Strona główna Wypowiedzi Ile osób wywłaszczono pod CPK? Zero

Ile osób wywłaszczono pod CPK? Zero

Ile osób wywłaszczono pod CPK? Zero

Paulina Matysiak

Posłanka
Partia Razem

Ile osób zostało wywłaszczonych przy tym projekcie [Centralnego Portu Komunikacyjnego – przyp. Demagog]? […] Żadna jeszcze osoba nie została wywłaszczona.

Wieczorny Express, 12.02.2024

Prawda

Wypowiedź uznajemy za zgodną z prawdą, gdy:  

  • istnieją dwa wiarygodne i niezależne źródła (lub jedno, jeśli jest jedynym adekwatnym z punktu widzenia kontekstu wypowiedzi) potwierdzające zawartą w wypowiedzi informację, 
  • zawiera najbardziej aktualne dane istniejące w chwili wypowiedzi, 
  •  dane użyte są zgodnie ze swoim pierwotnym kontekstem.

Sprawdź metodologię

Wieczorny Express, 12.02.2024

Prawda

Wypowiedź uznajemy za zgodną z prawdą, gdy:  

  • istnieją dwa wiarygodne i niezależne źródła (lub jedno, jeśli jest jedynym adekwatnym z punktu widzenia kontekstu wypowiedzi) potwierdzające zawartą w wypowiedzi informację, 
  • zawiera najbardziej aktualne dane istniejące w chwili wypowiedzi, 
  •  dane użyte są zgodnie ze swoim pierwotnym kontekstem.

Sprawdź metodologię

  • W ramach pierwszego etapu projektu inwestycyjnego CPK (2020–2023) zaplanowano (s. 53), że nieruchomości potrzebne pod budowę zostaną pozyskane w pierwszej kolejności w ramach Programu Dobrowolnych Nabyć. Właścicielom oferowano możliwość sprzedaży swoich działek i gruntów lub zamianę nieruchomości na inną.
  • Nabór do programu zakończył się 7 kwietnia 2023 roku. Zgłosili się do niego właściciele 80 proc. gruntów potrzebnych do realizacji pierwszego etapu inwestycji. Do końca 2023 roku spółka wykupiła ponad 1,2 tys. ha ziem i prowadziła prace w sprawie dalszych zakupów (s. 102). 
  • Program wywłaszczeń nie został zainicjowany (s. 102). Dopiero na późniejszym etapie inwestycji tereny, których nie udało się wykupić w ramach PDN, miały podlegać wywłaszczeniom (s. 53). 
  • Dotychczas nie doszło do wywłaszczeń. Na tej podstawie wypowiedź oceniamy jako prawdę.

Trwa spór o CPK

Istotnym tematem w polskiej debacie publicznej jest przyszłość Centralnego Portu Komunikacyjnego. W ostatnich dniach sprawdziliśmy wypowiedź Donalda Tuska, który błędnie stwierdził, że budowa tej inwestycji jeszcze nie ruszyła. Premier powiedział również, że dostępne mu ekspertyzy stawiają inwestycję pod znakiem zapytania.

Według planu port lotniczy miał powstać na terenie trzech gmin między Warszawą i Łodzią. Przy okazji analizy wypowiedzi Macieja Laska sprawdziliśmy, że spółka wykupiła dotychczas 1,2 tys. ha, czyli nieco ponad połowę ziem potrzebnych do realizacji pierwszego etapu budowy lotniska.

Na antenie Super Expressu poseł Grzegorz Napieralski zasugerował, że na wspomnianych terenach dochodziło do wysiedleń. Jego słowa skontrowała Paulina Matysiak z partii Razem, która zaznaczyła, że żadna osoba nie została wywłaszczona w związku z budową CPK.

Program Dobrowolnych Nabyć

ustawie o Centralnym Porcie Komunikacyjnym określono przepisy, na podstawie których spółka CPK miała wejść w posiadanie terenów potrzebnych pod inwestycję (art. 28, art. 29, art. 29a-i). W dokumencie uchwalonym przez Radę Ministrów zadecydowano, że grunty zostaną wykupione w pierwszej kolejności za pośrednictwem Programu Dobrowolnych Nabyć (s. 53).

Określono, że w ramach tego programu spółka będzie oferować właścicielom nieruchomości ceny uwzględniające zarówno obecną wartość rynkową nieruchomości, jak i przyszłe spodziewane zwiększenie wartości nieruchomości (s. 53). 

