Strona główna Wypowiedzi Żłobki za czasów premiera Tuska. Ile ich powstało?

Żłobki za czasów premiera Tuska. Ile ich powstało?

Żłobki za czasów premiera Tuska. Ile ich powstało?

Donald Tusk

Prezes Rady Ministrów
Platforma Obywatelska

Kiedy zostawałem premierem w 2007 roku, w Polsce było 500 żłobków. Udało nam się zbudować ponad 2 tys. kolejnych, czyli wzrosło o 500 proc.

Spotkanie z mieszkańcami Kleosina, 20.04.2023

Częściowa prawda

Wypowiedź uznajemy za częściową prawdę, gdy: 

  • zawiera połączenie informacji prawdziwych z fałszywymi. Obecność nieprawdziwej informacji nie powoduje jednak, że teza zawarta w weryfikowanym stwierdzeniu zostaje wypaczona bądź przeinaczona,
  • rzeczywiste dane w jeszcze większym stopniu przemawiają na korzyść tezy autora.

Sprawdź metodologię

Spotkanie z mieszkańcami Kleosina, 20.04.2023

Częściowa prawda

Wypowiedź uznajemy za częściową prawdę, gdy: 

  • zawiera połączenie informacji prawdziwych z fałszywymi. Obecność nieprawdziwej informacji nie powoduje jednak, że teza zawarta w weryfikowanym stwierdzeniu zostaje wypaczona bądź przeinaczona,
  • rzeczywiste dane w jeszcze większym stopniu przemawiają na korzyść tezy autora.

Sprawdź metodologię

  • Pod koniec 2007 roku, gdy premierem został Donald Tusk, w Polsce działały 373 żłobki i 130 oddziałów żłobkowych (łącznie 503 instytucje).
  • Jak wynika z danych GUS, w 2015 roku, gdy zakończyła się druga kadencja koalicji PO-PSL, liczba żłobków i oddziałów żłobkowych wynosiła 1 935. W stosunku do 2007 roku nastąpił wzrost o 1 432 placówki, czyli o 285 proc.
  • Od 2011 roku poza żłobkami i oddziałami żłobkowymi funkcjonują również kluby dziecięce. Od pozostałych form opieki różnią się tym, że przyjmują dzieci od ukończenia 1. roku życia (do żłobków i oddziałów przyjmowane są dzieci od 20. tygodnia życia). 
  • W latach 2007–2015 liczba wszystkich placówek instytucjonalnej opieki nad dziećmi do lat 3 wzrosła o 1 819 placówek. Daje to wzrost o 362 proc. (a nie o 500 proc.). Kluby dziecięce nie zapewniają jednak opieki na takich samych zasadach jak żłobki i oddziały, dlatego nie powinny być uwzględniane w porównaniu lat 2007 i 2015. 
  • Donald Tusk przytacza prawidłowe dane dotyczące wzrostu liczby placówek opieki, jednak łączy ze sobą żłobki z oddziałami żłobkowymi i klubami dziecięcymi. Podaje ponadto błędny wzrost procentowy liczby tych instytucji. Na tej podstawie wypowiedź oceniamy jako częściową prawdę.

[Aktualizacja 19.01.2024] Z początkiem 2024 roku nazwę oceny „częściowy fałsz” zmieniliśmy na „częściowa prawda”. Z tego powodu nazwę oceny zmieniliśmy także w opublikowanych wcześniej analizach wypowiedzi.

Tusk: Żłobek powinien być w każdej gminie

Donald Tusk podczas spotkania z mieszkańcami Kleosina wypowiedział się na temat sytuacji demograficznej w Polsce. Porównał ze sobą dane dotyczące urodzeń i zgonów w 2012 roku z sytuacją w roku 2022. To m.in. w braku odpowiedniego wsparcia w opiece nad dzieckiem polityk upatruje przyczyny spadku dzietności.


Przewodniczący PO wyjaśnił, że za jego rządów powstało wiele żłobków, jednak wciąż jest ich niewystarczająca liczba. Zapowiedział, że jednym z pierwszych zadań nowego rządu będzie budowa kolejnych placówek: „Żeby w Polsce nie było ani jednej gminy, w której nie ma żłobka. I to jest z mojej strony zobowiązanie”.

W 2007 roku były w Polsce 373 żłobki

Donald Tusk został powołany na stanowisko premiera w listopadzie 2007 roku po przyspieszonych wyborach parlamentarnych, z których zwycięsko wyszła koalicja PO-PSL. 

Do 2010 roku, czyli przed wejściem w życie tzw. ustawy żłobkowej (z lutego 2011 roku), opiekę instytucjonalną nad najmłodszymi dziećmi prowadziły trzy podmioty:

  • placówki, tj. żłobki publiczne i niepubliczne, które były zakładami opieki zdrowotnej,  
  • opiekunki (nianie) prowadzące zarejestrowaną działalność gospodarczą oraz opiekunki najczęściej wykonujące zawód „na czarno”,  
  • podmioty prowadzące działalność gospodarczą, organizujące opiekę dla grup dzieci (placówki typu kluby dziecięce, miniprzedszkola).

