Deweloperski Fundusz Gwarancyjny

17 marca 2021 roku odbyło się 27. posiedzenie Sejmu IX kadencji. Jeden z punktów obrad dotyczył pierwszego czytania rządowego projektu ustawy o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego oraz o Deweloperskim Funduszu Gwarancyjnym. Główne założenia inicjatywy zostały przedłożone w niższej izbie polskiego parlamentu przez prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Tomasz Chróstnego.

Głównym celem proponowanej ustawy jest utworzenie Deweloperskiego Fundusz Gwarancyjnego, który ma zwiększyć ochronę osób kupujących nowe mieszkanie w przypadku upadku firmy deweloperskiej. Przede wszystkim chodzi o wyeliminowanie ryzyka utraty przez nabywców środków finansowych wpłacanych na mieszkaniowe rachunki powiernicze.

Obecnie deweloperzy stosują tzw. otwarty mieszkaniowy rachunek powierniczy, który nie daje dodatkowych zabezpieczeń w postaci gwarancji ubezpieczeniowej albo bankowej, co oznacza brak skutecznej ochrony w sytuacji, gdy deweloper ogłasza upadłość.

Projekt ustawy przewiduje, że nabywca mieszkania może wpłacać pieniądze tylko na rachunek powierniczy. Deweloper będzie mógł wybrać, czy oferuje klientom otwarte czy zamknięte rachunki. Jednakże będzie musiał odprowadzić od każdej wpłaty składki na nowo utworzony Deweloperski Fundusz Gwarancyjny, której wysokość zostanie określona w rozporządzeniu. Jej maksymalna wysokość nie będzie mogła jednak przekraczać 2 proc. w przypadku otwartego mieszkaniowego rachunku powierniczego oraz 0,2 proc. w przypadku zamkniętego mieszkaniowego rachunku powierniczego.

Składka na Fundusz odprowadzana będzie przez dewelopera od wpłat dokonywanych przez nabywcę na Mieszkaniowy Rachunek Powierniczy (MRP). Zaproponowane rozwiązania oznaczają, że bez względu na wybrany przez dewelopera rodzaj MRP  (do niego bowiem należy ta decyzja) osoba kupująca mieszkanie otrzyma gwarancję bezpieczeństwa swoich środków na takim samym poziomie.

Mieszkania w Polsce

Przyjętego w projekcie ustawy rozwiązania nie popiera Jacek Tomczak. Poseł PSL uważa, że inicjatywa mająca na celu ochronę konsumentów tak naprawdę uderzy właśnie w nich, ponieważ w związku z proponowanymi zmianami wzrosną ceny mieszkań. Jak wynika ze stanowiska Wielkopolskiej Izby Budownictwa, proponowane rozwiązanie może przyczynić się do podwyżki cen mieszkań. Odmiennego zdania z kolei jest prezes UOKiK, a także analitycy rynku nieruchomości.

Poseł Tomczak, chcąc zobrazować potencjalną skalę wzrostu cen, przytoczył dane statystyczne wskazujące, że w Polsce zdecydowana większość mieszkań budowanych jest przez prywatne podmioty.

Dokonując weryfikacji stwierdzenia, należy zapoznać się ze statystykami Głównego Urzędu Statystycznego (GUS). Wynika z nich, że w 98 proc. mieszkań oddanych do użytkowania w 2020 roku to mieszkania indywidualne (74 140) oraz przeznaczone na sprzedaż lub wynajem przez deweloperów (143 770). Z kolei pozostałe 2 proc. to mieszkania spółdzielcze (1 498), komunalne (1 035), społeczne czynszowe (1 508) oraz zakładowe (27).

Źródło: GUS

Poseł Tomczak przytacza prawidłowe dane statystyczne dotyczące wybudowanych mieszkań w 2020 roku. W związku z tym jego wypowiedź uznajemy za prawdziwą.