Wypowiedź Anny Zalewskiej oceniamy jako prawdziwą, ponieważ przytoczone przez nią dane potwierdzają statystyki Eurostatu oraz Ministerstwa Edukacji Narodowej.

Średnia wieku nauczycieli

W sierpniu 2019 roku dwoje posłów – Kamila Gasiuk-Pihowicz (Nowoczesna) i Artur Gierada (Platforma Obywatelska) – złożyło w Sejmie interpelację do ministra edukacji narodowej w sprawie średniej wieku kadry nauczycielskiej w polskich szkołach, w której zapytali o dane na temat „grup wiekowych” pracowników szkół podstawowych i ponadpodstawowych. W odpowiedzi Ministerstwo zaznaczyło, że nie opracowuje danych na ten temat, podało jednak przykładowe średnie wieku nauczycieli. W roku szkolnym 2017/2018 średnia ta wyniosła 43,9 lat (dla kobiet 43,7 lat, dla mężczyzn 45,2 lat), rok później wzrosła natomiast do 44,1 lat (dla kobiet 43,9 lat, dla mężczyzn 45,4 lat). Dane za rok szkolny 2019/2020 nie są znane.

Zgodnie z art. 28 ustawy o systemie informacji oświatowej dane identyfikacyjne odnoszące się do nauczycieli obejmują: imię, nazwisko i numer PESEL, a w przypadku nauczyciela nieposiadającego numeru PESEL – imię (imiona), nazwisko, płeć, datę urodzenia, serię i numer paszportu lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość oraz kraj pochodzenia.

Szczegółowe informacje na temat tego, jakie dane o nauczycielach gromadzone są w systemie informacji oświatowej (SIO), znajdują się w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 sierpnia 2019 roku w sprawie szczegółowego zakresu danych dziedzinowych gromadzonych w systemie informacji oświatowej oraz terminów przekazywania niektórych danych do bazy danych systemu informacji oświatowej. SIO to baza danych zawierająca informacje dotyczące m.in. liczby pracujących nauczycieli i formy ich zatrudnienia, wykształcenia nauczycieli, rodzaju i wymiaru prowadzonych przez nich zajęć, awansów zawodowych, a także wysokości wynagrodzenia.

Zgodnie z art. 66 ustawy o systemie informacji oświatowej nieodpłatnie raporty z SIO pozyskiwać mogą:

• szkoły i placówki oświatowe, a także inne jednostki wykonujące zadania z zakresu oświaty,
• organy administracji rządowej w zakresie wykonywanych zadań,
• ogólnopolskie organizacje jednostek samorządu terytorialnego, których przedstawiciele wchodzą w skład Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego,
• regionalne izby obrachunkowe,
• Główny Urząd Statystyczny.

Inne podmioty, jeśli chcą pozyskać dane z SIO, muszą uiścić opłatę. Cennik dostępny jest na stronie Ministerstwa Edukacji Narodowej.

Ilu mamy nauczycieli po 60. roku życia?

Dane na temat grup wiekowych pracowników szkół w Europie zbierane są przez Eurostat. W 2018 roku (najnowsze dostępne dane) w Polsce zatrudnionych było łącznie 511 881 nauczycieli, w tym:

• 283 469 w szkołach podstawowych (kategoria „Primary education”),
• 86 459 w gimnazjach („Lower secondary education”),
• 141 953 w szkołach średnich („Upper secondary education”).

Statystyka nie obejmuje nauczycieli wychowania przedszkolnego. W szkołach podstawowych 2 lata temu pracowało 7 995 nauczycieli pomiędzy 60. a 64. rokiem życia, a także 1 812 powyżej 65 lat – łącznie 9 807 osób. Gimnazja zatrudniały 3 073 nauczycieli w wieku od 60 do 64 lat i 824 nauczycieli po 65. roku życia, czyli w sumie 3 897 pracowników. Statystyki dla szkół średnich prezentowały się następująco: 9 285 nauczycieli pomiędzy 60. i 64. rokiem życia, 4 268 nauczycieli po 65. roku życia, łącznie 13 553 osób. W sumie polskie szkoły w 2018 roku zatrudniały 27 257 nauczycieli, których wiek przekroczył 60 lat. W stosunku do liczby wszystkich zatrudnionych w tym zawodzie odsetek nauczycieli po 60. roku życia jest równy 5,32 proc., co zgadza się z wypowiedzią Anny Zalewskiej.

W grupie wiekowej 50-54 lata w 2018 roku zatrudnionych było 89 369 nauczycieli, natomiast w grupie 55-59 lat – 57 865 przedstawicieli tego zawodu. Eurostat nie podaje danych dla młodszych grup wiekowych, możemy jednak wyliczyć, że nauczycieli poniżej 50. roku życia w 2018 roku było 337 390, czyli około 66. proc. W skali całej Unii Europejskiej odsetek nauczycieli młodszych niż 50 lat jest o 2 punkty proc. niższy (2017 rok). Najwięcej nauczycieli powyżej 50. roku życia pracuje we Włoszech (53 proc.) i na Litwie (50 proc.). Natomiast jeśli chodzi o nauczycieli po 60. roku życia, średnia unijna jest wyższa niż wynik Polski i wynosi 9 proc.