Obalamy fałszywe informacje pojawiające się w mediach społecznościowych oraz na portalach internetowych. Odwołując się do wiarygodnych źródeł, weryfikujemy najbardziej szkodliwe przykłady dezinformacji.
Unia nakazuje dodawać robaki do każdego rodzaju chleba? To zmanipulowana informacja
W sieci pojawiła się grafika przedstawiająca larwy, informująca o tym, że Ursula von der Leyen podpisała rozporządzenie na temat nakazu dodawania larw mącznika młynarka do każdego rodzaju pieczywa. Czy faktycznie tak jest?

fot. Facebook / Pexels / Modyfikacje: Demagog
Unia nakazuje dodawać robaki do każdego rodzaju chleba? To zmanipulowana informacja
W sieci pojawiła się grafika przedstawiająca larwy, informująca o tym, że Ursula von der Leyen podpisała rozporządzenie na temat nakazu dodawania larw mącznika młynarka do każdego rodzaju pieczywa. Czy faktycznie tak jest?
ANALIZA W PIGUŁCE
- Na Facebooku pojawiła się grafika zawierająca informację o nowym rozporządzeniu Unii Europejskiej, zawierającym nakaz dodawania „6 gram robaka mącznika na 100 gramów pieczywa”.
- Zgodnie z nowym rozporządzeniem Komisji Europejskiej z 20 stycznia 2025 roku na rynek dopuszczono proszek z larw mącznika młynarka. Dodatkowym wymogiem jest, by zostały one wcześniej poddane działaniu promieniowania UV. W rozporządzeniu nie pojawiają się informacje o wymogu dodawania larw mącznika młynarka do każdego rodzaju pieczywa.
Od lat odróżniamy fałsz od prawdy. Pomóż nam działać dalej: przekaż 1,5% podatku Demagogowi! Wpisz w PIT: KRS 0000615583
W ostatnich latach temat produktów zawierających owady budzi kontrowersje i jest źródłem dezinformacji. Wiele osób przekonywało, że Unia Europejska próbuje nakazać ludziom jedzenie takich produktów (1, 2). Temat wrócił wraz z nowym rozporządzeniem Komisji Europejskiej. Przykładem może być wpis na Facebooku, do którego dołączono grafikę z następującym komunikatem: „Napromieniowane robaki będą składnikiem chleba. Wiemy, kiedy! Padła konkretna data”.
Wpis profilu „Za i Przeciw — WKT” był popularny na Facebooku, o czym świadczy duża liczba reakcji, udostępnień i komentarzy. Wyrażane opinie są negatywne, a Unię Europejską nazywa się „dyktaturą”.
Tekst zamieszczony na grafice brzmi [pisownia oryginalna]: „Ursula Fon Der Lajen osobiście po,pisała rozporządzenie aby do pieczywa do 100 gram dodawać 6 gram robaka mącznika”. Profil udostępniający grafikę, czyli Za i Przeciw – WKT, zamieścił również własny komentarz [pisownia oryginalna]: „Skończy się na 30gramach żeby później podbić do 100gram” .
Unia nakazuje dodawać robaki do żywności? To stara dezinformacja
Tekst zawarty na facebookowej grafice jest zmanipulowany. Unia Europejska nie nakazała, by dodawać larw mącznika młynarka do pieczywa lub do innej żywności. Organizacja już w poprzednich latach wydała rozporządzenia mające na celu dopuszczenie na rynek różnego rodzaju produktów z owadów.
W 2021 roku do sprzedaży oraz do spożycia wprowadzono szarańczę wędrowną. Kolejnym przykładem są rozporządzenia z 2022 roku o larwie mącznika młynarka oraz z roku 2023 — dotyczące częściowo odtłuszczonego proszku ze świerszcza domowego.
Nowe rozporządzenie Komisji Europejskiej z 20 stycznia 2025 roku, które dopuszcza wprowadzanie na rynek proszku z larw mącznika młynarka poddanego działaniu promieniowania UV, jest kolejną decyzją, która może budzić wątpliwości. Warto jednak pamiętać, że podjęto ją na podstawie badań i opinii Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA), który uznał, że produkt jest bezpieczny dla spożycia.
Fałszem jest stwierdzenie, że Unia Europejska nakazuje używanie czy dodawanie proszku z insektów do pieczywa lub do produkcji innych rodzajów żywności. W żadnej oficjalnej dokumentacji nie znalazł się wymóg wprowadzenia sproszkowanych insektów do produktów spożywczych. Dodatkowo – zgodnie z przepisami – informacja o użyciu takiego proszku musi znaleźć się na opakowaniu produktu.
„Obowiązkowe informacje o żywności muszą być dostępne zarówno dla żywności pakowanej, jak i niepakowanej. Oznaczenie alergenów jest obowiązkowe i musi być podawane konsumentom, gdy żywność jest oferowana do sprzedaży w opakowaniach jednostkowych lub bez opakowań”.
Ursula Von Der Leyen nie nakazuje dodawania proszku z owadów do chleba
Choć mącznik młynarek był już wcześniej dopuszczony do obrotu w różnych postaciach, to nowe rozporządzenie z 2025 roku dotyczy konkretnej formy tego owada — proszku z całych larw poddanych działaniu promieniowania UV. To właśnie ten aspekt jest nowością i mógł wywołać ponowne zainteresowanie tematem w mediach społecznościowych.
W rozporządzeniu zapisano, że zezwolenie na użycie takiego rodzaju proszku zostało wydane na podstawie opinii naukowych. W ekspertyzie stwierdzono, że proszek z całych larw poddany działaniu promieniowania UV jest bezpieczny w proponowanych warunkach stosowania i przy proponowanych poziomach stosowania (pkt. 7). Nigdzie w dokumencie nie znalazła się informacja o wymogu dodawania takiego produktu do pieczywa. Potwierdza to w komentarzu dla Demagoga Bartosz Ochapski, polski rzecznik prasowy Parlamentu Europejskiego:
„Konsumenci mają pełną swobodę wyboru żywności, którą spożywają, opierając się na jasnych i przejrzystych informacjach. Kluczowe jest również zapewnienie, że żywność wprowadzana na rynek jest bezpieczna. […] Każda nowa żywność przed dopuszczeniem na rynek podlega rygorystycznej ocenie bezpieczeństwa przeprowadzanej przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) […]”.
Jak pisaliśmy w jednej z naszych analiz, obecność proszku z larw mącznika młynarka w produkcie musi być odpowiednio oznakowana na opakowaniu. Wykorzystanie techniki promieniowania UV ma zapewnić produktowi bezpieczeństwo. Jak możemy przeczytać w rozporządzeniu, użycie proszku z larw jest bezpieczne dla zdrowia.
Robaki w jedzeniu mogą być częścią antyunijnych narracji
Niektóre tematy będące przedmiotem dezinformacji mogą powracać po jakimś czasie, tak jak to miało miejsce w przypadku żywności i owadów. Ważne jest, by być świadomym takich manipulacji i krytycznie podchodzić do informacji na temat dodawania owadów do żywności, szczególnie jeśli pochodzą one z niepewnych źródeł. Należy pamiętać, że celem takich działań jest często podważenie zaufania do ważnych instytucji i wywołanie różnego rodzaju emocji wśród społeczeństwa.
Dezinformacja pojawia się często w przestrzeni publicznej przy wydarzeniach politycznych, takich jak np. wybory prezydenckie. Warto zatem weryfikować informacje znalezione w sieci w sprawdzonych źródłach.
Wspieraj niezależność!
Wpłać darowiznę i pomóż nam walczyć z dezinformacją, rosyjską propagandą i fake newsami.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter