W swoim exposé premier Beata Szydło zapowiedziała zmiany w administracji podatkowej, które mają ograniczyć zakres wyłudzeń podatku VAT i zapewnić skuteczniejszy pobór akcyzy oraz po- datku CIT. Premier podkreślała, że „nie jest możliwe trwałe zrównoważenie finansów publicznych i zmniejszenie relacji długu do PKB bez odbudowania dochodów podatkowych”.

Jedną z pierwszych zmian za rządów PiS było wprowadzenie ustawą z 10 września 2015 r. obowiązku comiesięcznego przesyłania przez podatników informacji o prowadzonej ewidencji zakupu i sprzedaży VAT w postaci jednolitego pliku kontrolnego (JPK_VAT) oraz obowiązku przesyłania na żądanie organu podatkowego całości lub części ksiąg podatkowych oraz dowodów księgowych. Na podstawie tych danych w Ministerstwie Finansów prowadzono analizy w celu identyfikacji podmiotów podejrzewanych o nieprawidłowości w rozliczeniach podatkowych. Analizowane były przede wszystkim podmioty, które wykazywały wysokie zwroty podatku VAT. Do września 2017 roku przeprowadzono 84 analizy. Na ich podstawie wstrzymano zwroty VAT na 49 mln zł, a w 28 sprawach wszczęto kontrole podatkowe.

Ustawa z 7 lipca 2016 r. wprowadziła także “pakiet paliwowy” modyfikujący zasady rozliczania po- datku VAT z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia paliw silnikowych oraz “pakiet przewozowy” uruchamiający system monitorowania drogowego przewozu towarów wrażliwych. Według analiz MF, w efekcie wprowadzenia tych pakietów, podmioty posiadające koncesję na obrót paliwami i składające pliki JPK_VAT wpłaciły w I półroczu 2017 r. podatek VAT wyższy o około 2,5 mld zł niż w I półroczu 2016 r.

Od 1 marca 2017 r. zaczął funkcjonować nowy model administracji skarbowej – Krajowa Administracja Skarbowa, która powstała z połączenia administracji podatkowej, Służby Celnej i kontroli skarbowej. Celem zmiany było m.in. zwiększenie efektywności współpracy wszystkich organów administracji skarbowej, usprawnienie przepływu informacji i w rezultacie zwiększenie skuteczności tych służb w zwalczaniu oszustw podatkowych.

Według danych Ministerstwa Finansów, wpływy z tytułu VAT w 2015 roku wyniosły 123 mld zł, w 2016 roku 127 mld zł, a w 2017 roku prawie 157 mld zł.

W czerwcu 2018 roku NIK informował, że poprawiła się skuteczność aparatu skarbowego w za- pobieganiu wyłudzeniom podatku VAT. W 2017 roku dochody z podatku od towarów i usług były o 24%, czyli o 30 mld zł wyższe niż w 2016 roku. W opinii NIK, było to efektem dobrej koniunktury, ale też wprowadzonych zmian i narzędzi, które poprawiły ściągalność.

Pod koniec 2018 r. w MF rozpoczęły się prace nad projektem nowelizacji ustawy o VAT i Ordynacji podatkowej, która ma na celu zastąpienie odrębnego składania deklaracji VAT przez przesyłanie nowego, przekształconego pliku JPK_VAT. Rządowy projekt został przyjęty przez Sejm 4 lipca 2019 r.

Dnia 12 kwietnia 2019 r. Sejm przyjął ustawę, której głównym zadaniem jest dalsze uszczelnienie systemu podatku od towarów i usług oraz zminimalizowania ryzyka nieświadomego udziału podatników w karuzelach VAT. Jednym z rozwiązań było ustanowienie solidarnej odpowiedzialności za zaległości podatkowe podatnika VAT podmiotu dokonującego na jego rzecz dostawy lub usługi przy transakcjach przekraczających 15 tys. zł.

2 lipca 2019 r. rząd przyjął projekt ustawy, który wprowadza m. in. obowiązkowy mechanizm podzielonej płatności (MPP) w wybranych branżach. MPP ma pozwolić na zabezpieczenie budżetu państwa przed ryzykiem nieodprowadzenia VAT przez dostawcę. Jednocześnie ma on uwolnić kontrahentów od ryzyka uwikłania w schematy, które zmierzają do wyłudzenia tego podatku.

Projekt przewiduje kolejne rozwiązania dotyczące uszczelnienia systemu VAT:

• wyłączenie możliwości korzystania ze zwolnienia podmiotowego VAT przez niektóre grupy podatników;
• doprecyzowanie obowiązku rozliczania podatku VAT w obrocie produktami ropopochodnymi;
• zmiany w przepisach dotyczących rejestracji podatników;
• zmiany dotyczące zasad wystawiania faktur, których podstawą jest paragon fiskalny oraz korzystania z takich faktur.

Wpływy do budżetu większe o 24%

Stanem na 1.08.2019 r. prace nad ustawą pozostają niezakończone. Projekt wraz z poprawkami został przyjęty przez Sejm 19 lipca.

Wprowadzone lub udoskonalone przepisy za rządów PiS przyczyniły się do zwiększenia wpły- wów do budżetu państwa z tytułu podatku VAT. Przykładowo, w 2017 roku dochody z podatku od towarów i usług były o 24%, czyli o 30 mld zł wyższe niż w 2016 roku. Było to efektem dobrej koniunktury, ale też wprowadzonych zmian i narzędzi, które poprawiły jego ściągalność. W związku z powyższym, obietnicę uznać należy za zrealizowaną.