Sprawdzamy wypowiedzi polityków i osób publicznych pojawiające się w przestrzeni medialnej i internetowej. Wybieramy wypowiedzi istotne dla debaty publicznej, weryfikujemy zawarte w nich informacje i przydzielamy jedną z pięciu kategorii ocen.
Ile będzie kosztował Zielony Ład? Manipulacje Mentzena
Ile będzie kosztował Zielony Ład? Manipulacje Mentzena
![]()
Zielony Ład ma Polskę kosztować biliony złotych. Francuzi policzyli, że to będzie 250 tys. zł od każdego Polaka. Jak mamy rodzinę 4-osobową, to 1 mln zł na Zielony Ład. […] Efektem ma być to, że za 20 lat ma być jeden stopień chłodniej. Naprawdę każdy z nas ma płacić 250 tys. zł za to, żeby za 20 lat było nam jeden stopień chłodniej?
- W styczniu 2024 roku francuski think-tank Instytut Rousseau opublikował raport, według którego Polska powinna zainwestować 2,4 bln euro (s. 6), żeby osiągnąć neutralność emisyjną do 2050 roku. Przy liczbie ludności 37,49 mln (s. 12) oznacza to ok. 64 tys. euro na osobę, czyli prawie 267 tys. zł.
- Mentzen pomija jednak fakt, że to plan inwestycyjny mający na celu przyniesienie określonych korzyści, także finansowych (s. 10). Według autorów jest on ok. sześciu razy tańszy niż koszty, które poniesie gospodarka, jeśli nie dostosuje się do zmian klimatycznych.
- Ponadto celem działań dążących do ograniczenia globalnego ocieplenia nie jest obniżenie temperatury, ale powstrzymanie jej dalszego wzrostu. Naukowcy wskazują, że wzrost średniej temperatury powyżej 1,5 stopnia znacząco zwiększa ryzyko występowania ekstremalnych zjawisk pogodowych, ograniczenia dostępu do wody i żywności oraz wymierania gatunków.
- Sławomir Mentzen wykorzystuje poprawne dane do przedstawienia fałszywych wniosków o celach Zielonego Ładu, dlatego jego wypowiedź oceniamy jako manipulację.
Mentzen: „Planeta nie płonie”
Odrzucenie Europejskiego Zielonego Ładu to jeden z punktów programu wyborczego Sławomira Mentzena, kandydata Konfederacji w wyborach prezydenckich. Mentzen przekonuje, że unijna inicjatywa zagraża m.in. miejscom pracy w Polsce czy polskiemu biznesowi.
– Planeta nie płonie, za to kurczą się nasze portfele. Przez Zielony Ład! – stwierdził podczas przemówienia na konwencji prezydenckiej w Bełchatowie.
Mentzen wskazał, że według danych realizacja założeń Zielonego Ładu będzie kosztowała każdego Polaka 250 tys. zł. To z kolei miałoby jego zdaniem pozwolić jedynie na obniżenie temperatury o jeden stopień w ciągu najbliższych 20 lat.
Ile Polska wyda na dekarbonizację?
Francuscy badacze rzeczywiście obliczyli, ile może kosztować dekarbonizacja gospodarki w Europie. W styczniu 2024 roku Instytut Rousseau opublikował raport, według którego państwa Unii Europejskiej powinny zainwestować 40 bln euro do 2050 roku, aby pogodzić dążenie do neutralności klimatycznej oraz zachowanie konkurencyjności unijnej gospodarki.
Raport wskazuje 37 obszarów dekarbonizacji podzielonych na 8 kategorii (s. 4). Wśród tych o największym potencjale wymieniono energię, transport i renowację budynków (s. 4).
Francuzi przygotowali także szczegółowe wytyczne dla Polski, która jest czwartym największym emitentem gazów cieplarnianych w UE (s. 4). Według Instytutu Rousseau, aby uzyskać zerowy bilans emisji, powinniśmy zainwestować 2,4 bln euro (s. 6). Przy liczbie ludności Polski 37,49 mln (s. 12) oznacza to ok. 64 tys. euro na obywatela, czyli prawie 267 tys. zł.
Jakie mogą być zyski z dekarbonizacji?
Sławomir Mentzen poprawnie przywołuje dane francuskich badaczy, ale wyciąga z nich niesłuszne wnioski. Kandydat Konfederacji przedstawia kwotę obliczoną przez Instytut Rousseau jedynie jako koszt dla „zwykłego” podatnika, ignorując fakt, że to plan inwestycyjny mający na celu przyniesienie określonych korzyści, także finansowych (s. 10).
Eksperci z Instytutu Rousseau wskazują m.in., że część kosztów zostanie zrównoważona przez spadek wydatków na energię dla gospodarstw domowych i przedsiębiorstw. Ponadto przedstawiony plan inwestycyjny jest ok. sześciu razy tańszy niż koszty, które poniesie gospodarka, jeśli nie dostosuje się do zmian klimatycznych.
Autorzy prognozują także, że inwestycje w zieloną gospodarkę przyczynią się do powstania wielu nowych miejsc pracy oraz zmniejszą potencjalne przyszłe wydatki publiczne związane z adaptacją do zmian klimatu (s. 10).
Zaproponowany przez nich plan jest o 50 proc. tańszy od tego zaprezentowanego przez Unię Europejską. Dodatkowo badacze wskazują, że część potrzebnych funduszy może pochodzić z innych źródeł – w tym z dotacji, które dotychczas były przeznaczane na paliwa kopalne. To środki, które ich zdaniem można lub nawet należy przekierować na cele związane z ograniczeniem emisji.
Mentzen fałszywie przedstawia cele Zielonego Ładu
Sławomir Mentzen myli się również, mówiąc, że celem działań dążących do ograniczenia globalnego ocieplenia jest obniżenie temperatury. Założenia Europejskiego Zielonego Ładu mówią jedynie o powstrzymaniu jej dalszego wzrostu.
Polska zobowiązała się do utrzymania wzrostu średnich temperatur poniżej 2 stopni Celsjusza ponad poziom przedindustrialny oraz dążenia do ograniczenia ich wzrostu do 1,5 stopnia na mocy porozumienia paryskiego w 2016 roku. Naukowcy wskazują, że wzrost średniej temperatury powyżej 1,5 stopnia znacząco zwiększa ryzyko występowania ekstremalnych zjawisk pogodowych, ograniczenia dostępu do wody i żywności oraz wymierania gatunków.
Europejski Zielony Ład jest realizacją tych zobowiązań. Zainicjowany w 2019 roku pakiet inicjatyw politycznych zakłada, że do 2050 roku UE stanie się pierwszym w świecie obszarem neutralnym klimatycznie.
Program Fact-Checking and Countering Disinformation: Poland’s 2025 Presidential Election jest prowadzony przez Stowarzyszenie Demagog dzięki wsparciu EMIF zarządzanemu przez Calouste Gulbenkian Foundation. Wyłączna odpowiedzialność za wszelkie treści wspierane przez European Media and Information Fund (EMIF) spoczywa na autorach i niekoniecznie musi odzwierciedlać stanowisko EMIF i Partnerów Funduszu, Calouste Gulbenkian Foundation i European University Institute.
Przekaż nam 1,5% podatku!
Wesprzyj nas, przekazując 1,5% podatku na kontrolę polityków. Wpisz w PIT: KRS 0000615583
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter