Antypodsłuchowe kontrole u posłów. Jakie uprawnienia ma ABW?

Powrót afery podsłuchowej

16 października br. w „Newsweeku” pojawił się tekst Grzegorza Rzeczkowskiego pt. „Nagrania polskich polityków sprzedane rosyjskim służbom? »Możemy mieć do czynienia z potężną aferą szpiegowską«”. Dziennikarz powrócił w nim do tzw. afery podsłuchowej z 2014 roku, kiedy tygodnik „Wprost” opublikował rozmowy m.in. ministrów i przedsiębiorców. 

Rzeczkowski odwołuje się do zeznań Marcina W., wspólnika skazanego w 2016 roku za zlecanie podsłuchów polityków. Mężczyzna zeznał, że jeszcze zanim w czerwcu 2014 roku taśmy z rozmowami przedostały się do polskiej debaty publicznej, zostały sprzedane rosyjskim służbom specjalnym.

Politycy opozycji, w tym Donald Tusk, który w 2014 roku był premierem, zaczęli wzywać do powołania niezależnej komisji śledczej. Z kolei minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro zapowiedział, że zeznania Marcina W. zostaną upublicznione.

Politycy obawiają się podsłuchów

Do sprawy powrócili politycy podczas programu „Śniadanie Rymanowskiego w Polsat News i Interii” 23 października. Poseł PiS Bartosz Kownacki mówił m.in. o tym, że sposobem na uniknięcie podobnych afer powinno być „niechodzenie po podejrzanych knajpach” i „zdrowy rozsądek” polityków.

Krzysztof Bosak nazwał ten argument „fikcyjnym” i wskazał na rzekomą lukę w polskim prawie dotyczącą braku możliwości przeprowadzenia kontroli antypodsłuchowej w biurach posłów oraz partii. Na słowa Bosaka zareagował Paweł Szrot z Kancelarii Prezydenta, który zauważył, że takie kontrole są możliwe i w przeszłości miały miejsce – również w biurach parlamentarzystów partii opozycyjnych.

Działania antypodsłuchowe jedną z funkcji ABW

19 kwietnia 2016 roku szef Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego wydał zarządzenie nr 21 dotyczące wykonywania badań antypodsłuchowych właśnie przez tę instytucję, w ramach wykonywania obowiązków określonych w ustawie o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu. Jak czytamy w zarządzeniu:

Ponieważ w Elektronicznym Dzienniku Urzędowym ABW brakuje zarządzenia nr 21 z 19 kwietnia 2016 roku, zwróciliśmy się do Agencji z pytaniem, czy dokument ten cały czas obowiązuje. Instytucja potwierdziła, że zarządzenie to jest aktem obowiązującym.

Kogo w szczególności dotyczą działania antypodsłuchowe?

W zarządzeniu nr 21 czytamy, że badania antypodsłuchowe związane z ochroną najważniejszych osób oraz obiektów przeprowadza się na wniosek Departamentu Zwalczania Terroryzmu i Zagrożeń Strategicznych ABW lub dyrektora Departamentu Kontrwywiadu ABW.

Działania te mogą być przeprowadzone w szczególności w stosunku do pomieszczeń służbowych zajmowanych przez najważniejsze osoby w państwie, w tym posłów i senatorów. Poza tym badania antypodsłuchowe mogą dotyczyć:

• prezydenta RP,
• marszałka Sejmu RP,
• marszałka Senatu RP,
• prezesa Rady Ministrów,
• członka Rady Ministrów,
• prezesa Narodowego Banku Polskiego,
• prezesa i dyrektora delegatury Najwyższej Izby Kontroli,
• Rzecznika Praw Obywatelskich,
• Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych,
• członka Rady Polityki Pieniężnej,
• członka Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji,
• prezesa i dyrektora oddziału Instytutu Pamięci Narodowej,
• szefa Kancelarii: Prezydenta RP, Sejmu RP, Senatu RP i Prezesa Rady Ministrów,
• sędziego: sądu powszechnego, Sądu Najwyższego, sądów administracyjnych, a także Trybunału Stanu i Trybunału Konstytucyjnego,
• Prokuratora Generalnego lub prokuratora powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury,
• wojewody.

ABW skontrolowało NIK pod kątem podsłuchów

W maju 2022 roku RMF FM poinformował, że wiceprezesi NIK zlecili ABW szczegółowe sprawdzenie gabinetów. Nieoficjalnie chodziło o wykrycie potencjalnie zamontowanych urządzeń podsłuchowych rejestrujących rozmowy lub obraz.

Jak się później okazało, agenci ABW nie natrafili na żadne urządzenia podsłuchowe. Nie wiadomo również, jaka była przyczyna podejrzeń, z powodu których wezwano ABW.