Edukacja 
Ekologia 
Energetyka 
Fact-checking 
Klimat 
Rosja 
UE 
Ukraina 
Wybory 
Zdrowie 
Skopiuj link
Drukuj
Udostępnij
8 min czytania
Obalamy fałszywe informacje pojawiające się w mediach społecznościowych oraz na portalach internetowych. Odwołując się do wiarygodnych źródeł, weryfikujemy najbardziej szkodliwe przykłady dezinformacji.
8 min czytania
Nie rak, a jego leczenie zabija ludzi? To nie są prawdziwe informacje
W pewnym nagraniu rozpowszechnianym w sieci stwierdzono, że rak nie jest chorobą, a ludzie umierają wskutek jego leczenia. To nieprawda – nauka mówi co innego.
W pewnym nagraniu rozpowszechnianym w sieci stwierdzono, że rak nie jest chorobą, a ludzie umierają wskutek jego leczenia. To nieprawda – nauka mówi co innego.
Analiza w pigułce
- Na Facebooku i na Instagramie udostępniono nagranie z fałszywymi informacjami na temat nowotworów. W filmie podano m.in., że rak to nie choroba [czas nagrania 0:01], a ludzie umierają w wyniku terapii przeciwnowotworowej [czas nagrania 0:31]. Jak opisano, guz nowotworowy to rzekomo „miejsce, w którym mogą się znaleźć wszystkie toksyny, żeby nie rozprzestrzeniały się na inne części ciała” [czas nagrania 0:08].
- Rak to choroba. Przyczyną powstawania nowotworów są m.in. czynniki genetyczne oraz czynniki zewnętrzne. Guzy nowotworowe składają się z komórek rakowych, które mogą rozprzestrzeniać się w organizmie i atakować sąsiednie tkanki. Pojawienie się guza nie jest dla organizmu korzystne, wręcz przeciwnie – stanowi zagrożenie. Guz nie mieści w sobie „wszystkich toksyn” ani nie przyczynia się do ich usuwania.
- Istnieje wiele sposobów leczenia nowotworów. Do sprawdzonych i najczęstszych metod należą m.in. chemioterapia i radioterapia. Hamują one rozwój komórek rakowych i zapobiegają nawrotowi choroby. Te metody leczenia nie są przyczyną większości zgonów pacjentów onkologicznych. Jest nią rak.
W sieci rozpowszechniane są szkodliwe mity dotyczące raka i terapii przeciwnowotworowych, które mogą zagrażać zdrowiu oraz życiu pacjentów. W naszych analizach opisywaliśmy już m.in. przypadki fałszywych informacji na temat niesprawdzonych metod leczenia, czy też treści na temat pochodzenia nowotworów.
Przykłady takich przekazów znajdziemy w filmie, popularnym na Instagramie i na Facebooku. To nagranie zgłosił nam do sprawdzenia jeden z czytelników. W materiale wypowiada się Joshua David Earp – aktor i producent filmowy. Tłumaczy on m.in., że przyczyną zgonów ludzi nie są nowotwory, tylko ich leczenie [czas nagrania 0:31]. W materiale słyszymy: „rak to nie jest choroba, to mechanizm przetrwania. Rak nie próbuje cię zabić. Rak tak naprawdę próbuje uratować ci życie” [czas nagrania 0:01].
Źródło: www.facebook.com, 18.02.2025
Czy nowotwór to mechanizm przetrwania? Nie, ta choroba zabija
W filmie pojawia się nieprawdziwa teza, zgodnie z którą rak rzekomo nie jest chorobą, tylko „mechanizmem przetrwania” [czas nagrania 0:01]. Usłyszymy również, że tworzący się guz to „miejsce, w którym mogą się znaleźć wszystkie toksyny, żeby nie rozprzestrzeniały się na inne części ciała” [czas nagrania 0:09].
To nie są prawdziwe informacje – rak nie jest niczym pożądanym dla organizmu. Na stronie Cleveland Clinic – akademickiego, specjalistycznego centrum medycznego non-profit – czytamy, że: „nowotwory to duża grupa chorób mających jedną wspólną cechę: powstają, gdy normalne komórki stają się komórkami nowotworowymi, które namnażają się i rozprzestrzeniają”. Przyczyną tworzenia się nowotworów są czynniki genetyczne oraz czynniki zewnętrzne, m.in.: promieniowanie jonizujące, składniki dymu tytoniowego lub zakażenia niektórymi wirusami i bakteriami.
Powstające guzy dzielą się na łagodne i nowotworowe (złośliwe). Te nowotworowe są zbudowane z komórek rakowych, które mogą rozprzestrzeniać się w organizmie i atakować sąsiednie tkanki. Występowanie guza nie działa z korzyścią dla organizmu, wręcz przeciwnie – zagraża mu. Guz nie mieści w sobie „wszystkich toksyn” i nie przyczynia się do ich usuwania.
Temat ten skomentował dr Sameer Kaul, starszy chirurg onkologiczny w Apollo Cancer Institute. W rozmowie z redakcją factcheckingową Logically Facts poinformował:
„Nie, guzy nie są »workami wychwytującymi toksyny«. To bomby, które pożerają swojego żywiciela. Rak wywołuje odpowiedź immunologiczną u każdej dotkniętej nim osoby, która może, ale nie musi go pokonać. Twierdzenie to jest rażącym przykładem dezinformacji na temat raka”.