Pracę żłobków regulowała ustawa o zakładach opieki zdrowotnej. Dane dotyczące liczby tych instytucji w tamtym czasie znajdziemy w opracowaniach „Podstawowe dane z zakresu ochrony zdrowia”.

danych wynika, że pod koniec 2007 roku w Polsce funkcjonowały 373 żłobki. Większość placówek stanowiły żłobki publiczne (356), a instytucji prywatnych było 17. Oprócz tego działało 130 oddziałów żłobkowych. Łącznie 503 placówki zapewniały opiekę najmłodszym dzieciom (s. 145).

W 2011 roku zreformowano system opieki nad dziećmi

W lutym 2011 roku zreformowano system instytucjonalnej opieki nad dziećmi. Na podstawie ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 wprowadzono nowe sposoby prowadzenia i tworzenia żłobków oraz nowych, alternatywnych form opieki nad najmłodszymi dziećmi, takich jak kluby dziecięce i dzienni opiekunowie. Żłobki przestały być ponadto zakładami opieki zdrowotnej.

Jak wyjaśnialiśmy w innej analizie, główna różnica między żłobkiem klubem dziecięcym polega na tym, że w tym pierwszym sprawowana jest opieka nad dziećmi od ukończenia 20. tygodnia życia, a w tym drugim – od ukończenia jednego roku. Co więcej, liczba miejsc w klubie dziecięcym nie może być większa niż 30. Początkowo w klubie dziecięcym opieka zapewniona była w wymiarze do 5 godzin dziennie względem każdego dziecka, podczas gdy w żłobku było to 10 godzin. Od stycznia 2018 roku w obu placówkach opieka jest sprawowana przez 10 godzin.

Dziennym opiekunem z kolei jest osoba posiadająca odpowiednie kwalifikacje, która w swoim domu lub mieszkaniu zapewnia opiekę dla małej grupy dzieci. Czas sprawowania takiej opieki jest efektywniej dopasowany do czasu pracy rodziców.

Prawie 2 tys. żłobków pod koniec rządów PO-PSL

Donald Tusk przestał piastować stanowisko premiera we wrześniu 2014 roku, a 22 września prezydent powołał na szefową rządu Ewę Kopacz. 

Przeprowadziliśmy obliczenia na podstawie opracowań Głównego Urzędy Statystycznego pt. „Pomoc społeczna i opieka nad dzieckiem i rodziną” (za lata 2010–2015) oraz sprawozdań „Podstawowe dane z zakresu ochrony zdrowia” (za lata 2007–2009). Wynika z nich, że pod koniec 2014 roku w Polsce było 1 605 żłobków. Oprócz tego działało 348 klubów dziecięcych i 99 oddziałów żłobkowych.

Daje to łącznie 2 052 placówki opieki instytucjonalnej nad najmłodszymi dziećmi. Oznacza to, że w ciągu 7 lat rządów Donalda Tuska przybyło 1 201 żłobków i oddziałów żłobkowych (wzrost o ok. 239 proc.) oraz 1 549 żłobków, klubów dziecięcych i oddziałów żłobkowych (wzrost o ok. 308 proc.).

Tymczasem przez cały okres rządów koalicji PO-PSL liczba żłobków i oddziałów żłobkowych wzrosła o 1 432 (wzrost o ok. 285 proc.), a liczba żłobków, klubów dziecięcych i oddziałów żłobkowych o 1 819 (wzrost o ok. 362 proc.).

Liczba miejsc w żłobkach wzrosła ponad dwukrotnie

Nieco inne dane dotyczące ośrodków opieki znajdziemy w publikowanych przez Radę Ministrów sprawozdaniach z realizacji ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3. Nie liczy się w tym przypadku oddziałów żłobkowych. Przy uwzględnieniu samych żłobków i klubów dziecięcych liczba placówek wzrosła do 2014 roku o 450 proc., a do 2015 roku – o 549 proc.

Nieznacznie różniące się dane GUS publikuje również w Banku Danych Lokalnych, jednak dopiero od 2012 roku. Pod koniec 2015 roku odnotowano w tej bazie 1 874 żłobki, 61 oddziałów żłobkowych oraz 387 klubów dziecięcych. 

Pod koniec 2007 roku na dzieci czekało 26,9 tys. miejsc w żłobkach. Pod koniec rządów Donalda Tuska liczba miejsc w żłobkach wzrosła do 65 tys. (wzrost o 142 proc.). Natomiast pod koniec rządów PO-PSL liczba miejsc wyniosła 75,7 tys. (wzrost o ok. 181 proc.).

Za rządów PiS liczba żłobków dalej rosła

Z najnowszego sprawozdania z realizacji ustawy o opiece nad dziećmi wynika, że pod koniec 2021 roku działało w Polsce 4 270 żłobków (w tym 1 071 publicznych) oraz 831 klubów dziecięcych. 

Oznacza to, że liczba placówek opieki wzrosła o 2 681 placówek (ok. 111 proc.) względem 2015 roku, gdy władzę przejęło Prawo i Sprawiedliwość. Podobne wnioski wypływają z danych Banku Danych Lokalnych – wzrost liczby placówek o 2 741 (ok. 121 proc.).

Więcej informacji o żłobkach powstających za rządów PiS znajdziesz w jednej z naszych analiz.

*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter

Pomóż nam sprawdzać, czy politycy mówią prawdę.

Nie moglibyśmy kontrolować polityków, gdyby nie Twoje wsparcie.

Wpłać

Dowiedz się, jak radzić sobie z dezinformacją w sieci

Poznaj przydatne narzędzia na naszej platformie edukacyjnej

Sprawdź!