Strona główna Analizy EDMO: Uchodźcy i migranci na celowniku dezinformacji

EDMO: Uchodźcy i migranci na celowniku dezinformacji

W grudniu dezinformacja w Europie skupiła się na budowaniu podziałów w społeczeństwie. Popularne były treści uderzające w uchodźców z Ukrainy oraz podsycające nienawiść do muzułmanów. Mocno trzymają się również stare narracje dotyczące pandemii oraz zmiany klimatu.

EDMO: Uchodźcy i migranci na celowniku dezinformacji

Fot. Chandler Cruttenden / Pexels / Modyfikacje: Demagog.org.pl

EDMO: Uchodźcy i migranci na celowniku dezinformacji

W grudniu dezinformacja w Europie skupiła się na budowaniu podziałów w społeczeństwie. Popularne były treści uderzające w uchodźców z Ukrainy oraz podsycające nienawiść do muzułmanów. Mocno trzymają się również stare narracje dotyczące pandemii oraz zmiany klimatu.

Trzy fałszywe historie zdobyły Europę

W grudniu jedna z fałszywych informacji pojawiła się w 10 państwach Europy. Wideo rzekomo przedstawiało muzułmańskiego imigranta, który młotkiem niszczy szopkę bożonarodzeniową i symbole chrześcijańskie. Ostatecznie okazało się, że był to hiszpański nacjonalista. Film początkowo rozprzestrzeniał się w Hiszpanii, a następnie trafił do kolejnych państw. 

Źródło: EDMO

Dwa kolejne fake newsy były związane z wojną w Ukrainie. W 9 państwach (w 5 w regionie Europy Środkowo-Wschodniej) popularność zyskało spreparowane zdjęcie przedstawiające premiera Mateusza Morawieckiego odwiedzającego pomnik Stepana Bandery w Kijowie. Z naszą weryfikacją na ten temat zapoznasz się tutaj.

Z kolei w 7 państwach przewinęła się fałszywa informacja zestawiająca ubiegłoroczną nominację Wołodymyra Zełeńskiego i nominację Adolfa Hitlera w 1938 roku na osobę roku magazynu „Time”. Fake news sugerował, że obie postacie zostały uhonorowane z tego samego powodu.

Co trzeci fake news dotyczy Ukrainy, koronawirusa lub klimatu

Organizacje factcheckingowe zrzeszone w ramach Europejskiego Obserwatorium Mediów Cyfrowych (EDMO) zweryfikowały łącznie 1 251 fałszywych informacji. Podobnie jak w ubiegłym miesiącu 37 proc. wykrytej dezinformacji dotyczyło trzech głównych tematów: wojny w Ukrainie, pandemii koronawirusa lub zmiany klimatu. Od kilku miesięcy obserwujemy powolny spadek popularności tych historii.

Źródło: EDMO

Grudzień w Europie upłynął głównie pod znakiem dezinformacji na temat uchodźców z Ukrainy oraz migrantów pochodzenia muzułmańskiego. Zbliżone treści pojawiały się w wielu krajach.

Dezinformacja na temat ukraińskich uchodźców dominuje

Z raportu EDMO wynika, że większość wykrytych fałszywych informacji skupionych wokół wojny w Ukrainie dotyczyła uchodźców, którzy przybyli do innych państw europejskich. Powtarzały się znane już z przeszłości narracje przedstawiające Ukraińców jako agresywnych, faszyzujących lub pasożytujących.

Przykładowo, w grudniu w Polsce popularność zyskało nagranie pokazujące dużą grupę osób przekraczających granicę. Jak wykazaliśmy, było to stare wideo pochodzące z marca 2022 roku, czyli z początkowego okresu wojny.

Fałszywa informacja wpisywała się w dezinformującą historię, według której istnieje tajny spisek mający na celu zalanie Polski przesiedlonymi Ukraińcami. O tym, że to nieprawda, dowiesz się z innej naszej analizy.

Więcej fałszywych treści o obcokrajowcach

Kolejne fałszywe treści przekonywały m.in. o kosztach, jakie ponoszą Europejczycy z powodu przyjmowania uchodźców. Ukraińcy byli oskarżani o nazistowskie sympatie oraz promowanie rusofobii w UE.

Tymczasem na Zachodzie do głosu zaczęły dochodzić fałszywe treści podsycające nienawiść do muzułmanów. Przykładowo, w Hiszpanii – tuż po odpadnięciu Maroka z półfinału Mistrzostw Świata w piłce nożnej – zaczęły pojawiać się nieprawdziwe informacje, według których Marokańczycy mieli demolować sklepy, podpalać budynki i atakować ludzi.

Koronawirus i klimat – utrwalone narracje

Fałszywe informacje na temat koronawirusa i zmiany klimatu wciąż regularnie pojawiają się w europejskiej infosferze i skupiają się przede wszystkim wokół narracji znanych już od dłuższego czasu.

W przypadku koronawirusa popularny w grudniu pozostawał dezinformujący film pt. „Zmarł nagle”, z którym rozprawiliśmy się już w listopadzie. Przewija się w nim wiele fałszywych informacji i teorii spiskowych, które były już wielokrotnie weryfikowane.

W kwestii zmiany klimatu do głosu wciąż dochodzą denialiści. Występujące w wielu krajach ochłodzenie stało się argumentem przeciw istnieniu globalnego ocieplenia oraz ponownie podważano wpływ człowieka na zmianę klimatu. Na celowniku dezinformacji znalazły się również samochody elektryczne oraz aktywiści.

Wspieraj niezależność!

Wpłać darowiznę i pomóż nam walczyć z dezinformacją, rosyjską propagandą i fake newsami.

*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter

Pomóż nam sprawdzać, czy politycy mówią prawdę.

Nie moglibyśmy kontrolować polityków, gdyby nie Twoje wsparcie.

Wpłać

Dowiedz się, jak radzić sobie z dezinformacją w sieci

Poznaj przydatne narzędzia na naszej platformie edukacyjnej

Sprawdź!