Edukacja 
Ekologia 
Klimat 
Energetyka 
Fact-checking 
Rosja 
UE 
Ukraina 
Wybory 
Skopiuj link
Drukuj
Udostępnij
5 min czytania
Fake News
Obalamy fałszywe informacje pojawiające się w mediach społecznościowych oraz na portalach internetowych. Odwołując się do wiarygodnych źródeł, weryfikujemy najbardziej szkodliwe przykłady dezinformacji.
5 min czytania
W Wielki Piątek przywrócono powszechny pobór? To nieprawda
fot. Tiktok i Pexels / Modyfikacje: Demagog
W Wielki Piątek przywrócono powszechny pobór? To nieprawda
Zasadnicza służba wojskowa pozostaje zawieszona i nie ma planów jej przywrócenia.
FAKE NEWS W PIGUŁCE
- Przed świętami wielkanocnymi pojawiło się na TikToku, Facebooku i portalu X nagranie, z którego dowiadujemy się, że rzekomo w Wielki Piątek „ustalona zostanie uchwała o poborze […] i uchwała ta ma na celu pobierać i mężczyzn i kobiety, kobiety od 18 do 60 roku życia” [czas nagrania 0:00]. Z opisu na TikToku dowiemy się, że chodzi o rozporządzenie dotyczące sposobu odbywania obowiązkowej zasadniczej służby wojskowej.
- Rozporządzenie dotyczyło dostosowania sposobu odbywania obowiązkowej służby wojskowej do przepisów Ustawy o obronie Ojczyzny (art. 161). Nie przywróciło ono obowiązku zasadniczej służby wojskowej, który wciąż jest zawieszony.
- O tym, że nie ma planów powrotu do zasadniczej służby wojskowej, mówił także minister obrony narodowej. W ustawie nie ma także informacji o obowiązkowej służbie dla kobiet.
„7 marca 2024 została ustalona uchwała o poborze” możemy usłyszeć na początku nagrania, które 27 marca pojawiło się na TikToku, Facebooku i portalu X. W trakcie krótkiego materiału usłyszmy także, że: „uchwała ta ma na celu pobierać i mężczyzn i kobiety, kobiety od 18 do 60 roku życia” [czas nagrania 0:12]. Z opisu filmu na TikToku dowiemy się, że chodzi o [pisownia oryginalna]: „rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 07 marca 2024.W sprawie sposobu odbywania obowiazkowej zasadniczej sluzby wojskowej”.
W filmie pojawia się także informacja, że ustawa miała wejść w życie w Wielki Piątek.
Fot. Tiktok.com
Informacja o rzekomym przywróceniu zasadniczej służby wojskowej wywołała spore poruszenie na każdym z portali (1, 2, 3). Widać to np. po dużej liczbie reakcji (TikTok: 21 tys., Facebook: 5167, portal X: 810), udostępnień (TikTok: 14,4 tys., Facebook: 3,4 tys., portal X: 285) czy komentarzy (TikTok: 3,19 tys., portal X: 131).
Rozporządzenie ministra obrony narodowej nie przywróciło zasadniczej służby wojskowej
Dokument, do którego odnosi się kobieta w filmie, to w rzeczywistości nie uchwała, lecz rozporządzenie ministra obrony narodowej. Reguluje ono sposób odbywania obowiązkowej zasadniczej służby wojskowej na podstawie art. 161 Ustawy o obronie Ojczyzny z 11 marca 2022 roku.
W uzasadnieniu do projektu rozporządzenia z 7 marca 2024 roku przeczytamy, że nie ma planów przywrócenia obowiązku zasadniczej służby wojskowej:
„Aktualnie obowiązek odbywania obowiązkowej zasadniczej służby wojskowej jest zawieszony i nie ma planów jego przywrócenia, a projektowane rozporządzenie wydawane jest w celu realizacji upoważnienia ustawowego zawartego w art. 161 ustawy o obronie Ojczyzny. Przepisy niniejszego rozporządzenia będą zatem realizowane dopiero w momencie wprowadzenia obowiązku odbywania zasadniczej służby wojskowej, który to obowiązek wynika ze ściśle określonej procedury”.
Zgodnie z Ustawą o obronie Ojczyzny obowiązkową zasadniczą służbę wojskową może wprowadzić Prezydent Rzeczypospolitej Polski na wniosek Rady Ministrów (art. 152). Nie ma zatem prawnej możliwości, aby rozporządzenie, które weszło w życie 28 marca 2024 roku, wprowadzało taki obowiązek.
Minister obrony narodowej: „nie ma planów odwieszenia obowiązkowej służby wojskowej”
Do rzekomych planów przywrócenia powszechnego poboru odnosił się również minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz. Jak powiedział na antenie TVN24: „zasadnicza służba wojskowa jest obecnie zawieszona, nie – zlikwidowana” [czas nagrania 0:00]. Jednocześnie wspomniał, że „nie ma żadnego planu odwieszania zasadniczej służby wojskowej obowiązkowej” [czas nagrania 0:45].
Informację tę potwierdziło także Ministerstwo Obrony Narodowej w komentarzu przesłanym do redakcji Konkret24:
„Aktualnie obowiązek odbywania obowiązkowej zasadniczej służby wojskowej jest zawieszony i nie ma planów jego przywrócenia”.
Nie ma obowiązkowej zasadniczej służby wojskowej dla kobiet
Wbrew temu, co można usłyszeć na nagraniu, rozporządzenie nie zmieniło również zasad dotyczących obowiązkowej zasadniczej służby wojskowej dla kobiet. Zgodnie z Ustawą o ochronie Ojczyzny do obowiązkowej kwalifikacji wojskowej stawiają się wyłącznie mężczyźni (art. 59).
Jak powiedział w kwietniu 2022 roku serwisowi prawo.pl Michał Oleksiejuk, ekspert do spraw zbrojenia i bezpieczeństwa, oznacza to, że kobiety nie są zobowiązane do obowiązkowej zasadniczej służby wojskowej:
„Z ustawy wynika więc, że nie można zostać powołanym do pełnienia służby wojskowej, jeśli nie przeszło się kwalifikacji wojskowej, a kwalifikację obowiązkową przechodzą tylko mężczyźni, kobiety tylko ochotniczo lub gdy wykonują zawody potrzebne wojsku”.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter
POLECANE DLA CIEBIE
