwój przekazali Niemcy (1,1 proc. PKB) a najmniej – Rumuni (0,12 proc. PKB). Średnia Unijna wynosiła 0,74 proc. PKB.
  • W przypadku wydatków ogólnych (czyli prywatnych i publicznych) na badania i rozwój, w 2021 roku Polska wydała 1,432 proc. PKB.
  • Po doliczeniu prywatnych środków tylko cztery kraje wydały ponad 3 proc. PKB: Szwecja (3,402 proc.), Austria (3,256 proc.) i Niemcy (3,129 proc.). Średnia Unijna wynosiła 2,272 proc. PKB.
  • Michał Szczerba na podstawie prawdziwych danych (wydatków ogólnych na badania i rozwój) wyciąga fałszywe wnioski. Dane o wydatkach ogólnych odnosi do wydatków publicznych, które w rzeczywistości są mniejsze zarówno dla Polski, jak i innych państw UE. Na tej podstawie wypowiedź oceniamy jako manipulację.

Posłowie przyszłego rządu zapowiadają rozliczenia polityczne

Mimo że nie znamy jeszcze składu przyszłego rządu, to posłowie Koalicji Obywatelskiej zapowiadają rozliczenie rządów PiS. Zapowiedzi te znalazły się także na liście 100 konkretów Koalicji Obywatelskiej

O potrzebie rozliczeń mówił także podczas audycji w radiu Tok FM poseł Platformy Obywatelskiej Michał Szczerba. Odnosił się przy tym do afery Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Przedstawił przy tym także, jak polskie wydatki na naukę wyglądają na tle państw Unii Europejskiej.

Te same dane Szczerba przekazał kilka dni wcześniej podczas konferencji prasowej po kontroli poselskiej w Narodowym Centrum Badań i Rozwoju. Wówczas precyzyjnie odniósł się do wydatków „na polską naukę, na rozwój, na innowacje”. Z tego powodu w ocenie wypowiedzi bierzemy pod uwagę wydatki tylko na naukę i rozwój.

Publiczne wydatki na badania i rozwój mniejsze niż 1 proc.

Dane na temat wydatków na badania i rozwój znajdziemy w Europejskim Urzędzie Statystycznym, czyli Eurostacie. Wynika z nich, że w 2022 roku z pieniędzy publicznych w Polsce zostało przeznaczone na ten cel 0,4 proc. PKB. Wynik ten usytuował nas na 19. miejscu w UE (spośród 27 państw).

Spośród państw UE jedynie Niemcy przeznaczyły ponad 1 proc. PKB na badania i rozwój. Najmniej z kolei wydała Rumunia (0,12 proc.). Średnia unijna wyniosła 0,74 proc.


Wydatki ogólne na rozwój i badania przekraczają 1 proc.

Sytuacja wygląda nieco inaczej, jeśli spojrzymy na wydatki na rozwój ogólnie (czyli do wydatków publicznych doliczymy także prywatne). W tym wypadku w 2021 roku w Polsce na rozwój i badania zostało przeznaczone 1,432 proc. PKB, co dało nam 16 miejsce w UE.

Średnia Unijna w tej kategorii wyniosła 2,272 proc. PKB. Najwięcej wydali Belgowie (3,43 proc.). Powyżej 3 proc. PKB na ten cel przeznaczyli jeszcze Szwedzi (3,402 proc.), Austriacy (3,256 proc.) i Niemcy (3,129 proc.). Najmniej wydali Rumuni (0,473 proc.). 

Wydatki na naukę wynoszą prawie 5 proc.

W Eurostacie znajdziemy również dane na temat wydatków publicznych na edukację. Wynika z nich, że w 2021 roku publiczne wydatki na edukację w Polsce wynosiły 4,9 proc. PKB.

Wynik ten usytuował Polskę na 16 miejscu w Unii Europejskiej. Najwięcej na edukację przeznaczają Szwedzi (6,6 proc.), Belgowie (6,3 proc.) i Duńczycy (6 proc. ). Najmniej z kolei wydają Irlandczycy (3 proc.), Rumuni (3,2 proc.) i Włosi (4,1 proc.).

1 proc. PKB idzie na edukację wyższą

danych OECD wynika, że w 2020 roku wydatki publiczne na edukację wyższą w Polsce wynosiły 1 proc. PKB. Wynik ten sklasyfikował nasz kraj na 10 miejscu w UE. Najwięcej wydali Austriacy (1,6 proc.), a najmniej Luksemburczycy (0,4 proc.).

OECD udostępnia także dane dotyczące wydatków publicznych na edukację od podstawowej do wyższej. W tej kategorii Polska w 2020 roku przeznaczyła 4 proc. PKB. Najwięcej wydali Belgowie (5,6 proc.), a najmniej – Rumuni (2,6 proc.).

*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter

Pomóż nam sprawdzać, czy politycy mówią prawdę.

Nie moglibyśmy kontrolować polityków, gdyby nie Twoje wsparcie.

Wpłać

Dowiedz się, jak radzić sobie z dezinformacją w sieci

Poznaj przydatne narzędzia na naszej platformie edukacyjnej

Sprawdź!