FAKE NEWS W PIGUŁCE

Wokół technologii mobilnych – spośród których szczególnie demonizowana jest 5G – narosło wiele fałszywych informacji i teorii spiskowych. W ostatnim czasie na facebookowym profilu o nazwie Promieniowanie Porady Jerzy Weber pojawił się plakat na temat szkodliwości promieniowania elektromagnetycznego emitowanego przez anteny telefonii komórkowych. Udostępniono go w wielu postach (1, 2, 3).

Treść widoczna na grafice przekonuje, że z powodu anten „w Krakowie całe dwie strony bloku ZMARŁY na RAKA”. Anteny mają powodować liczne dolegliwości zdrowotne, w tym nowotwory, a „im bliżej anten mieszkasz, tym gorzej dla Twojego zdrowia”. Dodatkowo z plakatu wynika, że „1 stycznia 2020 roku podniesiono po cichu normę promieniowania o 10 000%!”.

Źródło: www.facebook.com

W jednym z postów, w których udostępniono grafikę, zachęcano, by „ODPALAĆ DRUKARKI, a także rozrzucać po sieci” oraz by użytkownicy „drukowali (plakat – przyp. Demagog) pełną parą i wywieszali wszędzie”. W innych wpisach (1, 2, 3) na Facebooku można zobaczyć zdjęcia plakatów ostrzegających przed promieniowaniem z anten telefonii komórkowych, rozwieszonych w miejscach publicznych.

Czym jest sieć 5G? Nie jest zagrożeniem!

Z „Przewodnika po 5G” dostępnego na stronie Ministerstwa Cyfryzacji dowiadujemy się, że technologia ta opiera się na tych samych falach radiowych, co poprzednie generacje. Z punktu widzenia fizyki i biologii oddziaływanie na człowieka jest identyczne jak w przypadku innych urządzeń wykorzystujących fale radiowe.

Dr inż. Jacek Wszołek z Instytutu Telekomunikacji AGH w Krakowie przekazał w rozmowie z Demagogiem, że „ta demonizowana sieć 5G to po prostu ewolucja sieci komórkowych”. Opinia eksperta jest więc na ten temat spójna z informacjami udostępnionymi przez Ministerstwo Cyfryzacji.

Wielokrotnie pisaliśmy na ten temat na naszym portalu, ale powtórzmy to jeszcze raz. 5G nie jest elementem spisku, nie rozsiewa wirusa powodującego COVID-19, nie służy do przejęcia zdalnej kontroli nad ludźmi, nie jest też eksperymentem medycznym. To po prostu technologia wykorzystywana przez sieci komórkowe.

Kraków i opowieść o zabójczym 5G, którego nie było…

Na plakacie czytamy, że „w Krakowie całe dwie strony bloku ZMARŁY na RAKA”, co rzekomo ma być wynikiem promieniowania generowanego przez anteny telefonii komórkowych. Ani na grafice, ani w postach, w których ją udostępniono, nie podano jednak daty tego wydarzenia, jak również informacji, o który dokładnie blok chodzi. Nie znajdujemy też dowodów potwierdzających zgodność tej wiadomości z prawdą.

Informacje na temat śmierci wszystkich mieszkańców bloku w Krakowie z powodu 5G są fałszywe. Doniesienia prasowe z 2019 roku prowadzą do budynku przy ulicy Krowoderskich Zuchów w Krakowie. Z relacji jego mieszkańców wynika, że wielu z nich miało zachorować na nowotwory wywołane przez obecność anteny 5G na dachu bloku i z tego powodu umrzeć.

Trzy lata temu w Krakowie miał miejsce protest przeciwników technologii 5G, którego uczestnicy za cel obrali sobie „burzenie masztów” działających w tej technologii. Demonstrację rozpoczęto właśnie przy ulicy Krowoderskich Zuchów, a dokładnie na dachu wspomnianego bloku. Jednak w 2019 roku Kraków nie był nawet objęty zasięgiem 5G. Obiekt, który protestujący uznali za „maszt 5G”, okazał się stacją bazową sieci T-Mobile.

Promieniowanie elektromagnetyczne z technologii mobilnych nie powoduje nowotworów

WHO informuje, że pomimo wielu badań na temat powiązania nowotworów z promieniowaniem elektromagnetycznym wytwarzanym przez anteny telefonii komórkowych „dowody na jakikolwiek efekt pozostają bardzo kontrowersyjne”. W opracowaniu WHO na ten temat czytamy, że naukowcy nie doszli do wniosku, by wyniki badań w tym zakresie wskazywały na jakikolwiek „związek przyczynowo-skutkowy między ekspozycją na pole i chorobami”.

Ministerstwo Cyfryzacji w swojej białej księdze – publikacji pt. „Pole elektromagnetyczne a człowiek. O fizyce, biologii, medycynie, normach i sieci 5G” – uspokaja w kwestii ewentualnego narażenia na nowotwory z powodu promieniowania elektromagnetycznego wytwarzanego przez urządzenia operatorów komórkowych.

Uruchomienie 5G spowodowało wzrost liczby zgonów z powodu nowotworów? Dane przeczą temu twierdzeniu

Po raz pierwszy 5G uruchomiono w Polsce w maju 2020 roku. Zasięgiem sieci zostało wtedy objętych „blisko 900 tys. osób”. Dane udostępnione przez Główny Urząd Statystyczny (GUS) za lata: 2019, 2020 i 2021 pokazują, że wraz z uruchomieniem w Polsce technologii 5G nie wzrosła liczba zgonów w wyniku nowotworów.

Wspomniany na plakacie Kraków nie stanowi w tej kwestii wyjątku. Z danych opublikowanych przez GUS wynika, że w 2020 roku w województwie małopolskim z powodu nowotworów zmarło ponad 8,8 tys. osób, w 2019 roku – ponad 8,7 tys., a w 2015 roku – ponad 8,8 tys. Na podstawie różnic pomiędzy tymi liczbami nie można wysnuć wniosku, że wprowadzenie 5G sprzyja zgonom spowodowanym nowotworami.

Jeśli chodzi o zgony spowodowane nowotworami złośliwymi, porównania pomiędzy ich liczbą po uruchomieniu technologii 5G w Polsce a przed jej wprowadzeniem możemy dokonać dzięki publikacji GUS pt. „Sytuacja demograficzna Polski do 2020 roku. Zgony i umieralność”.

Z zawartych w niej danych wynika, że w Polsce zgonów spowodowanych nowotworami złośliwymi było w 2020 roku, a więc po uruchomieniu technologii 5G, więcej niż w 2000 i 2010 roku, jednak ich procentowy udział w ogólnej liczbie zgonów był mniejszy. Przyczyny tego mogą być różne, jak różne są czynniki sprzyjające zachorowalności na nowotwory, ale nie są one związane z wprowadzeniem technologii 5G.

Bóle głowy, bezpłodność i inne problemy. Czy powoduje je technologia mobilna?

Zgodnie z informacjami zamieszczonymi na plakacie promieniowanie elektromagnetyczne generowane przez anteny telefonii komórkowych – oprócz nowotworów – mają wywoływać inne liczne problemy zdrowotne, takie jak: „bóle głowy, piski w głowie, zaburzenia snu, problemy z koncentracją i pamięcią, rozdrażnienie, problemy z sercem, bóle stawów, bóle mięśni, problemy z tarczycą, poronienia, bezpłodność”. 

Informacje o takich problemach zdrowotnych są fałszywe. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) dokonała przeglądu ok. 25 tys. badań naukowych poświęconych tematyce potencjalnej szkodliwości promieniowania elektromagnetycznego dla zdrowia człowieka i doszła do wniosku, że „​​obecne dowody nie potwierdzają istnienia żadnych konsekwencji zdrowotnych wynikających z narażenia na pole elektromagnetyczne o niskim poziomie”, czyli takie, na jakie jesteśmy narażeni poprzez promieniowanie wytwarzane przez anteny telefonii komórkowych.

Co więcej, jak tłumaczy WHO, „pomimo poczucia niektórych ludzi, że należy przeprowadzić więcej badań, wiedza naukowa w tej dziedzinie jest obecnie szersza niż w przypadku większości chemikaliów”.

