Według Biejat nie trzeba więcej pieniędzy na zbrojenia

Zgodnie z ustawą o obronie Ojczyzny na finansowanie potrzeb obronnych przeznacza się co roku wydatki z budżetu państwa w wysokości nie mniejszej niż 3 proc. produktu krajowego brutto (art. 40 ust. 1 pkt 2). Im wyższe PKB, tym więcej trzeba przeznaczyć na obronność.

Według Magdaleny Biejat, która była gościnią Karola Paciorka na kanale Imponderabilia, obecnie zaplanowana w budżecie kwota wydatków na zbrojenia jest ogromna i nie trzeba jej w przyszłości zwiększać. 

Słowo „zbrojenia” potocznie jest stosowane jako synonim słowa „obronność” (np. 1, 2, 3), dlatego przyjęliśmy taką interpretację słów kandydatki Nowej Lewicy. Warto jednak zaznaczyć, że zbrojenia to dosłownie produkcja i gromadzenie broni i sprzętu wojskowego. Pojęcie „wydatków na obronność” jest szersze i obejmuje np. wydatki na uposażenia żołnierzy (s. 13).

Ile wydamy na obronność w tym roku?

Na tę kwotę składają się wydatki z dwóch źródeł. Pierwszym jest budżet państwa, w którym – w dziale „obrona narodowa” – zaplanowano wydatki na poziomie 109,6 mld zł (s. 38). Z uzasadnienia ustawy budżetowej wynika, że wydatki związane z obroną narodową, pochodzące z samego budżetu, to 124,3 mld zł, co stanowi 3,1 proc. planowanego PKB (s. 13).

Kolejnym źródłem jest Fundusz Wsparci Sił Zbrojnych (FWSZ), utworzony w Banku Gospodarstwa Krajowego w celu dodatkowego zwiększenia nakładów na siły zbrojne. Aktualny plan finansowy funduszu zakłada wydatki na poziomie 76,3 mld zł (s. 2).

Fundusz osiąga wpływy głównie z finansowania dłużnego (60,6 mld zł), ale też z dotacji z budżetu państwa (14 mld zł). Sumując wydatki z budżetu i FWSZ należy więc odjąć z wydatków FWSZ dotację z budżetu. Wynik tej sumy to 186,6 mld zł.

Ile wydaliśmy na obronność w 2024 roku?

Warto pamiętać, że budżety i plany finansowe przedstawiają prognozowane wydatki. Nie wiemy, czy w ciągu 2025 roku uda się wydać dokładnie 186,6 mld zł na obronność.

Za zeszły rok mamy jedynie szacunkowe dane dotyczące wykonania budżetu państwa. Z danych działu „obrona narodowa” wynika, że wydano 115,5 mld zł, co stanowiło prawie 100 proc. planu.

Znamy natomiast pełne rozliczenie Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych. W 2024 roku wydano z niego 35,1 mld zł (s. 2). Przy uwzględnieniu, że fundusz otrzymał z budżetu 15,6 mld zł, można obliczyć, że na obronność wydano 135 mld zł.

Czy to duże wydatki na tle innych państw?

W połowie 2024 roku NATO szacowało, że Polska wyda na obronność 151,2 mld zł (s. 7). Tylko cztery państwa w sojuszu miały wydać więcej od nas pod względem kwotowym. Były to Francja, Wielka Brytania, Niemcy i Stany Zjednoczone (s. 8).

Pod względem wydatków w stosunku do PKB nie mamy jednak sobie równych (s. 9). W przypadku Polski szacowano, że jej wydatki osiągną 4,12 proc. PKB. To więcej niż wydała Francja (2,06 poc.), Wielka Brytania (2,33 proc.), Niemcy (2,12 proc.) i Stany Zjednoczone (3,38 proc.).

Demagog współpracuje z kanałem „Imponderabilia”

W ramach współpracy z Karolem Paciorkiem, prowadzącym kanał „Imponderabilia”, sprawdzamy wypowiedzi kandydatów na prezydenta – gości jego kanału. Skróty naszych analiz zobaczysz na nagraniu rozmowy z kandydatem. Ich pełne wersje przeczytasz na naszej stronie.

Program Fact-Checking and Countering Disinformation: Poland’s 2025 Presidential Election jest prowadzony przez Stowarzyszenie Demagog dzięki wsparciu EMIF zarządzanemu przez Calouste Gulbenkian Foundation. Wyłączna odpowiedzialność za wszelkie treści wspierane przez European Media and Information Fund (EMIF) spoczywa na autorach i niekoniecznie musi odzwierciedlać stanowisko EMIF i Partnerów Funduszu, Calouste Gulbenkian Foundation i European University Institute.

Przekaż nam 1,5% podatku!

Masz prawo do prawdy. Pomóż nam ją chronić!

Wesprzyj nas