Omawiamy ważne fakty dla debaty publicznej, a także przedstawiamy istotne raporty i badania.
Organizacje factcheckingowe w 2022 roku. Raport IFCNu
Badanie ankietowe przeprowadzone wśród organizacji factcheckingowych z całego świata wykazało, że inicjatywy te posiadają coraz większe zasoby finansowe. Pozwala im to efektywniej walczyć z dezinformacją. Weryfikują treści na różnorodne tematy, co świadczy o ich wszechstronności. Większość z nich działa jednak z niewielką liczbą pracowników, co może ograniczać ich zdolność do skutecznego reagowania na pojawiające się dezinformujące treści.
Fot. Pexels.com
Organizacje factcheckingowe w 2022 roku. Raport IFCNu
Badanie ankietowe przeprowadzone wśród organizacji factcheckingowych z całego świata wykazało, że inicjatywy te posiadają coraz większe zasoby finansowe. Pozwala im to efektywniej walczyć z dezinformacją. Weryfikują treści na różnorodne tematy, co świadczy o ich wszechstronności. Większość z nich działa jednak z niewielką liczbą pracowników, co może ograniczać ich zdolność do skutecznego reagowania na pojawiające się dezinformujące treści.
Raport „State of the Fact-Checkers 2022” przedstawia wnioski z badania przeprowadzonego wśród organizacji factcheckingowych, które są sygnatariuszami Międzynarodowej Sieci Factcheckingowej (IFCN). W raporcie przedstawiono wyniki badania ankietowego przeprowadzonego w 2023 roku wśród 93 organizacji factcheckingowych z całego świata.
Jego celem jest przedstawienie obrazu aktualnej sytuacji w dziedzinie fact-checkingu. W publikacji uwzględniono takie kwestie jak: zmiany w budżetach organizacji factcheckingowych, ich sytuacja kadrowa oraz różnorodność tematyczna podejmowanych przez nie działań.
Wśród organizacji factcheckingowych dominują organizacje non profit. W 2022 roku organizacje factcheckingowe non profit stanowiły 57 proc. zweryfikowanych sygnatariuszy w sieci (w roku poprzednim stanowiły 50 proc.).
Udział organizacji factcheckingowych działających dla zysku zmniejszył się o 7,6 punktu proc. do poziomu 36,6 proc. Liczba inicjatyw wywodzących się z instytucji akademickich wzrosła z 5,8 do 6,5 proc.
Podobnie jak w 2021 roku, w 2022 roku lista sygnatariuszy zwiększyła się tylko o jedną instytucję. Odzwierciedla to ostatnie spowolnienie wzrostu liczebności witryn factcheckingowych po szczytowych latach 2015–2020. Większość, bo 17 przebadanych inicjatyw, rozpoczęła działalność w 2019 roku. Najstarsza organizacja zajmująca się sprawdzaniem faktów powstała w 1994 roku.
Fact-checkerzy działają najczęściej w małych zespołach
Badanie wykazało, że większość organizacji sprawdzających fakty działa w stosunkowo małych zespołach. Tak przedstawiają się kluczowe wnioski:
- 37,6 proc. organizacji zatrudnia 1-5 pełnoetatowych pracowników. Jest to najczęstszy poziom zatrudnienia.
- 25,8 proc. organizacji zatrudnia od 6 do 10 pracowników. Taki sam odsetek zatrudnia od 11 do 20 pracowników. Wskazuje to, że znaczna część organizacji factcheckingowych utrzymuje również zespoły średniej wielkości.
- Tylko 1 proc. organizacji zatrudnia więcej niż 51 pracowników. Duże organizacje factcheckingowe są rzadkością.
Niewiele się zmieniło w stosunku do zeszłego roku. Mała liczebność zespołów może ograniczać ich zdolność do weryfikowania szerokiego zakresu informacji i szybkiego reagowania na pojawiające się twierdzenia lub dezinformacje.
Wiele organizacji w ogóle nie zatrudnia osób na pełen etat. Wśród takich inicjatyw 48,4 proc. zatrudnia od 1 do 5 osób na pół etatu, 32,3 proc. nie zatrudnia nikogo, a jedynie 2 proc. ma więcej niż 30 pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze.
