Rocznica wyroku TK

W ostatni czwartek Parlament Europejski przyjął kolejną rezolucję dotycząca aborcji w Polsce (o poprzednich rezolucjach możesz przeczytać w analizie wypowiedzi Witolda Waszczykowskiego). Eurodeputowani potępili wyrok Trybunału Konstytucyjnego z października ub.r., który ich zdaniem wprowadził „niemal całkowity zakaz aborcji”. Co więcej, orzeczenie TK w opinii europarlamentarzystów jest kolejnym dowodem na upolitycznienie systemu sądownictwa w Polsce.

Członkowie PE uznali w rezolucji, że Polki powinny otrzymać wsparcie w zakresie możliwości przeprowadzenia aborcji w innych państwach członkowskich. Jednocześnie podkreślono, że aborcje transgraniczne nie są racjonalnym rozwiązaniem w dłuższej perspektywie, szczególnie dla osób mniej zamożnych.

Aprobatę dla omawianej rezolucji wyraził Robert Biedroń, który był gościem „Wywiadu Politycznego” w radiu TOK FM. Europoseł zwrócił także uwagę, że w związku ze zmianą przepisów w Polsce w ciągu ostatniego roku wykonano jedynie 300 legalnych aborcji, przy czym do organizacji Aborcja Bez Granic miało zgłosić się 45 tys. kobiet.

Aborcja w Polsce

Według oficjalnych statystyk udostępnionych w sprawozdaniu Rady Ministrów liczba aborcji w Polsce w latach 2009–2019 prezentuje się następująco:

• rok 2009 – 538,
• rok 2010 – 641,
• rok 2011 – 669,
• rok 2012 – 752,
• rok 2013 – 744,
• rok 2014 – 971,
• rok 2015 –  1 040,
• rok 2016 – 1 098,
• rok 2017 – 1 057,
• rok 2018 – 1 076. 

Robert Biedroń najprawdopodobniej odwołuje się do informacji zamieszczonej w tekście rezolucji PE. Dowiadujemy się z niej, że w ciągu ostatnich 10 miesięcy w Polsce przeprowadzono 300 zabiegów aborcji. Jako źródło informacji wskazana jest Federacja na Rzecz Kobiet i Planowania Rodziny (FEDERA), która opublikowała wspomnianą informację 22 października. Na stronie organizacji nie podano jednak źródła danych statystycznych. 

Z prośbą do Ministerstwa Zdrowia o udostępnienia danych dotyczących liczby aborcji wykonanych po wyroku TK zgłosiła się Gazeta Wyborcza.

Orzeczenie Trybunału

19 listopada 2019 roku do Sejmu został złożony wniosek poselski o zbadanie zgodności przepisów ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży, które dopuszczały przeprowadzanie aborcji w przypadku wady płodu (tzw. aborcja embriopatologiczna). O tym, którzy posłowie podpisali się pod wnioskiem, możesz przeczytać tutaj.

Wyrok Trybunału w tej sprawie zapadł niemal dokładnie rok później. Zgodnie z orzeczeniem z 22 października przerwanie ciąży, gdy istnieje duże prawdopodobieństwo ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu, stoi w sprzeczności z Konstytucją.

Zgodnie z art. 190 Konstytucji orzeczenia TK podlegają niezwłocznemu ogłoszeniu w organie urzędowym, w którym akt normatywny był ogłoszony. Przeważnie czas ten wynosi od 5 do nawet 25 dni. W tym przypadku TK opublikował wyrok 27 stycznia 2021 roku, czyli po 97 dniach.

Tym samym zdelegalizowano przesłankę, na podstawie której przeprowadzano ponad 90 proc. zabiegów aborcyjnych w Polsce. Obecnie aborcja może być legalnie wykonana w dwóch przypadkach:

• gdy stanowi zagrożenie dla życia lub zdrowia kobiety ciężarnej,
• gdy zachodzi uzasadnione podejrzenie, że ciąża powstała w wyniku czynu zabronionego.

Działanie w ramach projektu „Fakty w debacie publicznej” realizowanego z dotacji programu „Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy”, finansowanego z Funduszy EOG.