Czym będzie zajmował się rządowy komitet ds. bezpieczeństwa?

Strategia Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczpospolitej Polskiej z 12 maja 2020 roku przewiduje utworzenie przy Radzie Ministrów komitetu, którego celem byłoby koordynowanie polityki bezpieczeństwa państwa. Strategia, podkreśla ponadresortowy charakter komitetu i jego główne zadania. Szczegółowy skład komitetu został wydany w osobnym zarządzeniu premiera. Wypowiedź Marcina Ociepy uznajemy zatem za prawdę.

2 października Marcin Ociepa, polityk Porozumienia pełniący funkcję sekretarza stanu w Ministerstwie Obrony, oświadczył w programie „Rozmowa Piaseckiego” na antenie TVN 24, że Strategia Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej z maja 2020 roku „definiuje potrzebę stworzenia (…) ośrodka koordynacyjnego dla polityki bezpieczeństwa państwa”, w ramach którego koordynowane mają być prace Ministerstwa Obrony, Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Ministerstwa Sprawiedliwości. Wypowiedź ta padła jako komentarz na temat objęcia przez posła i prezesa Prawa i Sprawiedliwości Jarosława Kaczyńskiego funkcji wicepremiera i szefa nowo powołanego komitetu ds. bezpieczeństwa.

Strategia Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej

Strategia Bezpieczeństwa Narodowego RP jest podstawowym dokumentem dotyczącym bezpieczeństwa i obronności państwa. Obecna Strategia została przygotowana przez międzyresortowy zespół w porozumieniu z Radą Ministrów i zatwierdzona przez prezydenta Andrzeja Dudę 12 maja 2020 roku. W ten sposób moc utraciła Strategia Bezpieczeństwa Narodowego z 2014 roku.

Zapisy zawarte w nowej Strategii mają zostać rozwinięte w dokumentach strategicznych w dziedzinie bezpieczeństwa narodowego i rozwoju Polski.

Celem Strategii jest określenie kompleksowej wizji kształtowania bezpieczeństwa narodowego Polski:

• w aspekcie podmiotowym – wymiar wewnętrzny bezpieczeństwa narodowego oraz stosunki bilateralne, współpraca regionalna oraz globalna, a także współpraca na forach organizacji międzynarodowych,
• w aspekcie przedmiotowym – uwzględnione w Strategii obszary to:
  • bezpieczeństwo polityczne, 
  • bezpieczeństwo militarne, 
  • bezpieczeństwo ekonomiczne, 
  • bezpieczeństwo energetyczne, 
  • cyberbezpieczeństwo,
  • tożsamość i dziedzictwo narodowe,
  • ochrona środowiska naturalnego,
  • polityka migracyjna,
  • zdrowie i ochrona rodziny,
  • potencjał naukowy i technologiczny.

Powyższe zagadnienia przedstawiono w Strategii w ramach czterech filarów:

• Bezpieczeństwo państwa i obywateli,
• Polska w systemie bezpieczeństwa międzynarodowego,
• Tożsamość i dziedzictwo narodowe,
• Rozwój społeczny i gospodarczy. Ochrona środowiska.

Każdy z filarów składa się z rozdziałów, które zawierają szczegółowe cele strategiczne.

W rozdziale „Zarządzanie bezpieczeństwem narodowym” sformułowano następujący cel strategiczny (punkt 1.2):

Stworzyć ponadresortowy mechanizm koordynacji zarządzania bezpieczeństwem narodowym poprzez utworzenie komitetu Rady Ministrów, odpowiedzialnego na poziomie strategicznym za rozpatrywanie spraw z zakresu polityk, strategii i programów w obszarze zarządzania bezpieczeństwem narodowym, w sposób zapewniający spójność i konsekwentną ich realizację oraz jego powiązanie z nową rolą i kompetencjami Rządowego Zespołu Zarządzania Kryzysowego i Rządowego Centrum Bezpieczeństwa.

Wejście Jarosława Kaczyńskiego do rządu

We wtorek 6 października prezydent Andrzej Duda dokonał zmian w Radzie Ministrów, między innymi powołując na stanowisko wicepremiera Jarosława Kaczyńskiego. Zgodnie z doniesieniami medialnymi prezes PiS ma stanąć na czele komitetu spraw wewnętrznych, sprawiedliwości i obrony narodowej (nazywanego czasem również komitetem ds. bezpieczeństwa). Potwierdziły się tym samym obecne w mediach już we wrześniu spekulacje na temat wejścia Jarosława Kaczyńskiego do rządu.

Jak ma wyglądać skład rządowego komitetu ds. bezpieczeństwa?

9 października, czyli już po wypowiedzi Marcina Ociepy, opublikowano zarządzenie premiera w sprawie Komitetu Rady Ministrów do spraw Bezpieczeństwa Narodowego i Spraw Obronnych. W dokumencie tym opisano zakres kompetencji i obowiązków Komitetu oraz jego organizację. Zgodnie z zarządzeniem w skład komitetu mają wchodzić:

• przewodniczący Komitetu – wiceprezes Rady Ministrów wskazany przez Prezesa Rady Ministrów,
• minister obrony narodowej,
• minister właściwy do spraw wewnętrznych,
• minister sprawiedliwości,
• minister właściwy do spraw koordynowania działalności służb specjalnych (jeżeli został wyznaczony przez prezesa Rady Ministrów),
• minister spraw zagranicznych.

Mimo że w zarządzeniu nie ma informacji, kto ma być przewodniczącym komitetu, zgodnie z doniesieniami medialnymi ma być nim Jarosław Kaczyński, który w obecnym rządzie jest wicepremierem.

Do zadań Komitetu należy zapewnienie koordynacji przygotowań, działań oraz sprawnego podejmowania decyzji w sprawach bezpieczeństwa i obrony państwa oraz rekomendowanie Radzie Ministrów lub prezesowi Rady Ministrów propozycji w tym zakresie poprzez:

• dokonywanie analiz w zakresie dotyczącym spraw wewnętrznych, porządku publicznego, obronności oraz wymiaru sprawiedliwości, w tym dotyczących praworządności podejmowanych decyzji,
• zapewnienie koordynacji wykonywania przez Radę Ministrów i inne organy administracji rządowej zadań w zakresie bezpieczeństwa i obrony państwa,
• rozpatrywanie projektów aktów prawnych oraz innych dokumentów rządowych o istotnym wpływie na zagadnienia bezpieczeństwa i obrony państwa,
• zapewnienie koordynacji działań organów administracji rządowej mających na celu przygotowanie projektów aktów prawnych oraz innych dokumentów rządowych dotyczących bezpieczeństwa i obrony państwa, a także rozpatrywanie rozbieżności powstałych w toku uzgadniania projektów tych dokumentów oraz przygotowywanie projektów rozstrzygnięć tych rozbieżności,
• zlecanie Rządowemu Centrum Legislacji sporządzania stanowisk prawno-legislacyjnych dotyczących projektów aktów prawnych w zakresie bezpieczeństwa i obrony państwa,
• analizowanie rządowej polityki bezpieczeństwa i obrony państwa, w tym inicjatyw wymagających współpracy międzyresortowej, oraz wypracowywanie rozwiązań w zakresie spójności tej polityki i przedstawianie ich Radzie Ministrów,
• wypracowywanie projektów rozwiązań organizacyjno-funkcjonalnych dotyczących bezpieczeństwa i obrony państwa,
• przygotowywanie propozycji działań na rzecz bezpieczeństwa na poziomie strategicznym, w tym w zakresie: rozwoju zdolności operacyjnych służb mundurowych, pozyskiwania uzbrojenia i innych produktów, rozwoju przemysłu obronnego, działalności badawczo-rozwojowej na potrzeby bezpieczeństwa i obronności, mobilizacji zasobów oraz rezerw strategicznych na potrzeby bezpieczeństwa i obronności,
• analizowanie i wypracowywanie propozycji udoskonalania systemu zarządzania bezpieczeństwem.

Wymieniony wyżej zakres kompetencyjny jest zbieżny z zadaniami, które postulowanemu organowi wyznaczała Strategia Bezpieczeństwa Narodowego.