74,2 proc. organizacji weryfikujących informacje nie ma stałych wolontariuszy, podczas gdy 8,6 proc. ma ich 10 lub więcej. Podmioty te polegają na płatnym personelu, a tylko nieliczne korzystają ze znacznego wsparcia nieodpłatnego. Podobny wniosek przyniosły wyniki z zeszłego roku.
Organizacje factcheckingowe są coraz lepiej finansowane
W 2022 roku więcej organizacji factcheckingowych działało z większymi zasobami finansowymi. Porównanie z poprzednim rokiem pokazuje wzrost liczby organizacji o budżetach powyżej 500 tys. dolarów: z 18,6 proc. do 24,7 proc. Udział organizacji z budżetami do 20 tys. dolarów spadł z 25,9 proc. do 9,7 proc. Trend ten sugeruje zwiększone możliwości skutecznej walki z dezinformacją i sprawdzania faktów.
Badanie pokazuje, że program Facebooka Meta’s Third Party Fact-Checking jest nadal głównym źródłem finansowania organizacji factcheckingowych, odpowiadając za 45,2 proc. ich całkowitego dochodu. Dotacje stanowiły 29 proc. podstawowego finansowania, a darowizny lub subskrypcje członkowskie: 6,5 proc.
Na pozostałe źródła finansowania składały się: partnerstwa w zakresie sprawdzania faktów na TikToku (2,2 proc.), partnerstwa z instytucjami akademickimi (2,2 proc.), przychody reklamowe z ruchu na stronie (1,1 proc.) oraz szkolenia (1,1 proc.). Przychody z reklam i szkoleń jako źródła finansowania pozostały na w miarę stałym poziomie.
Mimo cięć firmy technologiczne nie ograniczają finansowania fact-checkingu
W porównaniu z rokiem 2021 dochody organizacji factcheckingowych ze współpracy z firmą Meta (obejmującej również sprawdzanie treści na Instagramie) nieznacznie wzrosły (44,2 proc.). Dotacje pozostały na względnie stabilnym poziomie (29,1 proc. w 2021 roku). Darowizny lub subskrypcje członkowskie zauważalnie wzrosły (4,7 proc. w 2021 roku). W przypadku partnerstw z instytucjami akademickimi odnotowano niewielki spadek (3,5 proc. w 2021 roku).
Pomimo trwających zwolnień pracowników i cięć budżetowych w dużych firmach technologicznych, takich jak Meta i Google, organizacje factcheckingowe nie doświadczyły jeszcze znaczących zmian w finansowaniu. Krajobraz finansowy pozostaje jednak niepewny, dlatego organizacje powinny aktywnie dywersyfikować swoje źródła finansowania. Zwiększanie indywidualnych darowizn i subskrypcji członkowskich może zmniejszyć zależność od dużych grantów technologicznych i sprzyjać wsparciu ze strony społeczności.
Pojawienie się partnerstwa z TikTokiem jest dowodem na potrzebę poszukiwania nowych form współpracy z innymi firmami technologicznymi, platformami i interesariuszami, takimi jak instytucje akademickie i organizacje medialne. Tego typu sojusze mogą zapewnić alternatywne źródła finansowania przy jednoczesnym wykorzystaniu zbiorowej wiedzy.
ClaimReview pomocą dla fact-checkerów
Większość badanych organizacji zajmuje się obecnie dezinformacją na tematy związane z interesem publicznym, wychodząc poza początkowe obszary specjalizacji. Ta zmiana pokazuje wszechstronność i szerokie podejście inicjatyw factcheckingowych do zwalczania fałszywych informacji.
Udział fact-checkerów korzystających z ClaimReview wzrósł do 68,8 proc., jednak wciąż jest niższy niż w 2020 roku, kiedy wtyczka została po raz pierwszy zarejestrowana. ClaimReview to znacznik danych służący portalom factcheckingowym do oznaczania weryfikowanych przez nie treści.
Więcej o Międzynarodowej Sieci Factcheckingowej (IFCN) można przeczytać w naszej publikacji lub bezpośrednio na stronie organizacji.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter