Obalamy fałszywe informacje pojawiające się w mediach społecznościowych oraz na portalach internetowych. Odwołując się do wiarygodnych źródeł, weryfikujemy najbardziej szkodliwe przykłady dezinformacji.
„Baca” i jego fałszywe teorie o szczepieniach Eriksena i Krawczyka
Artur Bacowski o pseudonimie „Baca” powielił nieprawdziwe informacje na temat szczepień.
„Baca” i jego fałszywe teorie o szczepieniach Eriksena i Krawczyka
Artur Bacowski o pseudonimie „Baca” powielił nieprawdziwe informacje na temat szczepień.
Artur Bacowski o pseudonimie „Baca” znany ze swoich wystąpień, w których krytykuje działania związane z sytuacją pandemiczną, w dniu 12.06.2021 roku przeprowadził transmisję na żywo za pośrednictwem profilu Cyprysek Góralska Zdrowa Żywność z Dostawą do Domu Chorzów I Okolice. W jej trakcie przekonywał, że szczepionki przeciw COVID-19 stanowią zagrożenie – wskazywał, że piłkarz Christian Eriksen doznał nagłego zatrzymania krążenia na boisku z powodu szczepienia przeciw COVID-19, jak również opowiadał, że piosenkarz Krzysztof Krawczyk zmarł także przez szczepienie przeciw COVID-19, na co nie przedstawił żadnego wiarygodnego potwierdzenia.
Jego transmisja została udostępniona m.in. na grupach Grupa Telewizja wRealu24 i WOLNY LECHISTAN, na których to nie pierwszy raz pojawiają się dezinformujące przekazy na temat szczepień przeciw COVID-19.
Transmisja przeprowadzona na profilu Cyprysek Góralska Zdrowa Żywność z Dostawą do Domu Chorzów I Okolice uzyskała łącznie 340 tys. wyświetleń i ponad 4 tys. reakcji. Zdania komentatorów nagrania były podzielone. Wiele osób uznało, że „Baca” mówi prawdę, a inni zaś wskazywali na to, że powiela on dezinformujące przekazy.
Czy szczepionki doprowadziły do problemów zdrowotnych i zgonów znanych osób, w tym piłkarza i piosenkarza? To fake newsy!
W swoim wystąpieniu Artur „Baca” Bacowski sugeruje, że istnieje związek przyczynowo-skutkowy między zgonami znanych osób a szczepieniem przeciw COVID-19. Z racji, że transmisja została przeprowadzona w sobotę 12 czerwca, kiedy odbywał się mecz Dania-Finlandia, podczas którego w wyniku nagłego zatrzymania krążenia na murawę upadł piłkarz Christian Eriksen, „Baca” odnosił się bezpośrednio do tego wydarzenia (00:10 na nagraniu). Następnie „Baca” odnosił się także i do innych – jego zdaniem – podobnych wydarzeń, w tym głównie do Krzysztofa Krawczyka (04:10 na nagraniu), który zmarł 5 kwietnia 2021 roku.
Warto pamiętać o tym, że koincydencja czasowa nie jest równoznaczna ze związkiem przyczynowo-skutkowym. Rozumowanie na zasadzie post hoc ergo propter hoc (tłum. po, a więc z powodu) jest częstym błędem wnioskowania, w myśl którego łączymy zdarzenia tylko na podstawie tego, że nastąpiły po sobie. Udowodnienie tego, czy szczepionka przeciw COVID-19 spowodowała konkretne zdarzenie, wymaga przeprowadzania badań w tym zakresie.
Christian Eriksen nie był zaszczepiony przeciw COVID-19. Przyczyną nagłego zatrzymania krążenia Christiana Eriksena nie była szczepionka przeciw COVID-19, ponieważ reprezentant Danii nie został zaszczepiony na tę chorobę. Więcej na ten temat pisaliśmy w analizie „Nie, piłkarz Christian Eriksen nie dostał ataku serca z powodu szczepienia”, w której wskazywaliśmy, że podobne zdarzenia nie są rzadkością (zdarzały się w przeszłości). Przykładowo w 2012 roku Fabrice Muamba, pomocnik Bolton Wanderers, doznał zatrzymania akcji serca podczas meczu Pucharu Anglii, przez co w wieku zaledwie 24 lat musiał przejść na sportową emeryturę. Iker Casillas doświadczył zawału serca podczas jednego z treningów w 2019 roku. Inne podobne zdarzenia zakończyły się tragicznie w przypadku Marca-Viviena Foé’a czy Miklósa Fehéra, którzy zmarli na boisku. Podobna sytuacja miała miejsce podczas meczu Sevilla Getafe w 2007 roku, kiedy Antonio Puerta zasłabł na boisku i zmarł 3 dni później.