„Im bliżej anten mieszkasz, tym gorzej dla Twojego zdrowia”? To mit

Na plakacie pojawia się twierdzenie, zgodnie z którym „im dalej znajduje się stacja bazowa, tym lepiej, bo promieniowanie jest niższe” – odległość od anten miałaby więc rzekomo chronić osoby obawiające się technologii. To popularny mit związanym z funkcjonowaniem anten telefonii komórkowych. 

Z publikacji Ministerstwa Cyfryzacji dowiadujemy się, że „najczęściej anteny nadawcze zainstalowane są wysoko, a wiązka radiowa ukształtowana jest w taki sposób, że fale radiowe rozchodzą się w płaszczyźnie poziomej, przy czym na kierunku do dołu anteny sygnał jest bardzo mocno tłumiony”.

Normy promieniowania podniesiono „po cichu”? To zrównanie przepisów polskich z unijnymi

W treści grafiki zamieszczono informację, zgodnie z którą „1 stycznia 2020 roku podniesiono po cichu normę promieniowania o 10 000%”.

Rozporządzenie ministra zdrowia weszło w życie 1 stycznia 2020 roku. Jest ono publicznie dostępne, a o jego wprowadzeniu informowały także media (1, 2). Zmiana norm promieniowania nie odbyła się więc, jak stwierdzono na plakacie, „po cichu”.

Wcześniej w Polsce obowiązywały znacznie bardziej restrykcyjne normy niż w UE. Ustalono je wraz z rozporządzeniem ministra środowiska z 2003 roku i wynosiły 0,1 W/m² gęstości mocy przy częstotliwościach od 300 MHz do 300 GHz. Porównując jednak wartości 10 (obecna norma) i 0,1 W/m² (norma ustalona w 2003 roku), różnica nie wynosi 10 tys. proc., które zostały podane na plakacie.

Demagog versus Promieniowanie Porady Jerzy Weber

Analizowany plakat nie jest jedynym poświęconym tematowi zagrożenia ze strony anten telefonii komórkowych, dostępnym na facebookowym profilu o nazwie Promieniowanie Porady Jerzy Weber. Wcześniej opublikowano tam inne grafiki, których zgodność z prawdą sprawdzaliśmy w Demagogu. 

Informacje zawarte w weryfikowanych przez nas postach okazały się fałszywe (analizy można przeczytać tutaj i tutaj), z czym nie zgodził się publikujący je internauta. Z tego powodu na jego profilu na Facebooku zaczęły pojawiać się obraźliwe posty oraz komentarze krytykujące Demagoga za działalność fact-checkingową.

Demagog powołany przez Morawieckiego? Zarzucano też TVP, Sorosa i opozycję…

W komentarzu do innego wpisu konto Promieniowanie Porady Jerzy Weber zamieściło informację, że Demagog jest „portalem powołanym przez Morawieckiego”, co „dyskwalifikuje w 100% jako wiarygodne źródło informacji”. Tę wiadomość również szybko można zweryfikować, wchodząc na naszą stronę. Stowarzyszenie Demagog jest niezależną organizacją fact-checkingową, której celem jest poprawa jakości debaty publicznej poprzez dostarczanie obywatelom bezstronnej i wiarygodnej informacji.

Mimo to regularnie mierzymy się z zarzutami o finansowanie przez różne strony sceny politycznej, co miałoby mieć znaczenie dla weryfikowanych przez nas treści. Byliśmy już określani jako „lewaccy cenzorzy” (pomimo sprawdzania wypowiedzi polityków lewicy), „ucho Sorosa” (pomimo tego, że realizacja rocznego grantu z Fundacji Batorego zakończyła się ponad trzy lata temu, a fundusze płynące z niego nie wpłynęły na zakres merytoryczny naszej pracy) czy też jako organizacja powiązana z TVP (pomimo weryfikowania informacji publikowanych przez to medium).

Podsumowanie

Treść plakatu wykorzystuje popularne mity na temat szkodliwości 5G oraz wcześniejszych generacji anten telefonii komórkowych. Wbrew informacjom zamieszczonym na grafice promieniowanie elektromagnetyczne emitowanie przez anteny sieci telefonii komórkowych nie stanowi zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka. Naukowcy przeprowadzili w tym zakresie wiele badań i nie dowiedli szkodliwości technologii mobilnych.