Zgodnie z założeniami, spółka miała pozyskać potrzebne tereny w latach 2020–2023. Na początek w ramach PDN, a po jego zakończeniu miało dojść do wywłaszczeń za odszkodowaniem w stosunku do tych terenów niezbędnych do realizacji inwestycji, których nie udało się nabyć w ten sposób (s. 53).

Program ruszył w 2020 roku

uchwale znajdziemy informację, że do budowy portu lotniczego potrzebny jest wykup 3 tys. ha. ziem. Zauważono też potrzebę ich szybkiego pozyskania, bo, jak czytamy: „wykup na jak najwcześniejszym etapie przygotowań ma przy tym zabezpieczać przed ewentualnymi spekulacjami na rynku nieruchomości” (s. 26).

Spółka CPK ruszyłaProgramem Dobrowolnych Nabyć pod koniec 2020 roku. Pełnomocnik rządu Marcin Horała podkreślał wówczas, że przewidziano na ten cel 13 mld zł z budżetu.

W ramach PDN właścicielom proponowano możliwość sprzedaży ich nieruchomości. Oferowano im 140 proc. wartości rynkowej budynków i 120 proc. wartości gruntu, zgodnie z wyceną dokonaną przez rzeczoznawcę. Pozwalały na to przepisy ustawy o CPK (art. 29b). Alternatywnie oferowano właścicielom opcję zamiany nieruchomości na inną, znajdującą się obecnie w zasobach Skarbu Państwa. 

Efekty PDN

Przyjmowanie wniosków do PDN trwało do 7 kwietnia 2023 roku. We wrześniu spółka ogłosiła, że kupiła już 1 tys. ha gruntów pod budowę lotniska. Pod koniec roku w zasobach spółki znajdowało się już 1 624 ha, z czego 1 262 ha pochodziły z wykupu (s. 102). 

Oprócz wykupienia tych terenów CPK deklarowało, że część zgłoszeń była jeszcze w trakcie procedowania. Do tego momentu zakupiono już 50 proc. nieruchomości zabudowanych budynkiem mieszkalnym w obszarze preferowanej lokalizacji lotniska. Trwały prace nad nabyciem kolejnych 6 proc. Z kolei ⅓ działek była zgłoszona do PDN, ale nie podjęto jeszcze nad nimi prac, a 17 proc. takich nieruchomości nie zostało zgłoszonych do programu (s. 102).

Pierwszy etap pozyskiwania gruntów zakończony

Pierwszy etap inwestycji CPK (2020–2023) przewidywał, że nieruchomości zostaną pozyskane w pierwszej kolejności przez dobrowolne nabycia. Dopiero później tereny, których nie uda się wykupić w ramach PDN, miały podlegać wywłaszczeniom (s. 53). Czytamy o tym również w analizie NIK, w której przyjrzano się założeniom CPK (s. 37).

W artykułach medialnych pojawiają się doniesienia o przypadkach niezadowolonych właścicieli i nieprawidłowościach, do których mogło dochodzić podczas negocjacji w sprawie wykupu ziem (1, 2, 3, 4). Nie zmienia to faktu, że do tej pory wszystkie wykupy były prowadzone na drodze dobrowolnych nabyć, a nie wywłaszczeń.

Co dalej z inwestycją?

W uchwale dotyczącej drugiego etapu programu inwestycyjnego CPK (2024–2030) czytamy, że po zakończeniu PDN, do 2025 roku planowano pozyskanie pozostałych nieruchomości potrzebnych pod budowę lotniska (s. 50). 

Mowa o terenach określonych w Planie Generalnym portu lotniczego. Dotychczas do tych wywłaszczeń nie doszło

Przepisy dotyczące wywłaszczeń określono w rozdziale 6 ustawy o CPK z 2018 roku. Procedura przewiduje odszkodowanie dla właściciela nieruchomości (art. 46, art. 58). W 2022 rok Sejm obradował nad nowelizacją ustawy o gospodarce nieruchomościami, która miała dotyczyć wywłaszczeń pod inwestycje publiczne, w tym właśnie CPK. Zastrzeżenia do projektu zgłaszał Rzecznik Praw Obywatelskich. Nowelizacja ostatecznie nie weszła w życie.

Wspieraj niezależność!

Wpłać darowiznę i pomóż nam walczyć z dezinformacją, rosyjską propagandą i fake newsami.

*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter

Masz prawo do prawdy!

Przekaż 1,5% dla Demagoga

Wspieram

Dowiedz się, jak radzić sobie z dezinformacją w sieci

Poznaj przydatne narzędzia na naszej platformie edukacyjnej

Sprawdź!