Nie ma dowodów na to, że Krzysztof Krawczyk zmarł z powodu przyjęcia szczepionki przeciw COVID-19. O antyszczepionkowych teoriach wokół śmierci Krzysztofa Krawczyka pisaliśmy w tekście „Brak dowodów na to, że szczepionka spowodowała śmierć K. Krawczyka”. Ewa Krawczyk, żona zmarłego artysty dla Onet.pl przekazała, że przyczyną zgonu nie było szczepienie przeciw COVID-19. Krzysztof Krawczyk należał do grupy osób narażonych na ciężki przebieg COVID-19 i jego powikłania. Po tym, jak artysta przebył wcześniej COVID-19 (dwa dni przed śmiercią wyszedł ze szpitala po poprawie stanu zdrowia), zaostrzeniu miały ulec jego choroby współistniejące. Na podstawie opowiadanych historii „Baca” uznał, że szczepionki przeciw COVID-19 to „eksperyment” (17:10 na nagraniu), ale nie ma ku temu żadnych podstaw. O tym, dlaczego szczepionek przeciw COVID-19 nie można uznać za eksperyment medyczny, oraz na temat ich bezpieczeństwa pisaliśmy w analizie „Nie, szczepienia przeciw COVID-19 nie są eksperymentem medycznym”. Szczepionki przeciw COVID-19 przeszły przez wszystkie wymagane badania przedkliniczne i kliniczne (I, II i III fazy), zanim zostały dopuszczone do obrotu, stąd też wiadomo o ich bezpieczeństwie i skuteczności.
Doniesienia na ten temat zdementował również Rzecznik Praw Pacjenta Bartłomiej Chmielowiec: „Łączenie czy też utożsamianie warunkowego dopuszczenia do obrotu produktu leczniczego z eksperymentem medycznym jest całkowicie bezpodstawne”.
Szczegóły dotyczące przyspieszenia prac wyjaśnia Europejska Agencja Leków (EMA), która wyjaśnia, że tempo prac nie odbiło się na jakości i bezpieczeństwie preparatów. Z kolei o tym, kto bierze odpowiedzialność za szczepionki przeciw COVID-19 i w jakim zakresie informuje Komisja Europejska (KE) – producenci odpowiadają za ciągłe monitorowanie bezpieczeństwa i składanie raportów w tym zakresie. Nadzór nad bezpieczeństwem muszą pełnić także państwa członkowskie Unii Europejskiej.
Szczepionki przeciw COVID-19 zostały przebadane. Badania wskazują jasno – są bezpieczne i skuteczne
Sieć jest pełna fałszywych informacji na temat szczepień. Warto pamiętać jednak o tym, że szczepionki przeciw COVID-19 są bezpieczne i skuteczne, co udowodniono na drodze badań klinicznych. Ich stosowanie może przyczynić się do zakończenia pandemii SARS-CoV-2. Skutki uboczne ich stosowania – jak w przypadku każdej szczepionki czy też leku – są rzadkie, szczególnie na tle problemów zdrowotnych powodowanych przez COVID-19. Zdarzenia niepożądane, które mogą wystąpić po szczepieniu, są znane i obejmują najczęściej: ból i obrzęk w miejscu wstrzyknięcia, zmęczenie, ból głowy, ból mięśni i stawów, dreszcze i gorączkę, a także nudności. Każdy z tych objawów przemija zwykle w ciągu kilku dni. Skala niepożądanych odczynów poszczepiennych jest zdecydowanie mniejsza niż zdarzenia powodowane zachorowaniem na COVID-19.
Więcej na temat skuteczności i bezpieczeństwa szczepionek przeciw COVID-19 piszemy w raporcie pt. „Cała prawda o szczepieniach na COVID-19”, gdzie odpowiadamy na najważniejsze pytania poświęcone działaniu szczepionek i potencjalnych efektów ubocznych związanych z ich przyjęciem.
Podsumowanie
Artur Bacowski nie ma racji, twierdząc, że przyczyną nagłego zatrzymania krążenia Christiana Eriksena było szczepienie przeciw COVID-19. „Baca” nie ma też żadnego potwierdzenia na to, jakoby przyczyną zgonu Krzysztofa Krawczyka było szczepienie przeciw COVID-19. Teorie, które wygłasza, nie zostały zweryfikowane – dopatruje się on związków przyczynowo-skutkowych bez uprzedniego ich potwierdzenia. Z wiarygodnymi informacjami na temat szczepionek przeciw COVID-19 można zapoznać się na stronach Światowej Organizacji Zdrowia, Amerykańskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób, Europejskiej Agencji Leków, a także w białej księdze pt. „Szczepienia przeciw COVID-19. Innowacyjne technologie i efektywność”, opracowanej przez inicjatywę Nauka Przeciw Pandemii.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter