FAKE NEWS W PIGUŁCE

„Czyli to jednak prawda. Mamy w paszportach od bardzo dawna czipy (…). To nie jest w porządku” – słyszymy w filmie opublikowanym 15 września 2023 roku na Facebooku (czas nagrania 3:02). Na początku nagrania, podesłanego nam przez czytelnika, kobieta mówi: „Nie wiem po której stronie, ale ponoć po którejś mamy czipa” (czas nagrania 00:18). W materiale obserwujemy, jak kobieta niszczy swój paszport w poszukiwaniu mikroprocesora. 

Źródło: Facebook.com

Nagranie cieszy się dużym zainteresowaniem internautów. W kilka dni udostępniono go 11 tys. razy i zareagowano na niego ponad 4 tys. razy. Jednocześnie wyłączono możliwość komentowania materiału.

Internauci niszczą paszporty w poszukiwaniu czipa

W wideo słyszymy, że do zniszczenia starego paszportu w poszukiwania czipa skłonił autorkę nagrania materiał opublikowany na TikToku. „Dzisiaj sobie sprawdzimy, czy filmiki z TikToka są prawdziwe” – słyszymy (czas nagrania 00:01).

Rzeczywiście na TikToku pojawiły się materiały na ten temat (1, 2). „Czy ktoś Ci powiedział o tym, że masz chip. To paszport z 2014 roku” – w sensacyjnym tonie informuje materiał opublikowany na TikToku.

Źródło: TikTok.com

Paszporty z warstwą elektroniczną są wydawane w Polsce od 2006 roku

Również materiał wideo opublikowany na Facebooku charakteryzuje się „demaskatorskim” tonem:  „Czyli to jednak prawda. Mamy w paszportach od bardzo dawna czipy (…). To nie jest w porządku” (czas nagrania 3:02). 

Paszporty z warstwą elektroniczną wydawane są w Polsce od 2006 roku. W rzeczywistości informacja o czipach w paszportach jest ogólnodostępna i w żaden sposób nie jest przed nami ukrywana. Nie ma mowy o żadnym spisku. 

Przykładowo: na stronie Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego (to do wojewody lub konsula składa się wnioski o paszport), w części poświęconej podstawowym informacjom o paszportach, czytamy:

Jakie informacje znajdują się w warstwie elektronicznej naszych paszportów?

Obecny wygląd paszportów reguluje ustawa z dnia 27 stycznia 2022 r. o dokumentach paszportowych. Paszporty posiadają czip (warstwę elektroniczną), co dokładnie reguluje przytoczony akt prawny:

Prawo reguluje także, jakie informacje znajdują się w warstwie elektronicznej paszportu. Zgodnie z art. 15 ustawy zapisano tam dane dotyczące osoby, takie jak: nazwisko, imię (imiona), datę urodzenia, obywatelstwo, płeć, numer PESEL, wizerunek twarzy, odciski palców lub informację o ich braku. Poza tym znajdują się tam dane dotyczące dokumentu, m.in.: oznaczenie rodzaju dokumentu, oznaczenie kraju wydania, seria i numer dokumentu oraz data ważności – wraz z danymi je uwierzytelniającymi. 

W warstwie elektronicznej paszportu nie są zamieszczone odciski palców w przypadku osób, które nie ukończyły 12 lat, i tych, od których ich pobranie nie jest fizycznie możliwe (art. 15. 2).