Kontekst wypowiedzi

Posłanka Koalicji Obywatelskiej Marta Golbik poruszyła w swoim tweecie kwestię braków w systemie opieki psychologicznej i pedagogicznej dla młodzieży, pisząc, że z 380 (liczba ta prawdopodobnie odnosi się do liczby powiatów w Polsce) ośrodków powstało 120.

Problem związany ze złym stanem opieki psychologiczno-pedagogicznej wśród młodzieży był już przez nas szerzej opisany przy okazji wypowiedzi posła Konfederacji Michała Urbaniaka.

Posłanka odniosła się również do wzrostu prób samobójczych wśród młodych osób, przywołując dane z artykułu „Dziennika Gazety Prawnej”. Autorki donoszą w nim, że w pierwszym kwartale bieżącego roku liczba prób samobójczych wśród dzieci i młodzieży, w porównaniu do analogicznego okresu przed rokiem, wzrosła o niemal jedną czwartą. W celu zweryfikowania tych danych zwróciliśmy się z wnioskiem o udzielenie informacji publicznej do Komendy Głównej Policji. Po otrzymaniu odpowiedzi ta część wypowiedzi Marty Golbik zostanie zweryfikowana w osobnej analizie.

Zmiana modelu ochrony zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży

Wraz z początkiem kwietnia 2020 roku działalność rozpoczęły ośrodki środowiskowej opieki psychologicznej i psychoterapeutycznej – I poziom referencyjny nowego systemu ochrony zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży. Jest to element wspomnianego systemu, zaprezentowanego przez Ministerstwo Zdrowia, nad którym prace rozpoczęły się w 2018 roku.

Ośrodki pierwszego poziomu referencyjnego to placówki zatrudniające specjalistów: psychologów, psychoterapeutów i terapeutów środowiskowych. Mogą się do nich zgłaszać rodzice dzieci oraz młodzież (za zgodą opiekuna), w przypadku występowania niepokojących objawów i problemów psychicznych. Z pomocy tych ośrodków mogą korzystać pacjenci nieposiadający skierowania lekarskiego. Ośrodki pomagają dzieciom i młodzieży niewymagających diagnozy psychiatrycznej czy farmakoterapii.

Ośrodki pierwszego stopnia mają być pierwszą linią pomocy dla młodych ludzi. Zwiększenie dostępności pomocy w opiece ambulatoryjnej i środowiskowej umożliwi odciążenie szpitalnych oddziałów ratunkowych oraz izb przyjęć. Ponadto, dzięki stworzeniu sieci ośrodków udzielających pomocy osobom chorym psychicznie, możliwe będzie skrócenie czasu pobytu w szpitalu i zapobieganie rehospitalizacji.

Według nowego modelu, ośrodki I poziomu referencyjnego mają powstać w każdym powiecie. Jak w styczniu 2020 roku mówił Minister Zdrowia Adam Niedzielski (ówczesny prezes Narodowego Funduszu Zdrowia):

W ramach pomocy oferowanej w ośrodkach środowiskowej opieki psychologicznej i psychoterapeutycznej udzielane są następujące świadczenia:

• porada psychologiczna diagnostyczna,
• porada psychologiczna,
• sesja psychoterapii indywidualnej,
• sesja psychoterapii rodzinnej,
• sesja psychoterapii grupowej,
• sesja wsparcia psychospołecznego,
• wizyta, porada domowa lub środowiskowa.

Ile obecnie jest takich ośrodków?

Według odpowiedzi na interpelację poselską Henryki Krzywonos-Strycharskiej w sprawie działań rządu na rzecz poprawy dobrobytu dzieci oraz dostępności do specjalistów zdrowia psychicznego dla dzieci i młodzieży, na dzień 26 października 2020 roku umowy na udzielanie świadczeń podpisało 138 ośrodków pierwszego poziomu referencyjnego, z czego 120 rozpoczęło działalność. Sytuację przetargową pogorszyła epidemia COVID-19, przez którą wiele przetargów musiało zostać wstrzymanych.

Tweet Marty Golbik prawdopodobnie opiera się na danych z odpowiedzi na interpelację, opublikowanej w październiku ubiegłego roku. Podana w niej liczba funkcjonujących ośrodków I poziomu referencyjnego jest jednak nieaktualna. W związku z tym wypowiedź posłanki należy uznać za fałszywą.

Artykuł powstał w ramach projektu „Fakty w debacie publicznej”, realizowanego z dotacji programu „Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy”, finansowanego z Funduszy EOG.