Biopsja prowadzi do przerzutów? Ryzyko jest bardzo małe
W omawianym materiale stwierdzono, że biopsja guza powoduje rozprzestrzenianie się w organizmie komórek rakowych [czas nagrania 0:44]. Rozpowszechnianie takich twierdzeń może prowadzić do sytuacji, w której pacjenci onkologiczni zaczną unikać biopsji. Jest to niebezpieczne dla ich zdrowia i życia, ponieważ szybka i prawidłowa diagnoza oraz nowoczesne metody leczenia dają szansę na pełne wyleczenie z choroby nowotworowej.
Wspomniana biopsja polega na pobraniu fragmentu tkanki lub próbki komórek w celu ich zbadania w laboratorium pod kątem występowania zmiany nowotworowej. Do przeprowadzenia tego badania najczęściej wykorzystuje się specjalną igłę. Twierdzenie, że biopsja powoduje rozprzestrzenianie się nowotworu jest manipulacją. Na stronie Canadian Cancer Society (CCS) czytamy, że:
„Istnieje bardzo małe prawdopodobieństwo, że biopsja spowoduje rozprzestrzenienie się raka. Niektórych guzów nie można bezpiecznie poddać biopsji bez ryzyka rozprzestrzeniania się komórek rakowych. Jest to czasami określane jako rozsiew komórek nowotworowych. W takich przypadkach lekarze unikają biopsji rdzeniowej. Guz jest całkowicie usuwany bez wykonywania biopsji”.
Czy terapia nowotworowa jest większym zagrożeniem niż sam rak?
W filmie pada następujące twierdzenie: „w rzeczywistości większość ludzi nie umiera na raka, tylko na leczenie raka” [czas nagrania 0:31]. To jednak nieprawda. W materiale słyszymy również: „teraz rak rozprzestrzenia się po całym twoim ciele. Będziemy musieli pobrać więcej pieniędzy, będziesz musiał przejść więcej chemii, więcej naświetleń itd.” [czas nagrania 0:56].
Jednymi z najczęściej stosowanych metod leczenia nowotworów – do których odniesiono się też w filmie – są m.in. chemioterapia i radioterapia. Terapie te hamują rozwój komórek rakowych i zapobiegają nawrotowi choroby. To nie one są przyczyną większości zgonów pacjentów onkologicznych – jest nią rak.
Zgodnie z danymi Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) w 2022 roku na całym świecie odnotowano ponad 9 mln zgonów z powodu nowotworów. W Polsce każdego roku na raka umiera ok. 100 tys. pacjentów.
Wspomniane chemioterapia i radioterapia to skuteczne metody leczenia nowotworów (1, 2, 3), mogące uratować i przedłużyć życie pacjentów. Jak w przypadku wszystkich terapii istnieje pewne ryzyko efektów ubocznych, które obejmują przypadki od łagodnych po ciężkie (1, 2).
Chemioterapia zabija pacjentów chorych na nowotwór?
W przypadku chemioterapii sprawa związana z obciążeniem organizmu jest nieco bardziej złożona. Podkreślmy: chemioterapia zwiększa przeżywalność chorych i choć jest obciążeniem dla organizmu, to jednak nie większym niż sam nowotwór.
Ta metoda polega na podaniu leków (dożylnie lub w formie tabletek), które niszczą komórki nowotworowe. Na stronie Cancer Research UK czytamy:
„Komórki nowotworowe dzielą się znacznie częściej niż większość normalnych komórek. Dlatego chemioterapia ma większe szanse na ich zabicie. Chemioterapia rzadziej uszkadza komórki w stanie spoczynku, takie jak większość zdrowych komórek”.
W wyniku stosowania chemioterapii mogą pojawić się nudności, wymioty, brak apetytu lub utrata włosów, jednak większość z tych skutków ubocznych jest przejściowa i znika po zakończeniu leczenia. Korzyści wynikające z zastosowania tej metody leczenia, takie jak pokonanie choroby czy wydłużenie życia, przewyższają ewentualne ryzyko zgonu.
W jednej z naszych poprzednich analiz dr hab. n. med. Monika Rucińska z Katedry Onkologii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie wyjaśniła:
„Każde leczenie jest obarczone nie tylko powikłaniami, które są przemijające (np. ból po operacji), ale i powikłaniami trwałymi (np. blizny pooperacyjne), a nawet ryzykiem śmierci z powodu leczenia (np. sepsa, krwotok po operacji). Tak samo jest w przypadku chemioterapii przeciwnowotworowej”.
Jak jest w przypadku radioterapii? Czy należy się jej obawiać?
American Cancer Society (ACS) informuje, że radioterapia jest wykorzystywana w bezpiecznym leczeniu nowotworów od ponad 100 lat. W tej metodzie stosuje się duże dawki promieniowania, które zabija komórki rakowe. Ale może ono także uszkadzać zdrowe komórki występujące w obszarze poddanym leczeniu. W wyniku tego mogą pojawić się różne skutki uboczne.
Mayo Clinic, organizacja medyczna non-profit, podaje, że: „nowoczesne metody radioterapii są precyzyjne. Kierują wiązki promieniowania bezpośrednio na nowotwór, dzięki czemu chronią jednocześnie zdrowe tkanki przed wysokimi dawkami promieniowania”. Zagrożenie śmiercią związane ze stosowaniem radioterapii istnieje, jednak – podobnie jak w przypadku chemioterapii – korzyści wynikające z wykorzystywania tej techniki leczenia zazwyczaj znacznie przewyższają to ryzyko.
Przekaż nam 1,5% podatku!
Wesprzyj nas, przekazując 1,5% podatku na kontrolę polityków. Wpisz w PIT: KRS 0000615583
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter
POLECANE DLA CIEBIE
