Gościem programu „Fakty po faktach” 9 kwietnia 2021 roku był Donald Tusk. Jednym z poruszanych tematów była ocena działań polskiego rządu w walce z pandemią. Polityk stwierdził, że bardzo duża liczba nadmiarowych zgonów w naszym kraju jest w znacznej mierze wynikiem błędów popełnionych przez rządzących. Zdaniem Tuska tylko w pierwszych miesiącach tego roku zmarło ponad 80 tys. więcej Polaków, niż średnio umierało w ostatnich 10 latach.

Ilu Polaków zmarło w 2021 roku?

Dane na temat zgonów są publikowane na stronach Ministerstwa Cyfryzacji i opracowywane na podstawie informacji zawartych w Rejestrze Stanu Cywilnego. Obejmują one przypadki śmierci na terytorium Polski, dla których sporządzony został akt zgonu. Ostatnia aktualizacja dokonana została 12 kwietnia i zawiera dane z pierwszych 14 tygodni bieżącego roku. Należy mieć na uwadze, że dane za ostatni, 14. tydzień (kończący się 11 kwietnia), są jedynie częściowe oraz że dane z ostatnich tygodni nie są jeszcze ostateczne. Wynika z nich, że w ciągu tych 14 tygodni zmarło 151 001 osób.

Dane te możemy porównać do analogicznego okresu z lat 2016-2020. Liczba zgonów w pierwszych 14 tygodniach każdego kolejnego roku przedstawiała się następująco:

• w 2020 roku: 116 800,
• w 2019 roku: 120 539,
• w 2018 roku: 126 588,
• w 2017 roku: 124 246,
• w 2016 roku: 111 384.

Średnia z tych pięciu lat wynosi zatem 119 911 i jest o ponad 31 tys. zgonów niższa niż liczba dotychczas zarejestrowanych zgonów w roku bieżącym. Niestety nie mamy wglądu w dane z jeszcze wcześniejszych lat.

Źródło: Rejestr Stanu Cywilnego

Tabele obejmujące wcześniejszy okres możemy znaleźć na stronie Głównego Urzędu Statystycznego. W odróżnieniu od tych z Rejestru Stanu Cywilnego zawierają one informacje jedynie o mieszkańcach Polski, a nie o wszystkich zgonach na terenie naszego kraju. Niestety w związku z tym, że publikowane są w cyklach miesięcznych, ok. 15. dnia każdego miesiąca, obecnie dysponujemy jedynie aktualizacją z dnia 19 marca 2021 roku. Wynika z niej, że w ciągu pierwszych 10 tygodni tego roku zmarło 102 499 mieszkańców Polski. Patrząc na ostatnią dekadę, liczby zgonów w ciągu pierwszych 10 tygodni roku przedstawiały się następująco:

• w 2020 roku: 83 618,
• w 2019 roku: 88 349,
• w 2018 roku: 90 376,
• w 2017 roku: 93 462,
• w 2016 roku: 79 560,
• w 2015 roku: 82 991,
• w 2014 roku: 75 416,
• w 2013 roku: 85 291,
• w 2012 roku: 76 856,
• w 2011 roku: 78 895.

Natomiast liczba zgonów w ciągu 14 pierwszych tygodni wynosiła:

• w 2020 roku: 116 487,
• w 2019 roku: 120 135,
• w 2018 roku: 126 169,
• w 2017 roku: 123 858,
• w 2016 roku: 111 037,
• w 2015 roku: 117 465,
• w 2014 roku: 105 979,
• w 2013 roku: 118 282,
• w 2012 roku: 107 161,
• w 2011 roku: 109 124.

Nadmiarowe zgony od początku pandemii

O całkowitej liczbie nadmiarowych zgonów pisaliśmy przy okazji analiz wypowiedzi Adriana Zandberga oraz Michała Szczerby. Przypomnijmy tylko, że w opublikowanych ostatnio wyliczeniach brytyjski dziennik „Financial Times” liczbę nadmiarowych zgonów Polsce w okresie pandemii COVID-19 oszacował na 82 990.

Z kolei z raportu Ministerstwa Zdrowia wynika, że w ubiegłym roku zmarło w Polsce 67,1 tys. osób więcej niż w roku 2019. Na podstawie prognozy demograficznej Eurostatu resort oszacował, że nadwyżka wobec spodziewanej liczby zgonów wyniosła w 2020 roku ok. 62 tys. zgonów. Nadwyżkę tę wygenerowały przede wszystkim zgony, które miały miejsce między październikiem a grudniem ubiegłego roku.